ضرورت افزودن واکسن HPV به سبد واکسیناسیون

به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایران، 90 درصد انسان‌ها تا سن 40 سالگی حداقل یک بار به یکی از گونه‌های ویروس پاپیلوم انسانی یا همانHPV مبتلا می‎شوند. ویروس شایعی که بیشتر از طریق تماس جنسی منتقل می‌شود و تا 70 درصد سرطان‎های دهانه رحم در زنان، مرتبط به این ویروس است. حالا بر اساس مشاهده‌های متخصصان در ویزیت‎های روزانه، میزان ابتلا بیشتر شده است، همین موضوع ضرورت تزریق واکسنHPV را دوچندان می‎کند. به گفته معاون فنی مرکز مدیریت بیماری‎های واگیر وزارت بهداشت، نیاز به واکسیناسیون HPV در کمیته ایمن‎سازی کشوری مطرح شده است و این احتمال وجود دارد که تا یک الی دو سال آینده واکسن HPV به سبد واکسیناسیون کشوری وارد شود.

مطالعات مختلفی روی ویروس اچ پی وی در کشور انجام شده است، اما در جمعیت عمومی به شکل مطالعه اِپیدمیولوژی نیست. دکتر شهرام حبیب‌زاده معاون فنی مرکز مدیریت بیماری‎های واگیر وزارت بهداشت درباره ضرورت ورود واکسن به چرخه واکسیناسیون کشور می‎گوید: «مطالعاتی که در ایران انجام شده در جمعیت‎های خاص است، مثلاً در زندان‎ها. اما براساس مشاهده‌های متخصصانی همچون اورولوژی، پوست، عفونی و زنان که ویزیت‎های روزانه دارند، میزان ابتلا به این ویروس بیشتر شده است. همین موضوع باعث شده، نیاز به واکسیناسیون سراسری HPV در کمیته ایمن‎سازی کشوری مطرح شود. هر زمان نیاز باشد واکسنی به سبد واکسیناسیون اضافه شود، کمیته واکسیناسیون کشوری مطالعه‎ای روی واکسن آن بیماری انجام می‏‌دهد که نتایج مفید بودن واکسن اچ پی وی را نشان داده است.»

او با بیان اینکه مسیر حرکت به سمت اضافه شدن واکسن اچ پی وی به سبد واکسیناسیون کشور در حال طی شدن است، توضیح می‎دهد: «به غیر از HPV دو واکسن دیگر هم در حال بررسی است که باید نتایج حاصل از تحقیقات آنها را به معاونت بهداشت وزارتخانه گزارش دهیم تا مورد ارزیابی قرار گیرد. همچنین منابعی برای ورود به چرخه واکسن برای آنها در نظر گرفته شود. بنابراین، این احتمال وجود دارد که تا یکی دو سال آینده واکسن HPV به سبد واکسیناسیون کشوری وارد شود. البته مخالفت‎هایی برای ورود این واکسن به سبد واکسن وجود دارد، مثلاً بعضی گروه‎ها کلاً مخالف واکسن هستند، برخی می‎گویند ممکن است باعث افزایش بی‎بند و باری در تماس جنسی در جامعه شود، اما این دلایل محکمه‌پسند نیست. ما نمی‎توانیم به علت چنین تفکراتی مردم را از واکسیناسیون محروم کنیم. از طرفی باید سود حاصل از تزریق واکسن را مدنظر قرار دهیم که باعث کاهش برخی از سرطان‎هاست. امروز اگر شاهد افزایش بروز زگیل‎های تناسلی هستیم، صدای سرطان‎ این ویروس حدود 20 سال دیگر در خواهد آمد. به زبان ساده‎تر اگر امروز پنهان کاری کنیم، 20 سال دیگر با طغیان سرطان‎ها روبه رو می‎شویم.»

به گفته این متخصص بیماری‎های عفونی، توصیه می‎شود افرادی که می‎توانند، واکسن را تزریق کنند، چون از ایجاد سرطان دهانه رحم جلوگیری می‎کند، مخصوصاً برای دختران از 9 تا 14 سالگی تزریق این واکسن بسیار ایده‌آل است. واکسن‎های متعدد 2 ظرفیتی، 4 ظرفیتی و 9 ظرفیتی برای این ویروس وجود دارد.

