پشت پرده شهریه‌های عجیب و غریب مدارس غیر دولتی

به گزارش سلامت نیوز به نقل از همشهری، شهریه مدارس غیردولتی برای خانواده‌ها همیشه پر از ابهام و سؤال است، مخصوصا والدینی که مجبورند همه 12سال تحصیلی یا نیمی از آن، فرزندانشان را به این مدارس بفرستند؛ شهریه‌هایی که از هزینه درس خواندن در دانشگاه آزاد هم فراتر رفته و بار سنگینی است روی دوش والدین به‌خصوص در شهرهای بزرگ. در این باره گفت‌وگویی داشتیم با احمد محمودزاده، معاون وزیر و رئیس سازمان مدارس غیردولتی و توسعه مشارکت‌های مردمی که در زیر می‌خوانید.

هفته گذشته، شهریه 300میلیونی برخی از مدارس غیردولتی مطرح و حاشیه‌ساز شد و حتی یکی از روزنامه‌های وابسته به سپاه پاسداران، شهریه 500میلیون تومانی یکی از این مدارس را مطرح کرد. مبنای دریافت این شهریه‌ها چیست؟

یکی دو تا از این مدارس را به ما معرفی کنید. ما در کل کشور مدرسه‌ای نداریم که 300میلیون تومان شهریه داشته باشد. در هیچ جای کشور، حتی در تهران که بالاترین شهریه را می‌گیرند هم این اتفاق نمی‌افتد. از 20هزار مدرسه و 20هزار آموزشگاه زبان و علمی آزاد در کل کشور، یکی‌دومورد مدرسه خارج از عرف و نامتعارف شهریه دریافت کرده‌اند که همان‌ها رسانه‌ای شده که درست نیست.

پس این همه اعتراض والدین به شهریه‌ها که در فضای رسمی و غیررسمی رسانه‌ای مطرح می‌شود، دروغ است؟

شهریه ساختاری دارد که هر سال تعیین می‌شود. براساس مواد قانونی 15و 16الگوی شهریه ابلاغ می‌شود که امسال هم زودتر این را شروع کردیم. ما برای تعیین شهریه سال تحصیلی آینده از اسفند 1403الگو را در شورای نظارت مرکزی مصوب کردیم و با تأیید اعضای شورای راهبردی آن را ابلاغ کردیم که به چه نحو دریافت شود.

در تعیین شهریه مدارس غیردولتی 2پارامتر داریم؛ یکی شهریه پایه و دیگری فوق برنامه که شامل کلاس‌های جانبی، اردو، ناهار، لباس و وسایل آموزشی می‌شود. شما اساس این را که می‌گویید شهریه 300میلیونی نداریم براساس شهریه پایه درنظر گرفته‌اید؛ درحالی‌که همه مدیران مدارس غیردولتی افزایش شهریه سالانه را براساس بخش دوم یعنی فوق برنامه دریافت می‌کنند و اصلا سودشان در همان بخش است و خب این خلاف صحبت شماست.

ما براساس 7شاخص برای شهریه هر مدرسه تصمیم می‌گیریم که حقوق معلم، کیفیت بخشی که 150مورد است، فضای آموزشی، ابزار آموزشی، اجاره ساختمان، مقطع تحصیلی و نرخ تورم ازجمله این موارد است. مؤسس براساس اینها پیشنهاد شهریه می‌دهد و در شورای تعیین شهریه بررسی و آن را نهایی می‌کنند و به استان اعلام و بعد از بررسی ابلاغ می‌شود.

در کنار اینها، در قانون دیده شده که اجازه داده است مدارس غیردولتی، 40درصد شهریه ثابت را برای کلاس‌های فوق‌برنامه دریافت کند. یعنی اگر شهریه مدرسه‌ای 30میلیون تومان است، 40درصد از آن را می‌تواند برای این‌منظور بگیرد که در مقطع ابتدایی میزان ساعت فوق برنامه 12ساعت، متوسطه اول 16ساعت، در متوسطه دوم 17ساعت و در هنرستان 12ساعت درنظر گرفته شده است.

کلاس‌های فوق برنامه اجباری است و شهریه را حتی بیش از 40درصد افزایش می‌دهد.

نه اجبار است و نه اختیار، اما اعتقاد ما این است که کارکرد مدرسه غیردولتی به فوق برنامه آن است وگرنه چه فرقی نسبت به دولتی دارد؟ والدین هم دنبال این فوق برنامه هستند. البته بخش دیگری هم در شهریه وجود دارد مثل لباس فرم، میان‌وعده، ناهار، اردو و سرویس که با مصوبه انجمن اولیا و مربیان تعیین و دریافت می‌شود و برخی دیگر از شهریه‌ها هم برای فعالیت‌های آموزشگاهی است؛ یعنی کلاس‌های خارج از وظایف مدرسه که والدین رقم همه اینها را جمع می‌کنند و به‌عنوان شهریه یک سال تحصیلی مدرسه غیردولتی عنوان می‌کنند که مشکل ایجاد می‌شود. مثلا مدرسه‌ای 2زبان درس بدهد که جزو وظایفش نیست و تقاضای والدین است که دوست دارند در مدرسه اتفاق بیفتد. الان اگر مؤسس تمام اینها را درست اطلاع‌رسانی کند، این همه بحث و مشکل پیش نمی‌آید.

