واکسن پرونار چیست و چه کاربردی دارد؟

بیماری‌های عفونی در جهان و به ویژه در بین کودکان شایع هستند. اکثر این بیماری‌ها از یک باکتری به نام پنوموکوک ناشی می‌شوند. حالا اگر شما کودکی دارید که مکررا به عفونت‌های مختلف مانند ذات الریه مبتلا می‌شود باید چه کار کنید؟

واکسن پرونار یا پنوموکوک از ابتلا به عفونت‌های باکتریایی پنوموکوک جلوگیری می‌کند. این عفونت‌ها می‌توانند منجر به بیماری های جدی مانند ذات الریه، سینوزیت، عفونت گوش میانی، عفونت خون، مننژیت، عفونت استخوان و… شوند. بهترین روش برای پیشگیری از ابتلا به این نوع عفونت‌ها واکسن پرونار ۱۳   است. این واکسن نمی‌تواند عفونت را درمان کند، بلکه از آن پیشگیری می‌کند. خود این واکسن هم باعث عفونت نمی‌شود. بهترین گزینه‌ها برای دریافت این واکسن کودکان و بزرگسالان بالای ۶۵ سال هستند. 

واکسن پرونار چیست؟

واکسن پنوموکوک یا پرونار ۱۳ (pneumococcal 13-valent conjugate) واکسنی است که می‌تواند از ابتلا به بیماری‌های عفونی خطرناک پیشگیری کند. این نوع واکسن معمولا از بدن در برابر عفونت‌های ناشی از ۷ الی ۱۳ نوع باکتری پنوموکوک محافظت می‌کند. اولین واکسن مزدوج پنوموکوکی واکسن کونژوگه ۷ ظرفیتی پنوموکوک بود. در حال حاضر واکسن مزدوج ۱۳ ظرفیتی پنوموکوک جایگزین نوع قبلی شده است. این واکسن تعداد بیشتری از گونه‌های باکتری پنوموکوک را پوشش می‌دهد و می‌تواند جلوی ورود این باکتری‌ها به بدن را بگیرد.  

واکسن پرونار بدن را در مقابل کدام عفونت ها ایمن می کند؟

تنها واکسنی که می‌تواند بدن انسان به ویژه کودکان را در برابر باکتری‌ها و بیماری‌های عفونی مربوط به پنوموکوک ایمن کند واکسن Prevenar است. در ادامه در مورد بیماری‌های عفونی که این واکسن بدن شما را در برابر آنها ایمن می‌کند بیشتر توضیح می‌دهیم:

مننژیت

به التهاب ناحیه اطراف مغز و نخاع (مننژ) مننژیت گفته می‌شود. گاهی اوقات به این بیماری مننژیت نخاعی هم می‌گویند. مننژها از مغز و نخاع در برابر آسیب محافظت می‌کنند. آنها حاوی اعصاب، عروق خونی و مایع محافظ (مایع مغزی نخاعی) هستند. بیماری‌های عفونی مانند ویروس‌ها و باکتری‌ها و شرایط غیرعفونی مانند سرطان یا آسیب‌های سر می‌توانند منجر به این بیماری شوند. یکی از اصلی‌ترین دلایل ابتلا به این بیماری همین باکتری پنوموکوک است. با تزریق پرونار می‌توانید جلوی ابتلا به این بیماری را بگیرید.

ذات‌الریه

ذات‌الریه یا پنومونی یک عفونت است که ریه‌ها را درگیر می‌کند. این بیماری توسط باکتری‌ها، ویروس‌ها یا قارچ‌ها ایجاد می‌شود که مهم‌ترین آنها پنوموکوک است. این بیماری باعث التهاب و تورم بافت ریه می‌شود و می‌تواند ریه‌ها را چرکی و عفونی کند. پنومونی باکتریایی معمولا شدیدتر از پنومونی ویروسی است، زیرا باکتری پنوموکوک آن را ایجاد می‌کند. این بیماری ممکن است یک یا هر دو ریه را درگیر کند. پرونار می‌تواند از ابتلا به این بیماری خطرناک به ویژه در کودکان جلوگیری کند.

