هوش مصنوعی، فرصت یا تهدیدی برای زنان

به گزارش سلامت نیوز به نقل از جام جم، هوش مصنوعی به‌سرعت در حال تغییر زندگی روزمره انسان‌هاست و زنان به‌عنوان نیمی از جمعیت جهان، از تاثیرات این فناوری به‌طور ویژه‌ای متاثر می‌شوند؛ زنانی که در قلب این انقلاب دیجیتالی قرار دارند و از روستاهای دورافتاده تا کلانشهرهای پیشرفته حاضرند.

این فناوری برای زنان می‌تواند به‌معنای دسترسی بی‌سابقه به آموزش، فرصت‌های شغلی خلاقانه‌تر و خدمات سلامت باشد اما این تصویر خوشبینانه تنها بخشی از واقعیت است چراکه فناوری زنان را در برابر نقض حریم خصوصی و سوء‌استفاده آسیب‌پذیرتر کرده‌ است.فراگیر شدن استفاده ازهوش مصنوعی(AI) تاثیرات عمیقی برجوامع ازجمله زنان دارد.

اگر بخواهیم باعینک جامعه‌شناسی به این مسأله بپردازیم می‌توان به این مسائل اشاره کرد: هوش مصنوعی می‌تواند از طریق پلتفرم‌های آموزشی آنلاین و شخصی‌سازی‌شده، دسترسی زنان به آموزش‌های باکیفیت را درزمینه‌های فناوری، علوم و مهارت‌های حرفه‌ای افزایش دهد.

این امر به‌ویژه برای زنانی که درمناطق محروم یا با محدودیت‌های اجتماعی زندگی می‌کنند مفید است. علاوه بر این، رشد صنایع مرتبط باهوش مصنوعی ‌مانندتحلیل داده و برنامه‌نویسی‌ می‌تواندفرصت‌های شغلی جدیدی برای زنان ایجاد کند. نباید فراموش کرد که هوش مصنوعی در حوزه سلامت_ مانند تشخیص زودهنگام بیماری‌ها یا مشاوره روان‌شناختی آنلاین_ می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی زنان به‌ویژه در زمینه سلامت باروری و روانی کمک کند. 

 
شمشیری دو لبه در دستان زنان  

نتایج تحقیقی که توسط بنیاد «‌Women Go Tech» انجام شده نشان می‌دهد ۶۸درصد زنان حداقل از یک ابزار هوش مصنوعی استفاده کرده‌اند و اولویت اول آنها هم چت جی‌پی‌تی بوده است. ۶۱درصد زنان شرکت‌کننده در این تحقیق اعلام کردند که تصمیم دارند درباره ابزارها و برنامه‌های هوش مصنوعی بیشتر یاد بگیرند و آموزش ببینند. البته که این فناوری همچون فضای مجازی تیغ دولبه‌ای است که دارای رویکردهای مثبت و منفی است. 
معصومه نصیری دبیرکل باشگاه مدیریت رسانه و توسعه سوادرسانه‌ای یونسکوی ایران درگفت‌وگو با«جام‌جم» با اشاره به تاثیرات این فناوری درزندگی زنان می‌گوید:ایجادتغییر درنظام ادراک‌زنان وذائقه‌سازی دراین حوزه توسط هوش مصنوعی صورت می‌گیرد. چون این فناوری می‌تواند تصاویری خلق کند که اغواگرایانه باشند یا بر جامعه زنان اثرگذار باشد. 

به بیان ساده‌ترهوش مصنوعی ممکن است استانداردهای غیرواقعی زیبایی یا رفتار را از طریق رسانه‌های اجتماعی و الگوریتم‌های توصیه تقویت کند که می‌تواند به افزایش فشار روانی بر زنان به‌ویژه جوانان منجر شود. 
نصیری بااشاره به تهدیدات این تکنولوژی عنوان می‌کند:حوزه‌های اخلاقی ازبخش‌هایی هستندکه زنان درآن آسیب‌پذیرترند. دستکاری تصاویر، نسبت دادن امور غیراخلاقی به زنان، یا قرار دادن آنها در موقعیت‌های غیرواقعی با استفاده از هوش مصنوعی و الگوریتم‌های موجود از جمله مهم‌ترین تهدیداتی است که جامعه زنان را در معرض خطر قرار می‌دهد. 

