- 2025-10-28
- 18 بازدید
- 0 دیدگاه
- اينترنت
Grokipedia ایلان ماسک رسما آغاز بهکار کرد؛ یک کپی تمام عیار از Wikipedia
دانشنامه آنلاین Grokipedia شرکت xAI ایلان ماسک که شباهت زیادی به Wikipedia دارد، اکنون بهصورت رسمی فعال شده است. گراکیپدیا تلاش جدیدی از سوی ایلان ماسک (صاحب پلتفرم X و ثروتمندترین فرد جهان در حال حاضر) برای شکستن انحصار رسانههای شناختهشده در دنیا است. ماسک که همواره اعتقاد داشته رسانههای جریان اصلی اخبار را به نفع جناح خاصی تحریف میکنند، این بار با راه اندازی یک دانشنامه آنلاین به سبک و سیاق ویکیپدیا به این حوزه ورود کرده است. Grokipedia را در ادامه بیشتر بشناسید.
ویژگیهای دانشنامه آنلاین Grokipedia ایلان ماسک
در حال حاضر طراحی گروکیپدیا بسیار ساده است؛ درست مانند ویکیپدیا، صفحه اصلی آن عمدتاً شامل یک نوار جستوجوی بزرگ است و مقالات با ساختاری مشابه ویکیپدیا شامل عنوان، زیرعنوان و ارجاعات تنظیم شدهاند. هنوز هیچ تصویری در سایت مشاهده نمیشود. برخلاف ویکیپدیا که کاربران میتوانند صفحات را ویرایش کنند، به نظر میرسد کاربران در گروکیپدیا فعلاً چنین امکانی ندارند. در برخی از صفحات یک دکمه ویرایش بزرگ در بالا دیده میشود، اما با کلیک روی آن فقط فهرستی از ویرایشهای انجامشده نمایش داده میشود بدون آنکه مشخص شود چه کسی تغییرات را پیشنهاد یا اجرا کرده، و امکان ویرایش جدید برای کاربران وجود ندارد.

در توضیحات برخی مقالات آمده که «گروک» واقعیت آنها را بررسی (Fact-check) کرده است و زمان آخرین بررسی نیز مشخص شده است. با وجود اینکه ایلان ماسک پیشتر وعده داده بود Grokipedia نسبت به Wikipedia «بهبود عظیمی» خواهد بود، برخی از مقالات آن آشکارا از محتوای ویکیپدیا اقتباس شدهاند. برای مثال، در پایین صفحه مربوط به مکبوک ایر جملهای درج شده است: «این محتوا از ویکیپدیا اقتباس شده و تحت مجوز Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 منتشر شده است.» این پیام در صفحات مربوط به پلیاستیشن 5 و لینکلن مارک VIII نیز دیده میشود و محتوای این صفحات تقریباً کلمهبهکلمه با نسخههای ویکیپدیا یکسان است.
لورن دیکینسون، سخنگوی بنیاد ویکیمدیا (نهاد غیرانتفاعی ادارهکننده ویکیپدیا)، در گفتوگو با The Verge گفت: «حتی گروکیپدیا هم برای وجود خود به ویکیپدیا نیاز دارد.» ماه گذشته نیز زمانی که یکی از کاربران در پلتفرم X اشاره کرد که گروک از ویکیپدیا نقلقول میکند، ماسک پاسخ داد: «ما باید این موضوع را تا پایان سال برطرف کنیم.»
Grokipedia و تلاش برای متفاوت بودن
البته تمام مقالات گروکیپدیا مستقیماً از ویکیپدیا گرفته نشدهاند و برخی از آنها جنبه بحثبرانگیز دارند. برای مثال، هر دو سایت درباره تغییرات اقلیمی مقاله دارند، اما تفاوت در لحن و محتوای آنها چشمگیر است. ویکیپدیا مینویسد: «تقریباً اجماع کامل علمی وجود دارد که زمین در حال گرم شدن است و فعالیتهای انسانی علت اصلی آن هستند. هیچ نهاد علمی ملی یا بینالمللی معتبری با این دیدگاه مخالفتی ندارد.» در حالی که در مقاله گروکیپدیا تنها یکبار از واژه «اجماع کامل» استفاده شده و آمده است: «منتقدان معتقدند ادعاهای مربوط به اجماع تقریباً کامل درباره علت انسانی گرمایش اخیر زمین اغراقآمیز است و ناشی از دستهبندی گزینشی در مرورهای ادبیات علمی است.» همچنین در ادامه اشاره میکند که رسانهها و سازمانهایی مانند Greenpeace با ایجاد «نگرانی عمومی بیش از حد» و «تلاشهای هماهنگ برای تبدیل مسئله به یک ضرورت وجودی»، در شکلدهی گفتمان عمومی و سیاستگذاری نقش دارند، بیآنکه همیشه به شواهد تجربی متناسب تکیه کنند.
بر اساس شمارندهای در پایین صفحه اصلی، گروکیپدیا در حال حاضر بیش از 885,000 مقاله دارد، در حالی که ویکیپدیای انگلیسی حدود 7 میلیون صفحه را در خود جای داده است. با این حال، گروکیپدیا هنوز در مرحله ابتدایی بوده و در صفحه اصلی آن نسخه v0.1 ذکر شده است.
در بیانیه رسمی بنیاد ویکیمدیا آمده است:
ما هنوز در حال بررسی نحوه عملکرد گروکیپدیا هستیم. از سال 2001، ویکیپدیا ستون فقرات دانش در اینترنت بوده است. این وبسایت که توسط بنیاد ویکیمدیا میزبانی میشود، تنها وبسایت برتر جهان است که توسط یک نهاد غیرانتفاعی اداره میشود. برخلاف پروژههای جدید، نقاط قوت ویکیپدیا روشن است: سیاستهای شفاف، نظارت داوطلبانه دقیق و فرهنگ قوی بهبود مستمر. ویکیپدیا دانشنامهای است که برای اطلاعرسانی به میلیاردها خواننده نوشته شده، بدون ترویج هیچ دیدگاه خاصی.
دانش ویکیپدیا انسانی است و همیشه انسانی باقی خواهد ماند. از طریق همکاری باز و اجماع جمعی، مردم از سراسر جهان رکوردی زنده و بیطرف از فهم بشری میسازند که بازتابدهنده تنوع و کنجکاوی مشترک ماست. همین دانش انسانی است که شرکتهای هوش مصنوعی برای تولید محتوای خود به آن وابستهاند. حتی گروکیپدیا نیز برای وجود خود به ویکیپدیا نیاز دارد.
در این بیانیه همچنین اضافه شده: «استقلال غیرانتفاعی ویکیپدیا، بدون تبلیغات و بدون فروش دادهها، نیز آن را از جایگزینهای تجاری متمایز میکند. همین ویژگیها باعث شده ویکیپدیا بیش از دو دهه یکی از منابع قابل اعتماد جهان باقی بماند.» ویکیمدیا معتقد است که «در طول این سالها، تلاشهای متعددی برای ایجاد نسخههای جایگزین از ویکیپدیا انجام شده است، اما هیچیک مأموریت و هدف ما را مختل نکردهاند. با نزدیک شدن به بیستوپنجمین سالگرد ویکیپدیا، ما همچنان بر ارائه دانش آزاد و قابل اعتماد، ساختهشده توسط جامعه داوطلبان خود تمرکز خواهیم داشت.»

ارسال دیدگاه