کووید-۱۹، باعث پیری رگ‌های خونی به ویژه در زنان میشود

به گزارش سلامت نیوز به نقل از medicalxpress، بر اساس تحقیق منتشر شده در مجله European Heart Journal توسط انجمن اروپایی قلب و عروق، عفونت کووید-۱۹ می‌تواند باعث شود رگ‌های خونی افراد حدود پنج سال پیرتر از سن واقعی‌شان شوند؛ این اثر به ویژه در زنان بیشتر مشاهده شده است.

رگ‌های خونی به طور طبیعی با افزایش سن سفت‌تر می‌شوند، اما این مطالعه جدید نشان می‌دهد که کووید-۱۹ می‌تواند این روند را تسریع کند. سفت شدن رگ‌ها خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی مانند سکته مغزی و حمله قلبی را افزایش می‌دهد.

پروفسور روزا ماریا برونو از دانشگاه پاریس سیتیه، سرپرست این مطالعه، گفت: «از آغاز همه‌گیری آموخته‌ایم که بسیاری از افراد پس از ابتلا به کووید علائمی دارند که ماه‌ها و حتی سال‌ها ادامه می‌یابد. اما هنوز در حال بررسی این هستیم که چه اتفاقاتی در بدن باعث ایجاد این علائم می‌شود.»

وی افزود: «ما می‌دانیم کووید به طور مستقیم بر رگ‌های خونی تاثیر می‌گذارد. این می‌تواند منجر به چیزی شود که ما آن را «پیری زودرس عروقی» می‌نامیم، یعنی رگ‌های خونی پیرتر از سن واقعی فرد باشند و او بیشتر در معرض بیماری‌های قلبی قرار گیرد.»

در این مطالعه، ۲۳۹۰ نفر از ۱۶ کشور مختلف (از جمله اتریش، استرالیا، برزیل، کانادا، فرانسه، یونان، ایتالیا، مکزیک، نروژ، ترکیه، بریتانیا و آمریکا) بین سپتامبر ۲۰۲۰ تا فوریه ۲۰۲۲ مورد بررسی قرار گرفتند.

شرکت‌کنندگان بر اساس وضعیت ابتلایشان به کووید دسته‌بندی شدند: کسانی که هرگز مبتلا نشده‌اند، کسانی که اخیراً مبتلا شده‌اند اما بستری نشده‌اند، کسانی که در بخش‌های عادی بیمارستان بستری شده‌اند و کسانی که در بخش مراقبت‌های ویژه بستری بوده‌اند.

محققان سن عروقی هر فرد را با دستگاهی اندازه‌گیری کردند که سرعت موج فشار خون را بین شریان کاروتید (گردن) و شریان فمورال (پا) می‌سنجد؛ این شاخص با نام سرعت موج پالس کاروتید-فمورال (PWV) شناخته می‌شود. هرچه این عدد بیشتر باشد، رگ‌های خونی سفت‌تر و سن عروقی بالاتر است. این اندازه‌گیری‌ها شش ماه و دوازده ماه پس از ابتلا به کووید انجام شدند.

پس از در نظر گرفتن عوامل دیگری مانند سن، جنسیت و شرایط سلامت، مشخص شد که در تمام گروه‌های مبتلایان، حتی کسانی که مبتلای خفیف داشته‌اند، رگ‌ها سفت‌تر از افرادی بوده که کووید نگرفته‌اند. این اثر در زنان و در کسانی که علائم طولانی کووید مانند تنگی نفس و خستگی داشتند، بیشتر بود.

افزایش متوسط سرعت موج پالس در زنان با کووید خفیف ۰.۵۵ متر بر ثانیه، در زنان بستری در بخش عادی ۰.۶۰ متر بر ثانیه و در زنان بستری در ICU به ۱.۰۹ متر بر ثانیه رسید. این افزایش حدود ۰.۵ متر بر ثانیه به عنوان تغییر «بالینی مهم» شناخته شده و معادل پیر شدن رگ‌ها به مدت پنج سال است. همچنین این میزان افزایش خطر بیماری‌های قلبی-عروقی را در یک زن ۶۰ ساله تا ۳٪ بالا می‌برد.

افرادی که واکسینه شده بودند، معمولاً رگ‌های خونی‌شان کمتر سفت شده بود. همچنین به مرور زمان، نشانه‌های پیری عروقی ناشی از کووید تثبیت یا کمی بهبود یافته بود.

پروفسور برونو توضیح داد: «ویروس کووید-۱۹ از طریق گیرنده‌هایی به نام ACE2 که روی پوشش رگ‌های خونی قرار دارند، وارد سلول‌ها می‌شود و می‌تواند باعث اختلال عملکرد رگ‌ها و پیری زودرس عروقی شود. پاسخ ایمنی و التهابی بدن که برای مقابله با عفونت فعال می‌شود نیز می‌تواند در این فرآیند نقش داشته باشد.»

او همچنین درباره تفاوت تاثیر کووید بر زنان و مردان گفت: «زنان واکنش ایمنی سریع‌تر و قوی‌تری دارند که آنها را در برابر عفونت محافظت می‌کند، اما همین واکنش ممکن است پس از عفونت باعث آسیب بیشتر به رگ‌ها شود.»

پیری عروقی به راحتی قابل اندازه‌گیری است و می‌توان با تغییر سبک زندگی و داروهای کاهش فشار خون و کلسترول آن را کنترل کرد. برای کسانی که دچار پیری زودرس عروقی شده‌اند، انجام هر کاری برای کاهش خطر سکته قلبی و مغزی بسیار مهم است.

پروفسور برونو و تیمش قصد دارند در سال‌های آینده این افراد را دنبال کنند تا مشخص شود آیا این پیری زودرس رگ‌ها باعث افزایش خطر حملات قلبی و سکته می‌شود یا خیر.

دکتر بهنود بیکدلی از دانشکده پزشکی هاروارد اشاره کرد که «اگرچه تهدید حاد همه‌گیری کووید کاهش یافته، اما یک چالش جدید به نام سندرم پساکووید به وجود آمده است که می‌تواند ماه‌ها پس از عفونت ادامه داشته باشد. این مطالعه گسترده نشان می‌دهد که کووید باعث پیری عروقی در بزرگسالان، به ویژه زنان، شده است و سوال اصلی این است که آیا می‌توان با اقدامات درمانی از این روند پیشگیری کرد و عوارض ناشی از آن را کاهش داد.»

منبع خبر