در لحظه ایست قلبی، بدن چه اتفاقاتی را تجربه می‌کند؟

به گزارش سلامت نیوز به نقل از huffpost، در سال‌های اخیر، موارد ایست قلبی در بین ورزشکاران مشهور توجه زیادی را به خود جلب کرده‌اند. در سال ۲۰۲۳، «برانی جیمز» (بازیکن بسکتبال و پسر لبرون جیمز) در حین تمرین در دانشگاه USC دچار ایست قلبی شد. اوایل همان سال، «دامار هملین» (بازیکن فوتبال آمریکایی تیم Buffalo Bills) در جریان بازی مقابل تیم Bengals روی زمین افتاد؛ علت آن نیز ایست قلبی بود.

ایست قلبی یکی از ترسناک‌ترین شرایط پزشکی است که هیچ‌کس و هیچ خانواده‌ای نمی‌خواهد تجربه‌اش کند. اما اطلاع از نشانه‌ها و اقدام سریع می‌تواند جان انسان‌ها را نجات دهد.

ایست قلبی چیست؟

به گفته‌ی دکتر کمیلا ساسون، معاون انجمن قلب آمریکا: «ایست قلبی زمانی اتفاق می‌افتد که قلب به‌طور کامل متوقف می‌شود و دیگر خون را به اندام‌های حیاتی مانند مغز، کبد و کلیه پمپاژ نمی‌کند.»

شایع‌ترین علت ایست قلبی، نوعی آریتمی قلبی به نام “فیبریلاسیون بطنی” (Ventricular Fibrillation) است؛ اختلالی در سامانه الکتریکی قلب که باعث می‌شود قلب نتواند به‌درستی کار کند.

در برخی موارد نادر، علت می‌تواند ضربه‌ی شدید به قفسه سینه باشد—پدیده‌ای به نام “کوموتیو کوردیس (Commotio Cordis)”. این اتفاق معمولاً زمانی رخ می‌دهد که ضربه درست در لحظه‌ای خاص از انقباض قلب وارد شود و ریتم طبیعی قلب را به هم بزند.

ورزش‌هایی مثل بیسبال، لاکراس، فوتبال آمریکایی و هاکی معمولاً زمینه‌ساز این نوع ضربه هستند. با این حال، پزشکان تأکید دارند که برای تشخیص دقیق علت ایست قلبی هر فرد، اطلاعات پزشکی خصوصی لازم است.

همچنین، بیماری‌های ژنتیکی یا ضخیم‌شدن غیرعادی ماهیچه قلب (هیپرتروفی کاردیومیوپاتی) در ورزشکاران حرفه‌ای نیز می‌تواند زمینه‌ساز آریتمی و ایست قلبی شود.

بسیاری از مردم این دو اصطلاح را به اشتباه به‌جای هم به کار می‌برند.

ایست قلبی: قلب به‌طور ناگهانی از کار می‌افتد و خون‌رسانی به اندام‌ها متوقف می‌شود.
حمله قلبی (Heart Attack): جریان خون به بخشی از عضله قلب قطع می‌شود، اما قلب همچنان کار می‌کند.

به گفته‌ی دکتر متیو تومی از بیمارستان Mount Sinai، بیشتر حملات قلبی منجر به ایست قلبی نمی‌شوند، اما ایست قلبی می‌تواند ناشی از حمله قلبی باشد.

علائم و نحوه مواجهه با ایست قلبی

ایست قلبی معمولاً به‌شدت ناگهانی و بدون هشدار قبلی رخ می‌دهد. شخص ممکن است به‌صورت آنی بی‌هوش شده یا روی زمین بیفتد.

علائم حمله قلبی معمولاً به‌تدریج ایجاد می‌شوند؛ مانند درد قفسه سینه، تنگی نفس، یا احساس فشار. این شرایط زمان کافی برای مراجعه به اورژانس فراهم می‌کند، در حالی که ایست قلبی نیازمند اقدام فوری در محل حادثه است.

احیای قلبی ریوی (CPR) و اهمیت آن

انجمن قلب آمریکا گزارش می‌دهد که سالانه بیش از ۳۵۶ هزار مورد ایست قلبی خارج از بیمارستان در آمریکا رخ می‌دهد که حدود ۹۰ درصد آن‌ها به مرگ منتهی می‌شود.

✅ بهترین راه برای افزایش شانس نجات، انجام احیای قلبی ریوی (CPR) در اسرع وقت است.

در مورد «دامار هملین»، اقدامات فوری شامل CPR و استفاده از دستگاه دفیبریلاتور خارجی خودکار (AED) بود—که نقش حیاتی در نجات او داشتند.

CPR به‌نوعی عملکرد مکانیکی قلب را شبیه‌سازی می‌کند و خون را به اندام‌های حیاتی می‌رساند.

نحوه انجام CPR توسط افراد عادی

احیای دستی یا «Hands-Only CPR» روشی است که نیازی به تنفس دهان‌به‌دهان ندارد و فقط شامل فشار دادن مداوم قفسه سینه است.

فقط کافی‌ست:

دست‌ها را روی مرکز قفسه سینه قرار دهید.

با فشار شدید و ریتمی حدود ۱۰۰ تا ۱۲۰ ضربه در دقیقه (مثلاً ریتم آهنگ «Stayin’ Alive») فشار وارد کنید.

این کار را تا رسیدن نیروهای اورژانس ادامه دهید.

اگر دستگاه AED در محل وجود دارد، بلافاصله استفاده کنید. این دستگاه خودکار و ایمن است و فقط در صورت لزوم شوک وارد می‌کند.

اگر خودتان دچار ایست قلبی شدید یا کسی را دیدید که دچار شده:

۱. اگر هنوز قادر به حرکت هستید، سریعاً به محیطی بروید که تنها نباشید یا از کسی کمک بخواهید.
۲. اگر دیگری دچار ایست قلبی شده:

واکنش هوشیاری و نفس کشیدن را بررسی کنید.

از دیگران بخواهید با اورژانس تماس بگیرند یا خودتان با ۱۱۵ تماس بگیرید.

بلافاصله CPR بدون تنفس دهان‌به‌دهان را آغاز کنید.

اگر AED در دسترس است، آن را بیاورید و طبق دستور دستگاه عمل کنید.

آموزش ببینید، آماده باشید

بیش از ۸۰٪ موارد ایست قلبی در منزل یا محل کار اتفاق می‌افتند. آموزش CPR تنها چند دقیقه زمان می‌برد، اما ممکن است روزی جان عزیزترین افراد زندگی‌تان را نجات دهد.

«یادگیری CPR با دستان خالی، مردم را جسورتر و آماده‌تر می‌کند. اگر بلد باشید، احتمال نجات کسی—شاید یک عضو خانواده—چند برابر می‌شود.» – دکتر فیلیپس

منبع خبر