به‌عبارت دیگرکارشناسان معتقدند استفاده گسترده ازهوش مصنوعی در جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها می‌تواند حریم خصوصی زنان را به‌خطر بیندازد؛ به‌ویژه در زمینه‌هایی مانند نظارت دیجیتال یا سوءاستفاده از داده‌های شخصی. فناوری‌هایی مانند دیپ‌فیک (جعل عمیق)‌ می‌توانند برای آزار و اذیت زنان یا آسیب به اعتبار آنها استفاده شوند. 

چنانچه بخواهیم به دیگر تهدیدات فراگیر شدن استفاده از هوش مصنوعی بپردازیم باید یادآور شد که اتوماسیون ناشی از هوش مصنوعی می‌تواند مشاغل سنتی که زنان در آنها حضور پررنگی دارند مثل منشی‌گری، فروش یا خدمات مراقبتی‌ را تهدید کند. این اتفاق می‌تواند به بیکاری و کاهش درآمد زنان منجر شود. علاوه بر این زنان به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه ممکن است به‌دلیل دسترسی محدود به فناوری،از مزایای هوش مصنوعی محروم شوند. این امر می‌تواند شکاف دیجیتال بین زنان و مردان را عمیق‌تر کند.

 
تبدیل تهدیدات به فرصت  

چندی پیش بود که صادق‌ خانی‌علی‌اکبری رئیس کمیسیون هوش مصنوعی سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور از تشکیل کارگروهی با حضور متخصصان برای تدوین سندی با عنوان «زنان فناور؛ نقشه راه مشارکت و توانمندسازی زنان در زیست بوم هوش مصنوعی ایران» خبر داد. البته او تدوین این سند را تلاشی منسجم، علمی و مسئولانه برای پاسخگویی به یکی از مهم‌ترین خلأهای سیاست‌گذاری درزیست‌بوم فناوری ایران می‌داند و هم‌اکنون باوجود اقدامات مختلف در این حوزه و چالش‌ها و فرصت‌های آن، باید سواد هوش مصنوعی‌مان را با توجه به گسترش روزافزون این تکنولوژی گسترش دهیم. 
معصومه نصیری ضمن بیان اهمیت یادگیری سواد هوش مصنوعی می‌گوید: آسیب‌های ناشی از هوش مصنوعی و عدم رعایت اصول اخلاقی در این فضا می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. ما باید سواد این فناوری را جدی بگیریم و آن را به‌طور ویژه مورد توجه قرار دهیم. علاوه بر این، تعاریف ما از گزاره‌هایی مانند حریم خصوصی، اخلاق، روابط در فضای دیجیتال و شاخص‌های قابل اعتماد بایدبرای‌مان مهم باشد وهمواره با نگاهی همراه بادقت وارزیابی به آن بنگریم. ضروری است برای مقابله با این تهدیدات به‌ویژه از طریق ارتقای سواد هوش مصنوعی اقدامات جدی صورت گیرد. 
به هر حال برای این‌که زنان از مزایای هوش مصنوعی بهره‌مند شوند و از آسیب‌های آن در امان بمانند، نیاز به اقداماتی هدفمند است. وضع قوانین سختگیرانه برای حفاظت از داده‌های شخصی و سرمایه‌گذاری در آموزش فناوری برای زنان ضروری است. با وجود این‌که هوش مصنوعی پتانسیل آن را دارد که زندگی زنان را بهبود بخشد اما بدون مدیریت درست فرصت‌ها و تهدیدات نابرابری‌ها می‌توانند تشدید شوند. آینده این فناوری در دست تصمیم‌گیرانی است که باید آن را به ابزاری برای توانمندسازی همه_ به ‌ویژه زنان_ تبدیل کنند. 

منبع خبر