گران‌ترین شهریه در تهران با فوق‌برنامه باید چقدر باشد؟

سال تحصیلی که گذشت 110میلیون تومان برای پایه دوازدهم منهای لباس فرم، ناهار، سرویس مدرسه و اردو.

خب با احتساب همین موارد بگویید، چون دقیقا در همین موارد تخلف رخ می‌دهد.

این دست ما نیست. دست انجمن اولیا و مربیان است.

باید طبق قانون نظارت کنید.

نه اینطور نیست. مصوبه انجمن اولیا و مربیان را نداشته باشند، امکان دریافت این شهریه را ندارند. بعضی جاها به شوخی می‌گویم که برخی خانواده‌ها غذای خود را هم از مدرسه می‌گیرند که این خیلی به ما ربطی ندارد. ما منهای فعالیت آموزشگاهی و… که گفتم نظارت می‌کنیم.

سقف شهریه مدرسه غیردولتی برای سال تحصیلی بعد چقدر است؟

ما برای سال آینده اعلام نمی‌کنیم چون باید حساب و کتاب کنیم.

طوری که شما شهریه ثابت را برای سال تحصیلی بعد عنوان نمی‌کنید، به فوق برنامه آموزشگاهی، ناهار، سرویس، اردو و لباس فرم هم می‌گویید نمی‌توانید نظارتی داشته باشید، دراین‌صورت دست مدرسه‌های غیردولتی را برای گرفتن شهریه باز گذاشته‌اید.

نه به این صورت نیست.

خب شاید مدرسه غیردولتی بخواهد هر روز کباب شیشلیک بدهد، 3زبان آموزش بدهد، اردوی سوئیس هم ببرد و بعد بگویید مدرسه غیردولتی به فوق‌برنامه‌هایش است وگرنه چه فرقی با دولتی دارد.

در این بخشنامه همه اینها را آورده و گفته‌ایم که چه غذایی باید داده شود که متعارف مدرسه باشد. در برنامه غذایی مدارس شیشلیک یک‌بار بود که برخورد شد.

سود مدرسه غیردولتی دقیقا از همین مسیرهایی است که شما به انجمن اولیا و مربیان سپرده‌اید.

نه اینطور نیست و قبول ندارم.

در شرایطی که هنوز خدماتی به خانواده‌ها و دانش‌آموزان ارائه نشده است، چرا باید 50درصد شهریه را 6ماه جلوتر از سال تحصیلی دریافت کنند؟

50درصد که نه! خانواده بخشی از شهریه را به مدرسه پرداخت می‌کند تا مدرسه مطمئن شود که این دانش‌آموز ثبت نام شده است. ما شرط هم گذاشته‌ایم که اگر یک دانش‌آموز به هر دلیل نخواست در آن مدرسه ثبت نام کند، مدرسه باید تمام پیش پرداخت را به خانواده برگرداند.

ضمن اینکه فقط بحث خدمات در سال تحصیلی نیست، بحث پشتیبانی هم مطرح است؛ اینکه مدرسه برای مهرماه آماده شود، اقدامات مختلفی در حوزه سخت‌افزار، آموزش معلم‌ها و سایر فعالیت‌های تابستانی انجام می‌شود.
در بحث مدرسه‌داری شاهد هستیم که از اواخر دهه 70تا به امروز، بسیاری از چهره‌های سیاسی وارد عرصه مدرسه‌داری شده‌اند. نام‌های بزرگی از هر دو طیف سیاسی با فعالیت مدارس گره خورده است، حتی این چهره‌های شناخته شده سیاسی به شکل خانوادگی در این حوزه فعالیت می‌کنند. چقدر این اسامی و چهره‌ها در تعیین شهریه دست شما را بسته‌اند و کار نظارت را سخت می‌کنند؟

من یک روستازاده هستم، به همین‌خاطر شاکله ذهنی من طوری ساخته شده است که وارد چنین فضاهایی نمی‌شوم و بدون اینکه درنظر داشته باشم که این مدرسه برای کدام چهره سیاسی است، فعالیت خودم را انجام می‌دهم. نام برخی از این مدارس به گوش من هم رسیده است اما حتی به این سمت نرفته‌ام که بدانم این مدارس کجا هستند و با من چه ارتباطی دارند.

