رژیم بدون گلوتن؛ مفید یا پرچالش؟ / ارتباط شگفت‌انگیز گلوتن با افسردگی و اسکیزوفرنی

به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایندیپندنت، مطالعات جدید نشان می‌دهد که رژیم غذایی بدون گلوتن می‌تواند به کاهش علائم روانی از جمله افسردگی، اضطراب و اختلالات عصبی کمک کند؛ به‌ویژه در افرادی که به بیماری سلیاک یا حساسیت غیرسلیاکی به گلوتن مبتلا هستند.

با این حال، پژوهشگران تأکید می‌کنند که تمامی نتایج یکسان نیستند. در برخی مطالعات، حتی با حذف کامل گلوتن از رژیم، علائم روانی همچنان پابرجا مانده‌اند. به اعتقاد کارشناسان، فشار روانی ناشی از محدودیت‌های سخت رژیم فاقد گلوتن نیز می‌تواند عاملی برای اضطراب باشد.

گلوتن؛ دشمن پنهان روان و روده

گلوتن، پروتئینی است که در گندم، جو و چاودار یافت می‌شود و به خمیر خاصیت کش‌سانی می‌دهد. برای بیشتر افراد، این ماده بی‌ضرر است؛ اما در افراد حساس، می‌تواند موجب بروز طیفی از علائم شود؛ از مشکلات گوارشی مانند نفخ، اسهال و یبوست گرفته تا نشانه‌های عمومی مانند خستگی، درد مفاصل و سردرد.

در موارد شدیدتر، این حساسیت به بیماری سلیاک منجر می‌شود؛ یک اختلال خودایمنی که در آن سیستم ایمنی بدن به گلوتن حمله می‌کند و روده کوچک را دچار التهاب و آسیب می‌سازد. اما التهاب فقط به روده محدود نمی‌ماند.

از روده تا مغز؛ مسیر التهاب

دکتر امران مایر، متخصص گوارش و عصب‌شناس، توضیح می‌دهد که التهاب روده می‌تواند از طریق عصب واگ، سیگنال‌هایی به مغز ارسال کند که منجر به رفتارهای افسرده‌وار، خستگی و مه‌ذهنی شود. در کودکان، این التهاب گاهی به صورت تحریک‌پذیری یا علائم بیش‌فعالی (ADHD) ظاهر می‌شود.

همچنین، آسیب به دیواره روده می‌تواند جذب مواد مغذی ضروری مثل آهن، منیزیم، ویتامین D و ویتامین‌های گروه B را مختل کند؛ کمبود این مواد مستقیماً با سلامت روان در ارتباط است.

سه برابر بیشتر در معرض اسکیزوفرنی!

تحقیقات نشان داده که افراد مبتلا به سلیاک تا سه برابر بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به اسکیزوفرنی هستند. مطالعات جدید حتی آنتی‌بادی‌هایی مرتبط با گلوتن را در بسیاری از بیماران اسکیزوفرن یافته‌اند. این آنتی‌بادی‌ها حتی می‌توانند از جفت عبور کنند و احتمال بروز روان‌پریشی را در فرزندان مادران مبتلا افزایش دهند.

پروفسور دیانا کلی، استاد روان‌پزشکی دانشگاه مریلند، می‌گوید: «ما هنوز در آغاز راه کشف این ارتباط پیچیده هستیم. اما شواهد، روزبه‌روز بیشتر نشان می‌دهد که روده، مغز و گلوتن، ارتباطی تنگاتنگ و حیاتی دارند.»

نتیجه‌گیری: آیا باید گلوتن را حذف کنیم؟

برای افرادی که سالم و بدون حساسیت به گلوتن هستند، حذف کامل این پروتئین ممکن است ضرورتی نداشته باشد. اما در کسانی که سلیاک یا علائم گوارشی و روانی مرتبط با گلوتن دارند، تغییر رژیم غذایی می‌تواند تأثیرات مثبتی در پی داشته باشد.

با این‌حال، پزشکان هشدار می‌دهند که هرگونه تغییر در رژیم غذایی باید با مشورت متخصص تغذیه یا پزشک انجام شود تا از عوارض احتمالی کمبودهای تغذیه‌ای جلوگیری گردد.

منبع خبر