باکتریمی

باکتریمی به زمانی اشاره دارد که باکتری وارد خون می‌شود. حالا اگر باکتری پنوموکوک وارد خون شود این بیماری ایجاد می‌شود. به همین دلیل است که باید از واکسن پرونار استفاده کنید تا به این بیماری دچار نشوید. خون در حالت عادی استریل است؛ یعنی اینکه هیچ میکروب، باکتری یا ویروسی درون آن نیست. باکتری‌ها می‌توانند به روش‌های مختلف وارد جریان خون شوند. مثلا زخم‌ها، بریدگی‌ها، خراش‌ها یا سوختگی‌ها می‌توانند راه ورود باکتری‌ها به خون باشند. عفونت جریان خون یا مسمومیت جریان خون در صورت پیشرفت می‌تواند خطرناک باشد؛ بنابراین با تزریق واکسن Prevenar می‌توانید جلوی آن را بگیرید.

عملکرد واکسن Prevnar13 به چه شکل است؟

واکسن Prevnar13 بدن را برای ساخت نوعی پروتئین (آنتی بادی) تحریک می‌کند. این آنتی بادی از بدن در برابر ۱۳ نوع باکتری به نام پنوموکوک محافظت می‌کند. اگر این آنتی‌بادی‌های در بدن باشند، بدن بهتر با باکتری‌های پنوموکوک مبارزه می‌کند و کمتر احتمال این وجود دارد که بیمار شوید.

زمانی که واکسن برای شما تزریق می‌شود هم بیمار نمی‌شوید. این واکسن مانند سایر واکسن‌ها نوع ضعیف شده ویروس یا باکتری نیست که در ابتدا شما را دچار بیماری خفیف کند، بلکه این واکسن حاوی آنتی بادی است که بدن را در برابر باکتری‌های پنوموکوکی ایمن می‌کند.

چه کسانی کاندید تزریق واکسن پرونار هستند؟

از آنجایی که سیستم ایمنی کودکان در حال رشد است و آنها در برابر باکتری‌ها آسیب‌پذیرتر هستند، باید این واکسن را در اولویت برای کودکان قرار داد. بزرگسالان و کودکان دو سال به بالا باید یک دوز از Prevenar 13 را در عضله شانه دریافت کنند. این واکسن در کودکان زیر دو سال در عضله ران تزریق می‌شود. برنامه واکسیناسیون به سن کودک بستگی دارد و باید بر اساس تجویز پزشک باشد. دوز مصرفی معمول برای کودکان طبق دستورات زیر است:

نوبت‌های واکسن

۶ هفته تا ۶ ماه    
چهار دوز: سه نوبت اول با فاصله یک ماه و نوبت چهارم (یادآور) در ۱۱ تا ۱۵ ماهگی. همچنین امکان تزریق دو دوز در ۲ و ۴ ماهگی و یک دوز یادآور در ۱۱ تا ۱۵ ماهگی وجود دارد.

۷ ماه تا ۱۱ ماه    
دو دوز با فاصله حداقل یک ماه و نوبت سوم در دو سالگی.

۱۲ تا ۲۳ ماه    
دو دوز با فاصله حداقل دو ماه.

۲ تا ۱۷ سال    
یک دوز کامل و واحد.

۶۵ سال به بالا    

یک دوز کامل و واحد.

توجه داشته باشید که معمولا سه هفته بعد از تزریق واکسن بدنتان شروع به تولید آنتی بادی و محافظت از شما در برابر باکتری‌های پنوموکوک می‌کند.

عوارض جانبی واکسن پرونار ۱۳

بعد از تزریق این واکسن ممکن است دچار عوارض جانبی شوید. البته این عوارض جدی نیستند و خود به خود از بین می‌روند. در ادامه به این عوارض اشاره می‌کنیم:

بدن درد، تورم، قرمزی یا درد در اطراف محل تزریق
تحریک پذیری
خستگی
تب یا لرز
بی اشتهایی
تغییر در ریتم خواب (کم خوابی یا زیاد خوابیدن)
سردرد (در بزرگسالان)
استفراغ (در بزرگسالان)
درد عضلات یا مفاصل (در بزرگسالان)
راش پوستی (در بزرگسالان)

عوارض جانبی جدی Prevnar 13

یک سری از عوارض واکسن پرونار جدی‌تر هستند، اما در مواقع خیلی نادر اتفاق می‌افتند. در صورت مواجهه با این عوارض باید به پزشک مراجعه کنید. این عوارض عبارت‌اند از:

واکنش آلرژیک شدید
مشکلات تنفسی یا خس‌خس سینه
افزایش ضربان قلب
تب یا احساس بیماری
تورم غدد لنفاوی
تورم صورت، لب‌ها، دهان، زبان یا گلو
مشکل در بلع یا گرفتگی گلو
خارش، بثورات پوستی یا کهیر
سرگیجه، احساس سبکی سر یا غش کردن
گرفتگی و درد معده

چگونه واکسن پرونار ۱۳ را دریافت کنیم؟

این واکسن به صورت عضلانی تزریق می‌شود. قبل از تزریق باید به پزشک مراجعه کنید تا واکسن را برای شما تجویز کند. برای تزریق این واکسن در کودکان زیر شش هفته حتما باید با پزشک مشورت کنید و اقدامات احتیاطی را در نظر بگیرید.

اگر پزشک این واکسن را برای شما تجویز کرده است می‌توانید آن را تزریق کنید. در غیر این صورت به پیشنهادات دیگران توجه نکنید و خودتان هم این واکسن را به کسی توصیه نکنید.

تعداد دوزهای این واکسن هم بسیار اهمیت دارد. شما باید تمام دوزها را دریافت کنید. اگر یک دوز را فراموش کردید، باید به پزشک خود مراجعه کنید تا اقدامات لازم را انجام دهد.

چه داروهایی با واکسن پنوموکوک تداخل دارند؟

اگر بیماری خاصی دارید یا داروی خاصی مصرف می‌کنید، قبل از تزریق این واکسن حتما باید به پزشک خود اطلاع دهید. داروهایی که ممکن است با پرونار تداخل داشته باشند عبارت‌اند از:

داروهای شیمی درمانی سرطان
داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی
داروهای استروئیدی مانند پردنیزون یا کورتیزون
در صورتی که مشکلات زیر را دارید نیز باید با پزشک خود در میان بگذارید:
مصرف مواد مخدر
مصرف الکل
عفونت HIV
کم خونی سلول‌های داسی‌شکل
پیوند سلول‌های بنیادی
مشکلات طحال
سندرم نفروتیک
خونریزی
تب
مشکلات سیستم ایمنی
یک واکنش غیر عادی یا آلرژیک به واکسن پنوموکوک، توکسوئید دیفتری، سایر واکسن‌ها، لاتکس، سایر داروها، غذاها، رنگ‌ها یا مواد نگهدارنده
بارداری یا تلاش برای باردار شدن
شیردهی

نتیجه گیری

واکسن پرونار ۱۳ یک واکسن ضد باکتری است که می‌تواند بدن شما را در برابر باکتری پنوموکوک ایمن کند. این باکتری منجر به بیماری‌های مختلفی مانند ذات‌الریه، مننژیت، عفونت خون، عفونت قلب و عفونت مفاصل می‌شود و می‌تواند بسیار خطرناک باشد. تزریق این واکسن در کودکان زیر پنج سال و افراد بالای ۶۵ سال اهمیت زیادی دارد.

سوالات متداول

واکسن پرونار ۱۳ چیست؟

واکسن پرونار از بدن در برابر ۱۳ گونه مختلف باکتری پنوموکوک محافظت می‌کند. این باکتری عامل بسیاری از بیماری‌های تنفسی و عفونی مانند ذات‌الریه و مننژیت است.

چگونه می‌توانم واکسن Prevenar13 را دریافت کنم؟

برای دریافت این واکسن باید به پزشک مراجعه کنید تا در صورت بررسی و تایید شرایط شما این واکسن را تجویز کند.

چه کسانی باید واکسن پرونار دریافت کنند؟

کودکان زیر پنج سال و افراد بالای ۶۵ سال بهتر است این واکسن را تزریق کنند.

چه کسانی نباید واکسن Prevenar13 بزنند؟

افرادی که به واکسن یا برخی داروها و مواد رنگی و… حساسیت دارند، افرادی که داروهای خاصی مصرف می‌کنند، افرادی که باردار هستند یا می‌خواهند برای بارداری اقدام کنند و مادرانی که شیرده هستند قبل از تزریق این واکسن باید با پزشک مشورت کنند. 

منابع: www.immune.org.nz و www.pfizer.co.uk

برچسب ها : واکسن پرونار,خرید واکسن پرونار

منبع خبر