نگاهی به پرداخت سینمای ایران به عملیات‌های مهم دفاع مقدس به بهانه فیلم «اسفند» | به‌سوی پیروزی

فیلم «اسفند» ساخته دانش اقباشاوی، داستان شکل‌گیری قرارگاه نصرت و در ادامه آن عملیات خیبر را روایت می‌کند. عملیات بسیار…
نگاهی به پرداخت سینمای ایران به عملیات‌های مهم دفاع مقدس به بهانه فیلم «اسفند» | به‌سوی پیروزی

فیلم «اسفند» ساخته دانش اقباشاوی، داستان شکل‌گیری قرارگاه نصرت و در ادامه آن عملیات خیبر را روایت می‌کند. عملیات بسیار مهمی که باعث فتح جزایر مجنون در سال‌های ابتدایی جنگ شد. در میان آثار سینمایی که در طی این 4 دهه درباره جنگ ساخته شده برخی از آنها مانند «اسفند» مستقیما از یکی از عملیات‌های انجام شده در جنگ روایت می‌کنند.

به گزارش فیلم نیوز، یکی از آثار حاضر در جشنواره امسال، فیلم «اسفند» است. فیلمی که با نگاهی به شخصیت و زندگی شهید سردار علی هاشمی، جزییاتی از تلاش‌های او و دیگر فرماندهان سپاه در سال 1362 و برای انجام یک عملیات مهم پرده بر می‌دارد. در طول جنگ تحمیلی ایران و عراق بالغ بر 20 عملیات گسترده و تاریخ‌ساز در کنار عملیات‌های کوچک و محلی از سوی ایران انجام شد که هر کدام داستان‌های ویژه‌ای درباره شکل‌گیری و روندشان وجود دارد. در آثار سینمایی مختلفی سراغ این عملیات‌ها رفته شده.  

عملیات خیبر | اسفند | دانش اقباشاوی | 1403

در فیلم «اسفند» مقطعی از زندگی شهید علی هاشمی در عملیات خیبر به تصویر کشیده شده است.فیلم «اسفند» با نگاهی به زندگی شهید علی هاشمی به عملیات خیبر ورود کرده است.

سال 1362 سال خوبی برای ارتش ایران در جنگ تحمیلی نبود، دو عملیات والفجر تقریبا شکست خورده بود و فرماندهان سپاه نگران بودند. اما به همت یک فرمانده جوان و آگاه به مناطق جنوبی و مخصوصا هورالعظیم، سربازان ایرانی در عملیاتی به نام خیبر جزایر مجنون را فتح کردند. این فرمانده سپه سردار علی هاشمی بود و توانست با برنامه‌ریزی و راه اندازی یک قرارگاه سری به نام قرارگاه نصرت به این فتح بزرگ برسد. فیلم «اسفند» ساخته دانش اقباشاوی به روند شکل‌گیری این قرارگاه سری و راهی که رزمندگان  برای انجام عملیات خیبر رفتند پرداخته است.

عملیات بدر | موقعیت مهدی | هادی حجازی‌فر | 1400

در فیلم «اسفند» مقطعی از زندگی شهید علی هاشمی در عملیات خیبر به تصویر کشیده شده است.هادی حجازی‌فر با روایت زندگی برادران باکری نقبی به عملیات بدر می‌زند.

اولین تجربه کارگردانی هادی حجازی‌فر پرتره‌ای درباره شخصیت و زندکی شهید مهدی باکری بود. یکی از سرداران مهم جنگ که شغل دولتی را رها کرد تا در جبهه‌ها بجنگد. اما از اتفاقات مهم دوران فرماندهی شهید باکری فرماندهی و حضور در چند عملیات بود. باکری در یکی از مهم‌ترین عملیات‌ها دوران جنگ یعنی عملیات بدر فرماندگی لشکر عاشورا را برعهده داشت و در همین عملیات هم شهید شد. شاید بتوان گفت اتفاقات فیلم «موقعیت مهدی» بعد از فیلم «اسفند» رخ داده و تکمله‌ای بر آن است. چون پس از فتح مجنون این جزایر دوباره از دست می‌روند و در اسفند 1363 در عملیت بدر، نیروهای ایرانی برای بازپس‌گیری این جزایر تلاش می‌کنند. این عملیات تلفات زیادی داد و بحث و انتقادات جهانی را در پی داشت. در فیلم «موقعیت مهدی» بخش‌های مهمی از این عملیات تا شهادت مهدی باکری به تصویر کشیده شده. 

