رشد صادرات یا سقوط اعتبار؟ فریب آمار در بازار دارو

به گزارش سلامت نیوز به نقل از مهر؛در روزهای اخیر، سازمان غذا و دارو از افزایش ۳۰ درصدی صادرات دارو به عنوان خبری مثبت یاد کرده است؛ عددی که در ظاهر امیدوارکننده به نظر می‌رسد اما در باطن، نشان‌دهنده‌ کاهش جایگاه صادراتی ایران در بازار داروی منطقه است. بر اساس اعلام این سازمان، در سال گذشته حدود ۸۴ میلیون دلار داروی تولید داخل به بازارهای خارجی صادر شده است.

اما بررسی این آمار از زاویه‌ای دیگر، تصویر متفاوتی ارائه می‌دهد. وقتی این رقم را بین حدود ۴۰ کشور خریدار داروهای ایرانی تقسیم کنیم، سهم هر کشور به طور میانگین تنها ۲ میلیون دلار خواهد بود؛ رقمی ناچیز در مقایسه با ظرفیت واقعی صنعت دارویی کشور.

جالب اینجاست که در همین زمان، کشورهایی با سابقه بسیار کمتر در صنعت داروسازی، مانند عراق، موفق شده‌اند داروهای ضد سرطان را به کشورهایی مانند لیبی صادر کنند. این در حالی است که ایران با دهه‌ها سابقه در تولید دارو، به‌ویژه داروهای پیشرفته، نه تنها رشد صادراتی چشمگیری نداشته، بلکه از بازارهای سنتی خود در منطقه عقب‌نشینی کرده است.

آمارهای گمرک ایران نیز مهر تأییدی بر این وضعیت می‌زنند. طبق آمار رسمی، در سال ۱۴۰۲ صادرات دارو ۱۷۰ میلیون دلار و واردات دارو ۲.۳ میلیارد دلار بوده است. این یعنی کاهش ۱۱ درصدی صادرات و ۱۳.۶ درصدی واردات نسبت به سال قبل. ارقام واقعی، با اظهارات مسئولان درباره “رشد” صادرات تناقض دارد و بیشتر نشان‌دهنده کاهش سطح عملکرد صادراتی است.

فعالان حوزه دارو نیز نسبت به وضعیت بازارهای منطقه ابراز نگرانی کرده‌اند. بازارهایی مانند عراق، افغانستان و کردستان عراق که پیش‌تر مشتریان ثابت داروهای ایرانی بودند، اکنون بخش زیادی از نیاز دارویی خود را از کشورهایی مثل ترکیه و اردن تأمین می‌کنند. این از دست رفتن بازارها بیش از آن‌که به کیفیت یا ظرفیت تولیدی مربوط باشد، به سیاست‌گذاری‌های نادرست و غیرواقع‌بینانه داخلی برمی‌گردد.

واقعیت این است که صادرات دارو فقط یک عدد در گزارش‌های آماری نیست؛ بلکه مسیر استراتژیک توسعه صنعت داروسازی کشور به شمار می‌رود. صادرات نه تنها ارزآور است، بلکه باعث افزایش مقیاس تولید، کاهش هزینه‌ها و ارتقای کیفیت محصول می‌شود. اما در نبود یک برنامه جامع، این مسیر رو به افول رفته است.

به‌جای فخر فروشی بر ارقام ظاهری، شاید وقت آن رسیده که نهادهای متولی به بازنگری در سیاست‌های صادراتی و احیای بازارهای ازدست‌رفته بپردازند؛ پیش از آن‌که پسرفت جای پیشرفت را برای همیشه بگیرد.

منبع خبر