دکتر حبیب‌زاده درباره واکسن 2 ظرفیتی می‎گوید: «واکسن پاپیلوگارد 2 ظرفیتی دو تیپ مهم 16 و 18 اچ‌پی‌وی را پوشش می‎دهد. بیشتر سرطان‎هایی که مشاهده می‎شود، مرتبط با این دو نوع است. واکسن گارداسیل 4 ظرفیتی علاوه بر 16 و18، 6 و 11 را هم دارد که دو نوع تیپ سرطان‌زا نیستند، اما جزو شایع‎ترین نوع در ایجاد زگیل‎های تناسلی هستند. واکسن 9 ظرفیتی هم داریم و آن‌هایی که اکنون در بازار به فروش می‎رسد خیلی مورد تأیید ما نیستند، چون مشخص نیست برخی از این واکسن‎ها به چه صورت وارد بازار شده و آیا زنجیره سرد برایشان رعایت شده است یا نه. حتی از طرف سازمان غذا و دارو پیامکی هم ارسال شده است که واکسن‎هایی که پروانه ثبت وارداتی ندارند، مورد تأیید نیستند.»

2.8 درصد از زنان ایرانی 
حامل گروه‎های پرخطر HPV هستند

معاون فنی مرکز مدیریت بیماری‎های واگیر وزارت بهداشت درباره مطالعات انجام شده در ابتلا به بیماری اچ پی وی می‎گوید: «به دلیل اینکه مطالعات در گروه‎های خاص جامعه انجام شده، نمی‌توانیم آن را به کل جامعه تعمیم بدهیم، مثلاً در برخی از مطالعات تخمین زدند، 2.8 درصد از زنان در جمعیت عمومی ایران حامل گروه‎های پرخطر اچ پی وی 16 و 18 هستند یا در بعضی مطالعات آمده، افرادی که خودشان برای انجام آزمایش به دلیل مشکلاتی در سیستم تناسلی مراجعه کردند، تا 30 درصد جواب مثبت در آزمایش‌های آنها وجود داشته است. این افراد مشکل را احساس و برای آزمایش مراجعه کردند، اما این ویروس می‎تواند در بدن برخی بی‌علامت باشد. در مجموعه مطالعاتی که انجام شده به این نتیجه رسیده‌اند که این واکسن برای جلوگیری از بیماری
اچ پی وی ضروری است و ان‌شاءالله وارد برنامه واکسیناسیون می‌شود.»

دکتر حبیب‌زاده با بیان اینکه معاونت بهداشت هیچ دخل و تصرفی در خرید و نوع واکسن‎های مورد استفاده ندارد، توضیح می‎دهد: «کل واکسن‌ها و داروهایی که معاونت بهداشتی در سطح وزارتخانه تهیه می‎کند، از طریق سازمان غذا و دارو است. حتی واکسن‌های معمولی که در ایران تولید می‎شوند، خرید آنها از طریق این سازمان انجام می‎شود. سازمان غذا و دارو روی کیفیت و اثربخشی این واکسن‎ها مطالعه انجام می‎دهد و هر واکسنی که قرار است وارد برنامه کشوری شود، در ابتدا مطالعه اولیه را می‌گذراند و سپس وقتی اثربخشی آن ثابت شد برای مصرف عرضه می‌شود. بنابراین ما فقط اعلام می‎کنیم که نیاز داریم، پروسه اینکه از چه شرکتی خریداری شود در حوزه کاری ما در وزارتخانه نیست. متأسفانه به دلیل تحریم‎ها، مشکلات متعددی در تهیه واکسن دامن‎گیر کشور شده است. در طول یکی دو سال اخیر در تهیه واکسن روتین هم دچار مشکل بودیم و برای تأمین نیازمان مجبور شدیم به شرکت‎ها فشار بیشتری وارد کنیم؛ اما به طور کلی مسئول تهیه و تأمین واکسن، سازمان غذا و دارو است. اکنون براساس آنچه که در سایت‎ها نوشته شده است، واکسن پاپیلوگارد 2 ظرفیتی حدود دو میلیون تومان است که با توجه به درآمدی که مردم دارند، قیمت سنگینی است.»

