کم‌خوابی خطر ابتلا به این بیماری را تشدید می‌کند

به گزارش سلامت نیوز به نقل از جام جم، کمبود مزمن خواب یک مشکل رو به رشد سلامت عمومی است و در مطالعات جمعیتی بزرگ، با افزایش خطر حمله قلبی، سکته مغزی و فیبریلاسیون دهلیزی مرتبط دانسته شده است. سلامت قلب تحت تاثیر عوامل مختلف سبک زندگی، از جمله خواب، رژیم غذایی و ورزش قرار دارد.

تنها چند شب خواب ناکافی، مکانیسم‌های مولکولی مرتبط با افزایش خطر مشکلات قلبی را تقویت می‌کند. این یافته در مطالعه‌ای جدید نشان داده شده است که در آن محققان بررسی کردند که چگونه کمبود خواب بر نشانگرهای زیستی (در این مورد پروتئین‌ها) مرتبط با بیماری‌های قلبی-عروقی تاثیر می‌گذارد. این مطالعه که توسط دانشگاه اوپسالا انجام شده، در مجله Biomarker Research منتشر شده است.

جاناتان سدرنائس، پزشک و استاد دانشگاه اوپسالا و سرپرست این مطالعه، می‌گوید: «متاسفانه، تقریبا نیمی از سوئدی‌ها مرتبا خواب مختل ‌شده را تجربه می‌کنند و این امر به‌ ویژه در بین کارگران شیفتی رایج است. به همین دلیل ما می‌خواستیم مکانیسم‌هایی را شناسایی کنیم که بر چگونگی تاثیر کمبود خواب بر افزایش خطر بیماری‌های قلبی-عروقی تاثیر می‌گذارند. در نهایت هدف شناسایی فرصت‌هایی برای رسیدگی به این مشکلات بود.»

 
چگونگی آزمایش

به منظور جداسازی اثرات خواب، تعدادی از شرایط در محیط آزمایشگاهی مانند رژیم غذایی و فعالیت بدنی کنترل شد. پژوهشگران ۱۶مردجوان سالم باوزن طبیعی رامورد مطالعه قرار دادند. همه آنها عادات خواب سالمی داشتند. شرکت‌کنندگان در دو جلسه در یک آزمایشگاه خواب وقت گذراندند که در آن وعده‌های غذایی و سطح فعالیت آنها به شدت کنترل می‌شد. در جلسه اول، شرکت‌کنندگان به مدت سه شب متوالی میزان خواب طبیعی داشتند، در حالی که در جلسه دیگر، هر شب فقط حدود چهار ساعت ‌خوابیدند.

در هر دو جلسه، نمونه‌های خون صبح و عصر گرفته شد و سپس ورزش با شدت بالا به مدت ۳۰ دقیقه انجام شد.محققان سطح حدود ۹۰ پروتئین را در خون اندازه‌گیری کردند و توانستند ببینند که سطح بسیاری از این پروتئین‌ها که با افزایش التهاب مرتبط هستند، هنگام کمبود خواب شرکت‌کنندگان افزایش می‌یابد. بسیاری از این پروتئین‌ها قبلا با افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی مانند نارسایی قلبی و بیماری عروق کرونر مرتبط بوده‌اند.
 

یافته‌ها

بسیاری از مطالعات بزرگ‌تری که درباره ارتباط بین کمبود خواب و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی انجام شده است، عموما بر افراد مسن‌تر که از قبل خطر ابتلا به چنین بیماری‌هایی را افزایش داده‌اند، متمرکز بوده‌اند. به همین دلیل جالب بود که سطح این پروتئین‌ها درافراد جوان‌تر و کاملا سالم، تنها پس از چند شب کمبود خواب، به همان روش افزایش یافت.

سدرنائس می‌گوید:«این نتایج نشان‌می‌دهندکه تاکید بر اهمیت‌خواب برای سلامت قلب وعروق‌حتی دراوایل زندگی‌مهم است.» 

محققان پیش‌تر به این نتیجه رسیده بودندکه ورزش بدنی می‌تواند حداقل برخی از اثرات منفی ناشی از خواب ناکافی را جبران کند.با این حال تعدادی از پروتئین‌های کلیدی، چه فرد دچار کمبودخواب باشد وچه نباشد،به طور یکسان افزایش یافتند. سدرنائس می‌گوید:«اما همچنین مهم است که توجه داشته باشیم که ورزش نمی‌تواندجایگزین عملکردهای اساسی‌خواب شود.»