عملیات مرصاد | ماجرای نیمروز؛ رد خون |  محمدحسین مهدویان | 1397

در فیلم «اسفند» مقطعی از زندگی شهید علی هاشمی در عملیات خیبر به تصویر کشیده شده است.«ماجرای نیمروز؛ رد خون» روایتی است از عملیات مرصاد

سومین فیلم بلند سینمایی مهدویان، به یکی از اتفاقات سیاسی مهم در تاریخ معاصر ایران یعنی عملیات مرصاد در پایان جنگ تحمیلی پرداخته. جنگ رو به پایان بود، اما منافقین که به حکومت عراق نزدیک شده بودند قصد داشتند عملیات گسترده‌ای علیه ایران به راه اندازند. نیروهای ایرانی در شهرهای مرزی ایران با ایرانی‌هایی که به منافقین پیوسته بودند جنگیدند و این یکی از عملیات‌های پر تلفات و مهم در زمان جنگ بود. داستان «رد خون» از جایی شروع می‌شود که نیروهای امنیتی ایران متوجه حضور نفوذی‌های سازمان مجاهدین خلق پس از پذیرش قطعنامه ۵۹۸ توسط ایران در جبهه می‌شوند. با ارسال دو مأمور امنیتی به بغداد می‌خواهند قبل از شروع عملیات فروغ جاویدان، عباس زریباف فرمانده این عملیات را ترور کنند. اما کار به عملیاتی پر تلفات در مرزهای غربی کشور می‌کشد. اما در نهایت عملیات با موفقیت نیروهای ارتش ایران به پایان می‌رسد.

تنگه ابوقریب | تنگه ابوقریب | بهرام توکلی | 1396

در فیلم «اسفند» مقطعی از زندگی شهید علی هاشمی در عملیات خیبر به تصویر کشیده شده است.«تنگه ابوقریب» یکی از تاثیرگذارترین فیلم‌های جنگی با محوریت یک عملیات است.

آخرین عملیاتی که ارتش ایران قبل از پذیرش قطعنامه 598 انجام داد، در تنگه ابوقریب بود که در این عملیات، رزمندگان گردان عمار لشکر ۲۷ محمدرسول‌الله (ص) مقاومت کردند و اجازه نداند این تنگه از دست برود. تنگه ابوقریب، یک تنگه استراتژیک در خوزستان است. صدام در روزهایی پایانی جنگ، تصمیم گرفت تا این تنگه را به اشغال خود درآورد. تصمیم که اگر عملی می‌شد سقوط خوزستان قطعی بود و جنگ تمام نمی‌شد. فیلم «تنگه ابوقریب» ساخته بهرام توکلی داستان مقاومت رزمندگان در همان روزهای حمله ارتش عراق به تنگه ابوقریب است.

عملیات اچ 3 | حمله به اچ ۳ | شهریار بحرانی | ۱۳۷۳

در فیلم «اسفند» مقطعی از زندگی شهید علی هاشمی در عملیات خیبر به تصویر کشیده شده است.شهریا بحرانی در فیلم «حمله به اچ 3» یکی از بزرگترین عملیات‌های هوایی دنیا را به تصویر کشیده است.