نمی‎توانیم مطالعاتی
 برای اچ پی وی انجام بدهیم

HPV از طریق تماس جنسی منتقل می‎شود. دکترحبیب‌زاده در این‎باره می‎گوید: «ما نمی‎توانیم به دلیل مباحث فرهنگی در سطح دبیرستان‎ها مطالعه HPV انجام بدهیم. به همین دلیل نتایج ما معطوف به افرادی است که شکایت دارند و برای انجام آزمایش مراجعه می‎کنند و اگر آزمایش بدهند، ممکن است تا 80 درصد هم مثبت باشند، اما این موضوع را نمی‎توان به کل جامعه تعمیم داد. به همین دلیل آمار و نتایج ما معطوف به ارائه گزارش‌های آزمایشگاه‌های کشور است. مثلاً آزمایشگاه اعلام می‎کند، 500 نفر برای انجام آزمایش HPV آمده‎اند که 400 مورد آن مثبت شده، پس مشخص است که این 500 نفر مشکلی داشته‌اند که برای پیگیری، آزمایش اچ پی وی داده‌اند. یعنی احساس خطر کرده اند؛ در این افراد نتیجه حتی تا 90 درصد هم ممکن است مثبت باشد به همین دلیل نمی‎توانیم همه جامعه را با این آمار مقایسه کنیم.»

برش

همه ویروس‌ها سرطان‌زا نیستند

ویروس‎های HPV به طور مشخص در جامعه بشری بسیار شایع هستند. دکتر محمدرضا صالحی متخصص بیماری‎های عفونی درباره ویروس HPV    به «ایران» می‎گوید: «بر اساس مطالعات مختلف، این ویروس مدل‌های بسیار زیادی دارد که تعداد محدودی از آنها مربوط به دستگاه تناسلی و تعداد محدودتری سرطان‌زا هستند. البته ابتلا به این ویروس فقط مختص به بزرگسالان نیست، چون اچ پی وی می‎تواند باعث ایجاد زگیل‎هایی در پوست دست کودکان هم شود یا ضایعات زگیلی کف پای شناگران باشد، البته باوجود ظاهر بدی که دارند، سرطانی نیستند و نگرانی در مورد آنها وجود ندارد. هرچند بشدت قابل انتقال هستند، اما خطر جدی برای بیمار ایجاد نمی‌کنند و بعد از مدتی از بین می‎روند.»

در بعضی از مطالعات آمده است، 90 درصد انسان‌ها تا سن 40 سالگی حداقل یک بار به یکی از زیر گونه‌های HPV  مبتلا می‎شوند. دکتر صالحی با بیان این موضوع می‎گوید: «نگرانی اصلی ما در مورد مدل‌های 16 و 18 است که انواع سرطان‎زای این ویروس محسوب می‎شوند. با وجود اینکه بدن انسان توانایی پاک کردن ویروس اچ پی وی را دارد، اما تایپ‎های 16 و 18 توانایی پایداری در اندام تناسلی زنان بویژه در دهانه رحم دارند.»
دکتر صالحی درباره راه‎های پیشگیری از ابتلا به HPV می‎گوید: «مهمترین توصیه متخصصان استفاده از وسایل بهداشتی است که می‎تواند تا 70 درصد از انتقال جلوگیری کند. اما نکته مهم‌تر بحث تزریق واکسن است. به خصوص اگر در سنین مناسب و قبل از شروع اولین رابطه جنسی این واکسن تزریق شود، می‎تواند تا حد زیادی عاملی برای پیشگیری محسوب شود.»

سرطان دهانه رحم تنها سرطان این ویروس نیست. این متخصص بیماری‎های عفونی توضیح می‎دهد: «ابتلا به 
اچ پی وی در مواردی می‎تواند سرطان پوست، سرطان دستگاه تناسلی در مردان و زنان و در بعضی افراد سرطان‎های دهان و حلق ایجاد کند. اما بزرگ‎ترین نگرانی ما همان سرطان دهانه رحم است که تا 70 درصد بهHPV مرتبط است.»

منبع خبر