روند فزاینده مقاومت میکروبی؛ تهدیدی جدی برای سلامت بیماران و درمان‌های آنتی‌بیوتیکی

به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایلنا،رئیس مرکز تحقیقات مقاومت میکروبی و مدیریت مصرف آنتی‌بیوتیک‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به بحران روزافزون مقاومت میکروبی در کشور، از بی‌اثر شدن درمان‌های آنتی‌بیوتیکی و پیامدهای ناگوار آن برای بیماران سخن گفت. «محمدرضا صالحی» با اشاره به آمارهای هشداردهنده در کشور، اظهار داشت که در سال‌های اخیر، استفاده نادرست و بی‌رویه از آنتی‌بیوتیک‌ها در ایران به یکی از معضلات جدی تبدیل شده است.

وی توضیح داد که در حال حاضر، میکروب‌هایی که روزگاری به راحتی با آنتی‌بیوتیک‌ها قابل درمان بودند، اکنون به شدت مقاوم شده‌اند و دیگر به این داروها پاسخ نمی‌دهند. این موضوع نه تنها در بیمارستان‌ها بلکه در بسیاری از شهرهای کشور گسترش یافته و زندگی بیماران را با چالش‌های جدی مواجه کرده است. صالحی همچنین از جهش قابل توجه مقاومت میکروبی در دوران پساکرونا خبر داد و بر لزوم کنترل هر چه سریع‌تر مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها تأکید کرد.

بحران مقاومتی که به راحتی قابل پیشگیری بود

رئیس مرکز تحقیقات مقاومت میکروبی دانشگاه تهران در ادامه به شیوه‌های مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها در کشور اشاره کرد و گفت: «در ایران، عادت‌های نادرستی در مصرف دارو ریشه دوانده است. بسیاری از افراد به‌طور خودسرانه و بدون نسخه پزشک به داروخانه‌ها مراجعه می‌کنند و آنتی‌بیوتیک دریافت می‌کنند. این مشکل در حوزه پزشکی نیز وجود دارد و در برخی موارد، تجویزهای غیرضروری توسط پزشکان موجب افزایش مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها شده است.»

صالحی همچنین به وضعیت بیمارانی اشاره کرد که با عفونت‌های مقاوم در بیمارستان‌ها بستری هستند. وی به‌ویژه به شرایط بیمارانی که دچار تصادف‌های ساده شده‌اند و به‌دلیل عفونت‌های مقاوم به درمان، حتی با خطر قطع عضو مواجه هستند، اشاره کرد. وی افزود: «اگر به دو دهه پیش بازگردیم، درمان چنین بیمارانی با استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های معمولی امکان‌پذیر بود، اما امروز این درمان‌ها دیگر مؤثر نیستند.»

لزوم اصلاح فرهنگ سلامت و تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها

رئیس مرکز تحقیقات مقاومت میکروبی دانشگاه تهران به‌طور جدی خواستار تغییر در فرهنگ سلامت جامعه و پزشکان شد. وی تصریح کرد: «میزان تجویز و مصرف آنتی‌بیوتیک در ایران چندین برابر استانداردهای جهانی است و این موضوع باعث افزایش قابل توجه مقاومت میکروبی در کشور شده است. این روند نادرست باید هرچه سریع‌تر اصلاح شود.»

صالحی تأکید کرد که وزارت بهداشت در تلاش است تا یک برنامه ملی برای مقابله با مقاومت میکروبی را به اجرا بگذارد و از مردم و پزشکان خواست تا با دقت بیشتری در مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها عمل کنند. وی افزود: «در بسیاری از کشورهای پیشرفته، تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها تنها توسط پزشکان متخصص انجام می‌شود و نظارت‌های جدی در این زمینه وجود دارد. این روش‌ها می‌تواند در ایران نیز پیاده‌سازی شده و به کاهش مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها کمک کند.»

میکروب‌های مقاوم و خطرات جهانی آن

صالحی همچنین هشدار داد که مقاومت میکروبی تنها محدود به انسان‌ها نیست و می‌تواند در حیوانات، طیور، گیاهان و حتی آبزیان نیز وجود داشته باشد. او خاطر نشان کرد که مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها در این حوزه‌ها نیز به گسترش مقاومت میکروبی در سطح جامعه کمک کرده و ممکن است به آلودگی محصولات غذایی مانند گوشت، مرغ و ماهی منجر شود.

وی در خصوص استفاده از گیاهان دارویی به‌جای آنتی‌بیوتیک‌ها نیز گفت: «بسیاری از گیاهان دارویی ممکن است خواص ضد میکروبی داشته باشند، اما تأثیر آن‌ها به‌طور کامل تأیید نشده است. از این رو، باید توجه بیشتری به استفاده منطقی و علمی از داروها داشته باشیم.»

همکاری جمعی برای مقابله با بحران

در پایان، صالحی از مردم خواست تا از مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها پرهیز کنند و در کنار آن، پزشکان نیز باید در تجویز داروها دقت بیشتری به خرج دهند. وی تأکید کرد که برای مقابله با این بحران، باید همکاری تمامی ارگان‌ها و ذینفعان صورت گیرد تا از گسترش بیشتر مقاومت میکروبی جلوگیری شود و سلامت عمومی کشور تأمین گردد.

منبع خبر