 در فروردین ۱۳۶۰، یکی از عملیات‌های مهم نیروی هوایی ارتش ایران بر علیه ارتش عراق انجام شد. این عملیات که در تاریخ جنگ‌های هوایی به فانتوم‌ها مشهور است در ایران به دلیل حمله به پایگاه نیرو هوایی اچ ۳، به این نام شهرت پیدا کرده. در این عملیات، به نیروهای ایرانی هیچ خسارتی وارد نشد، اما در مقابل بیش از ۴۸ هواپیمای عراقی از بین رفتند. شهریار بحرانی سال ۱۳۷۳ براساس این عملیات فیلم «حمله به اچ ۳» را ساخت. داستان فیلم از جایی شروع می‌شد که ارتش عراق شکست حصر آبادان را نزدیک می‌بیند و برای حفاظت از هواپیماهای استراتژیک خود در برابر حملات ایران، آن‌ها را به سه پایگاه دورافتاده در نزدیک مرز کشور اردن منتقل می‌کنند. اما نیروهای هوایی ایران هم از طرف دیگر برای بمباران این سه پایگاه که به نام پایگاه‌های اچ۳ معروفند برنامه‌ریزی کرده‌اند.

عملیات کربلای پنج | سجاده آتش | احمد مرادپور | 1372

در فیلم «اسفند» مقطعی از زندگی شهید علی هاشمی در عملیات خیبر به تصویر کشیده شده است.حاشیه‌ای از عملیات کربلا 5 در فیلم «سجاده آتش» روایت شده است.

عملیات کربلای 5 یکی از عملیات مهم جنگ ایران و عراق در سال 1365 بود. عملیاتی که در محور شلمچه و توسط نیروهای سپاه ایران انجام شد. فیلم «سجاده آتش» داستانی را در دل این عملیات روایت می‌کند. داستان فیلم از جایی شروع می‌شود که به هنگام عملیات کربلای پنج رزمندگان دو گردان مالک و حبیب با ماشین نظامی دشمن درگیر می‌شوند. سکانس‌هایی جنگی با نبردی پرحجم و سنگین. شرایط نابرابر این نبرد و ویژگی‌های دو فرمانده با نام‌های مهدی و عباس، در دل عملیات کربلای 5، قصه فیلم «سجاده آتش» ساخته احمد مرادپور را تشکیل می‌دهد.

عملیات‌های کربلای 1 و والفجر 3 | حماسه مجنون | جمال شورجه | 1371

در فیلم «اسفند» مقطعی از زندگی شهید علی هاشمی در عملیات خیبر به تصویر کشیده شده است.«حماسه مجنون» با حال و هوای فیلم‌های جنگی دهه 60 روایتگر دو عملیات مهم است.

سال 1362 در خلال دست درازی نیروهای ارتش عراق به شهر مهران، عملیات والفجر 3 ارتش ایران برای جلوگیری از تصرف مهران با شکست رو به رو می‌شود. سه سال بعد و در جریان عملیات دیگری به نام کربلای 1، نیروهای ایرانی دوباره این شهر را بازپس می‌گیرند. فیلم «حماسه مجنون» ساخته جمال شورجه با داستانی که در میان این از دست رفتن و بازپس‌گیری شهر مهران می‌گذرد، قصه‌ای را از رشادت‌های رزمندگان در جریان این دو عملیات روایت می‌کند.

عملیات فتح 1 | عملیات کرکوک | جمال شورجه | 1370

در فیلم «اسفند» مقطعی از زندگی شهید علی هاشمی در عملیات خیبر به تصویر کشیده شده است.«عملیات کرکوک» جز فیلم‌های گیشه‌ای سینمای دفاع مقدس است.

در مهرماه 1365، نیروهای عراقی شایعه‌ای راه انداخته بودند مبنی بر اینکه نیروهای ایرانی دچار سستی شدند. نیروهای سپاه ایران هم در عملیاتی غافلگیرکننده به تاسیسات نفتی شهر کرکوک عراق حمله کردند. این عملیات به عملیات فتح 1 یا عملیات کرکوک شهرت داشت. سال 1370 جمال شوجه با نگاهی به همین عملیات مهم، فیلم «عملیات کرکوک» را ساخت. داستان فیلم از جایی شروع می‌شود که یک گروه از رزمندگان جنگ‌های نامنظم و پارتیزانی، می‌خواهند طی عملیاتی در درون خاک دشمن، پالایشگاه شهر کرکوک را به آتش بکشند. گروه پس از مجاهدت‌هایی و گذراندن حوادثی به شهر نزدیک می‌شوند. دست آخر کردهای مسلمان عراقی به کمک آنها می‌آیند و مأموریت را به انجام می‌رسانند.

منبع خبر