وقتی با زبان ناشنوایان بیگانه‌ایم

به گزارش سلامت نیوز به نقل از همشهری، در برنامه‌های خبری تلویزیون یک مترجم ناشنوایان مطالب را به زبان اشاره تکرار می‌کند. در بعضی نشست‌های خبری دولتی هم، مترجم ناشنوایان دیده می‌شود اما در بدنه اصلی جامعه، چند نفر به زبان اشاره تسلط دارند؟ در اطراف خود کسی را می‌شناسید که با زبان اشاره مخصوص ناشنوایان آشنا باشد یا حتی چند نشانه اصلی و ضروری را بداند؟

نزدیک 5 درصد جمعیت دنیا دچار مشکلات شنوایی هستند که بخش زیادی از آنها شامل سالمندان می‌شوند اما تعداد کودکانی که ناشنوا به دنیا می‌آیند یا در سال‌های اولیه زندگی، شنوایی خود را از دست می‌دهند، کم نیستند. آنها تمام عمر خود را با محرومیت از شنیدن می‌گذرانند.  به‌گفته حسین گلعذار، مدیر انجمن اسلامی ناشنوایان ایران، در کشور بیش از 3 میلیون نفر ناشنوا وجود دارد و حدود ۸۰ درصد افراد ناشنوا زیر پوشش سازمان بهزیستی کشور هستند. اما تعداد ناشنوایان و کم‌شنوایان دقیقا مشخص نیست زیرا این نوع معلولیت زمانی ثبت می‌شود که مددجو نیاز به حمایت داشته باشد. 

مترجم نه رابط

در ایران تا مدتی قبل، از عبارت «رابط» برای کسانی استفاده می‌شد که با استفاده از زبان اشاره بین ناشنوایان و جامعه ارتباط برقرار می‌کنند. اکنون از کلمه «مترجم» استفاده می‌شود که نشان می‌دهد زبان اشاره یک زبان مستقل و کامل است. 

اگرچه دستگاه‌های الکترونیک و دیجیتالی برای ناشنوایان ساخته شده است اما همچنان زبان اشاره مهم‌ترین راه ارتباط میان ناشنوایان و جامعه است. بخش بسیار زیادی از داده‌های روزمره از طریق گفت و شنود یا رسانه‌های صوتی منتقل می‌شود و به همین دلیل ناشنوایان اطلاعات کمتری از جهان اطراف خود دارند.

اکرم سلیمی، کارشناس حوزه ناشنوایان می‌گوید: «بر اساس کنوانسیون حقوق معلولان که ایران هم عضو آن شده است، باید زبان اشاره به رسمیت شناخته و به صورت عمومی آموزش داده شود. در کشورهایی مانند ژاپن، این زبان را در برنامه درسی مدارس قرار داده‌اند.»  او می‌افزاید: «از طرف دیگر در مراکز خدماتی عمومی باید مترجم ناشنوایان حضور داشته باشد اما در ایران این را نمی‌بینیم.» شاید به همین دلیل است که در ایران حضور ناشنوایان در مراکز عمومی کمتر است. 

تحصیل  در کنار دیگران

دغدغه خانواده‌های افراد ناشنوا، ارتباط آنها با جامعه است. موضوع تحصیل این دانش‌آموزان در مدارس مخصوص معلولان یا تحصیل همراه کودکان شنوا، بارها مطرح شده است.

مسلما ارتباط میان این دانش‌آموزان باعث می‌شود که در آینده، ناشنوایان مشکلات کمتری در جامعه داشته باشند. اما تحصیل درکنار سایر دانش‌آموزان، نیازمند امکانات کافی، برنامه علمی و همینطور معلمان مسلط به زبان اشاره است. آن هم در شرایطی که بخش بزرگی از جامعه با زبان اشاره کاملا بیگانه هستند. 

سلیمی می‌گوید: «اگر در جمع ناشنوایان باشید و دائما از زبان اشاره استفاده کنید بعد از حدود 2 سال کاملا به آن مسلط خواهید شد. اما اشاره‌های ابتدایی و علامت‌های ضروری را می‌شود در مدت کوتاهی فرا گرفت.» زبان اشاره ناشنوایان هر کشور با کشور دیگر متفاوت است. درباره زبان اشاره که در رسانه‌های ایران به کار می‌رود و نسبت آن با زبان فارسی رایج، اختلافاتی وجود دارد و برخی کارشناسان عقیده دارند که باید یک زبان اشاره اصلی به عنوان مبنا به رسمیت شناخته شود. 

قانون 3 مرحله

به گفته سعید محمودیان، رئیس اداره گوش و شنوایی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سالانه ۳ تا ۵ هزار نوزاد کم‌شنوا به دنیا می‌آیند، اما نیمی از کم‌شنوایی‌ها قابل پیشگیری است و زمان طلایی تشخیص، اهمیت ویژه‌ای در این زمینه دارد. سنجش شنوایی کودکان معمولا در 3مرحله انجام می‌گیرد؛ ابتدا هنگام تولد تا 2 سالگی، بعد از آن بین سنین 3 تا 5 سالگی و بار سوم آغاز مدرسه رفتن است و همه دانش‌آموزان سال اول ابتدایی باید آزمایش شنوایی را پشت سر بگذارند.

منبع خبر