تحقیقات بیشتری برای بررسی چگونگی تفاوت این اثرات در زنان، افراد مسن، بیماران مبتلا به بیماری قلبی یا افرادی که الگوهای خواب متفاوتی دارند، مورد نیازاست.

شیوع جهانی کم‌خوابی

کم‌خوابی یک بحران سلامت عمومی است که حدود ۴۵درصد از جمعیت جهان را تحت تاثیر قرار داده است. بیش از یک‌ سوم بزرگسالان در سطح جهان گزارش می‌دهند که کمتر از ۷ ساعت در شب می‌خوابند، که کمتر از میزان توصیه ‌شده توسط سازمان بهداشت جهانی (۷ تا ۹ ساعت برای بزرگسالان) است.در آسیا، به‌ ویژه ژاپن (۶.۳ساعت) و کره جنوبی (۶.۵ساعت)، کم‌خوابی شایع‌تر است. در برخی مناطق، مانند کشورهای OECD (آمریکا، بریتانیا، ژاپن، آلمان، کانادا)، تا ۳۵درصد بزرگسالان به‌ طور منظم کمتر از ۶ ساعت خواب شبانه دارند. در ایران ۳۳درصد مردم از بی‌خوابی به‌عنوان شایع‌ترین اختلال خواب رنج می‌برند. برآوردها نشان می‌دهد که ۷ تا ۱۰ میلیون نفر در ایران به بی‌خوابی مبتلا هستند و انتظار می‌رود این آمار در سال‌های آینده افزایش یابد. ۳۰ تا ۴۰درصد تصادفات مرگبار جاده‌ای در ایران به دلیل خواب‌آلودگی رانندگان است.

 
آمارهای مرتبط 

از هر پنج نفر حدود یک نفر در طول زندگی خود به اختلال خواب مبتلا می‌شود.
کم‌خوابی خطر دیابت نوع ۲ را تا ۴۱درصد (برای خواب ۴-۳ ساعت در شب)، فشار خون بالا را تا ۳۲-۲۰ درصد و چاقی را تا ۵۵ درصد افزایش می‌دهد.
کم‌خوابی با افزایش ۱۳درصدخطر مرگ زودهنگام،۴۵درصد خطر بیماری‌های قلبی و ۳۰درصد خطر افسردگی مرتبط‌است.
نزدیک به یک میلیاردبزرگسال درجهان آپنه خواب انسدادی دارند،که ۴۲۵ میلیون مورد در سنین ۳۰ تا ۶۹ سال قرار دارند.
۶۰درصد از بزرگسالان در کشورهای توسعه‌یافته حداقل یک ساعت قبل از خواب از صفحه‌نمایش استفاده می‌کنند، که باعث کاهش تولید ملاتونین و تاخیر در خواب می‌شود. 
حدود ۴۰درصد از کارمندان در جهان گزارش می‌دهند که استرس شغلی باعث کاهش کیفیت یا کمیت خواب آنها شده‌است.
زنان ۴۰درصد بیشتر از مردان احتمال دارد کم‌خوابی یا بی‌خوابی را تجربه کنند؛ به‌ویژه در دوران بارداری (۹۴درصد زنان باردار مشکلات خواب را گزارش می‌کنند).
جوانان (۲۴-۱۶ سال) به دلیل استفاده گسترده از فناوری و شبکه‌های اجتماعی، با نرخ بالای کم‌خوابی مواجه هستند (تا ۵۷درصد در برخی مطالعات).
۳۰درصد از افراد برای مقابله با کم‌خوابی کافئین مصرف می‌کنند، که می‌تواند چرخه خواب را مختل کند.
حدود۲۰درصد ازحوادث‌رانندگی‌درسطح جهان به خواب‌آلودگی مرتبط است،که سالانه منجربه صدهاهزارمصدومیت می‌شود.
در سطح جهانی، هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم کم‌خوابی (مانند غیبت از کار و حوادث ناشی از کم‌خوابی) احتمالا از یک تریلیون دلار در سال فراتر می‌رود.
بازار جهانی محصولات کمک‌خواب(مانند ملاتونین، دستگاه‌های CPAP) در سال ۲۰۲۵ به ۵۲/۵ میلیارد دلار رسیده است.
تنها ۲۰درصد افراد به ‌طور منظم از استراتژی‌هایی مانند کاهش زمان صفحه‌نمایش یا تنظیم برنامه خواب استفاده‌می‌کنند.

منبع خبر