یعنی این مدارس در بحث تعیین شهریه‌ها دست شما را نمی‌بندند؟

من اصلا وارد این فضا نمی‌شوم، یک الگوی شهریه است که برای همه ابلاغ می‌شود. من نمی‌خواهم بگویم که هیچ‌کدام تخلف نمی‌کنند، احتمال دارد که برخی از تخلفات هم با نام چند مورد از این مدارس گره خورده باشد اما این مدارس چارچوب‌ها را رعایت می‌کنند و در تعطیلی مدارس و مجموعه‌ها خیلی رعایت حال این قبیل مدارس را نکرده‌ام. 3پرونده بسیار بزرگ را در شهر تهران مدیریت کردیم، برخی از آنها اعلام هم شدند اما متأسفانه نهادهای دیگری که باید دست به مراقبت بزنند، چندان درست عمل نمی‌کنند. ما فضای مؤسسان مدارس غیردولتی را به سمتی برده‌ایم که قانون از ما می‌خواهد.

 مثلا اگر یک مدرسه غیردولتی منسوب به یکی از چهره‌های شورای‌عالی انقلاب فرهنگی تخلف کند، شما نظارت می‌کنید؟

حتما نظارت می‌کنیم و تخلف در پرونده ثبت و برخورد انجام می‌شود. چند پرونده داریم که شاید هیچ‌کس نمی‌توانست به آن بپردازد اما ما وارد شدیم.

این قبیل مدارس تا چه حد صحنه‌گردان مدارس غیردولتی در تهران هستند؟ به‌عنوان مثال می‌بینیم که یک مدرسه، میزانی را برای شهریه مشخص کرده و با استفاده از رانتی که دارد، دست به تبلیغ زده تا جایی که توانسته است مدارس غیردولتی دیگر را کنار بزند. این مدرسه‌ها با امکاناتی که از نهادهای دولتی دارند، دست به صحنه‌گردانی می‌زنند. به‌عنوان مثال منسوب به یک دانشگاه، مدرسه غیردولتی ایجاد کرده و از فضای دانشگاه هم استفاده می‌کند و اجاره‌بها نمی‌دهد.

فکر نکنم اینگونه باشد. حتی برای خود آموزش و پرورشی‌ها، اجازه نداریم به کسی بدون ضابطه مدرسه‌ای را اجاره بدهیم.

الان فضای آموزشی دولتی اجاره داده می‌شود؟

بله. در آموزش و پرورش مدارسی داریم که به هر طریقی در آموزش دولتی استفاده نشده است، احتمال دارد که اجاره داده شده باشد اما همه ضوابط قانونی رعایت شده است.
وقتی دانش‌آموز در آن منطقه وجود دارد چرا فضای دولتی را به مدرسه غیردولتی اجاره می‌دهید؟

اگر دانش‌آموزی وجود داشته باشد اجاره نمی‌دهند، هیچ منطقه‌ای اگر دانش‌آموز در مدرسه باشد این کار انجام نمی‌دهد. اولویت اول آموزش و پرورش، تأمین فضا و نیرو برای مدرسه دولتی است. شاید چند مدرسه به‌دلیل دانش‌آموز کم ادغام شده و مدرسه را اجاره داده‌اند، نه اینکه بخواهند دانش‌آموزی را از مدرسه خارج کنند تا فضا به غیردولتی اجاره داده شود. احساس من این است که چند مورد در فضای عمومی مطرح می‌شود و این موارد را ملاک عمل قرار می‌دهند اما واقعیت این است که این موارد خیلی کم است و در تهران بیشتر از 2مورد به این شکل نیستند.

 در افکار عمومی این موضوع مطرح است که تهران را از مدرسه دولتی تهی کرده‌اند تا آموزش خصوصی شود؛ حتی رهبر انقلاب در صحبت‌های اخیر خود اعلام کرده‌اند که شنیده شده است بخش‌هایی از آموزش و پرورش را می‌خواهند واگذار کنند و نباید اجازه داد که آموزش ملوک‌الطوایفی شود.

نه بحث این نیست؛ زمانی افکاری در آموزش و پرورش وجود داشت و می‌گفتند این هزینه‌هایی را که برای آموزش می‌شود، چرا با قیمت تمام شده برای مدیریت به دیگران واگذار نکنیم. فرمایشات حضرت آقا ناظر بر این موضوع است.

بخش دیگری هم در شهریه وجود دارد مثل لباس فرم، میان‌وعده، ناهار، اردو و سرویس که با مصوبه انجمن اولیا و مربیان تعیین و دریافت می‌شود و برخی دیگر از شهریه‌ها هم برای فعالیت‌های آموزشگاهی است؛ یعنی کلاس‌های خارج از وظایف مدرسه که والدین رقم همه اینها را جمع می‌کنند و به‌عنوان شهریه یک‌سال تحصیلی مدرسه غیردولتی عنوان می‌کنند که مشکل ایجاد می‌شود. مثلا مدرسه‌ای 2زبان درس دهد که جزو وظایفش نیست و تقاضای والدین است که دوست دارند در مدرسه اتفاق‌بیفتد.

منبع خبر