چالش فروش اینترنتی دارو – سلامت نیوز

به گزارش سلامت نیوز به نقل از جام جم، به‌تازگی سازمان غذا و دارو در نامه‌ای رسمی، هرگونه همکاری مستقیم یا غیرمستقیم داروخانه‌های دولتی، خصوصی و وابسته به نهادهای عمومی با سکوهای اینترنتی و کسب‌وکارهای مجازی حمل‌ونقل کالا را ممنوع اعلام کرد.

براساس این نامه،تا زمان ابلاغ «دستورالعمل وضوابط فنی ثبت و پردازش سفارش‌های خدمات برخط دارورسانی (خدمات غیرحضوری) و حمل فرآورده‌های دارویی در قالب نسخ الکترونیک»، نسخه‌پیچی، تهیه و ارسال هرگونه اقلام دارویی با نسخه یا بدون نسخه وحتی اقلام غیردارویی یارانه‌ای نظیر شیر خشک ازمسیر پلتفرم‌ها ممنوع است.صدور این دستور صریح، پاسخی به نگرانی‌های جدی و مکرر بدنه علمی وصنفی حوزه دارو، به‌ویژه انجمن داروسازان ایران، درباره فقدان ضوابط مشخص در فروش اینترنتی داروست اما در این میان توجه به چند نکته نیز ضروری است.

آنچه امروز در بحث فروش اینترنتی دارو به چالش اصلی تبدیل شده، نه اصل بهره‌گیری از فناوری، بلکه نبود ضابطه‌ مشخص برای وضعیت موجود است. مخالفتی با استفاده از ظرفیت‌های فناوری برای دسترسی بهتر مردم به دارو ونسخه از سوی انجمن داروسازان و سازمان غذا و دارو وجود ندارد و درحال حاضر همه اذعان دارند که بهره‌مندی از تکنولوژی‌های نوین برای ارتقای خدمات سلامت، امری مثبت و ضروری است اما حوزه سلامت، به خصوص دارو، اقتضائات خاص خود را دارد: نخست، امنیت اطلاعات مربوط به نسخه، سوابق بیماری و نوع داروی مصرفی مردم که باید در بستری کاملا امن تبادل شود. در این زمینه حتی کمترین احتمال نشت این اطلاعات به بیرون، پذیرفتنی نیست و باید به‌طور کامل حذف شود. مورد دوم هم ماهیت استراتژیک داروست. چراکه دارو کالایی حیاتی و ارزبر است؛ بنابراین نمی‌تواند دریک فضای رقابتی تجاری قرار گیرد. قیمت دارو در سراسر کشور عددی ثابت است و نباید اجازه داد رفتارهای بازارمحور یا تجاری، این حوزه را تحت‌تأثیر قرار دهد. در نتیجه، دارو نباید به کالایی رقابت‌پذیر تبدیل شود که در آن قیمت یا تبلیغات تعیین‌کننده باشند. 

از دیگر چالش‌ها، پیچیدگی در اتصال سامانه‌ها به نهادهای بیمه‌گر است‌؛ از جمله نحوه محاسبه فرانشیز، سهم داروخانه و بیمه و نحوه پرداخت‌ها که همه این موارد اجرای فروش اینترنتی دارو را دشوارتر می‌کند.آنچه در حال حاضر مورد توافق کلی است، این‌که نسخه الکترونیک همراه با کد رهگیری، از طریق اینترنت به داروخانه‌ها ارسال شود. داروخانه‌ها براساس موجودی خود، به بیمار مشاوره دهند. این مشاوره می‌تواند غیرحضوری و با رعایت پروتکل‌های تخصصی باشد و در نهایت دارو برای بیمار ارسال شود اما آنچه محل اختلاف است، اصرار برخی پلتفرم‌ها بر دریافت مستقیم نسخه و ارتباط مالی با داروخانه‌هاست.

پلتفرم‌ها درخواست دارند کد رهگیری مستقیما در اختیارشان قرار گیرد تا خودشان با داروخانه‌ها قرارداد ببندند، نسخه‌ها را ارسال و در ازای آن پورسانت ۱۰ تا ۱۵ درصدی دریافت کنند. این درخواست، مورد مخالفت صریح سازمان غذا و دارو، انجمن داروسازان، سازمان نظام پزشکی و سایر نهادهای علمی و صنفی است. تأکید این نهادها بر این است که نباید ارتباط مالی مستقیم بین پلتفرم و داروخانه برقرار باشد و باید سامانه‌ای مرجع و رگولاتور وجود داشته باشد که اطلاعات ابتدا وارد آن شود و سپس به داروخانه‌ها انتقال یابد. اگر این ضوابط رعایت نشود، شاهد بروز تخلفات گسترده خواهیم بود.

چراکه در فضای رقابتی، پلتفرم‌های قدرتمند می‌توانند داروخانه‌ها را مجبور به پرداخت درصدهای بالا کنند که این خود زمینه‌ساز فساد است. چنین فضایی احتمال دارد داروخانه را وادار کند برای جبران هزینه‌ها، به سمت فروش داروهای غیرضروری یا تبلیغاتی برود و این، یک خطای فاحش در نظام سلامت کشور است. ما در ایران، یک سیستم داروسازی نوین صدساله داریم که پاک و سالم کار کرده و وظیفه همگانی‌مان است که اجازه ندهیم این سیستم به سمت خطا و فساد هل داده شود. امروز، سازمان غذا و دارو با استقرار سامانه مرجع رگولاتوری، می‌تواند این فرآیند را کنترل کند اما به شرطی که دخالت‌های غیرتخصصی از سوی نهادهایی چون کمیسیون اصل ۹۰ یا وزارت ارتباطات صورت نگیرد. وزارت ارتباطات باید وظایف اصلی خود را در بسترسازی، ارتقای زیرساخت‌های اینترنتی و سرعت شبکه پی بگیرد، نه این‌که وکیل مدافع اقتصاد پلتفرم‌ها شود. اگر هر نهاد به وظایف تخصصی خود بپردازد، نگرانی‌ای نخواهد بود. در غیر این صورت، باید نگران آینده سلامت و شفافیت در حوزه دارو باشیم. 

منبع خبر