همه‌گیری کووید (کرونا) تا 6 ماه از عمر مغز ما کاسته است!

نتایج پژوهشی جدید نشان می‌دهند که همه‌گیری کووید (کرونا) که در سال 1398 آغاز شد، روند پیری مغز انسان‌ها را تسریع بخشیده و می‌تواند تا شش ماه از عمر مغز ما کم کرده باشد.

آمار این پژوهش نشان می‌دهند که بیشترین تاثیر را مبتلایان به بیماری کرونا پذیرفته‌اند. اما حتا آنان که به این بیماری مبتلا نشدند هم از این خطر در امان نمانده‌اند.

دانشمندان با مقایسه‌ی اسکن‌های مغزی افراد در فاصله‌ی حدود سه سال، و با استفاده از مدل‌های رایانه‌ای، میزان پیری مغز آن‌ها را بررسی کردند. در این مطالعه، یک گروه کنترل شامل افرادی که هر دو اسکن مغز آن‌ها قبل از همه‌گیری انجام شده بود، با گروهی دیگر مقایسه شد که اسکن اول آن‌ها پیش از شیوع ویروس و اسکن دوم پس از آن انجام گرفت.

پژوهشگران دانشگاه ناتینگهام با بهره‌گیری از اسکن‌های بانک زیستی بریتانیا (UK Biobank) مربوط به نزدیک به هزار نفر، دریافتند که مغز افرادِ گروه تجربه‌کننده‌ی همه‌گیری، به‌طور میانگین 5.5 ماه بیشتر از گروه کنترل پیر شده است.

دانشگاهیان احتمال داده‌اند که فشارهای ناشی از قرنطینه‌ها، همراه با انزوا و بی‌ثباتی زندگی، ممکن است روند پیری مغز انسان‌ها را تسریع کرده باشد.

یافته‌ها نشان می‌دهد که پیری مغز در دوران همه‌گیری در میان مردان، افراد مسن‌تر و کسانی با شرایط زندگی محروم، «بیشتر قابل توجه» بوده است.

نتیجه‌گیری دانشمندان این بود که در طول همه‌گیری، مغز همه‌ی افراد -بدون توجه به سن- به‌طور متوسط حدود شش ماه بیشتر از حد معمول پیر شده است.

پیری مغز در اثر فشار همه‌گیری بر زندگی

پژوهشگران همچنین تاثیر همه‌گیری بر ماده خاکستری و ماده سفید مغز را بررسی کردند تا دریابند افراد بسته به سن‌شان تا چه حد تحت تاثیر قرار گرفته‌اند.

ماده خاکستری نوعی بافت است که در پردازش اطلاعات نقش کلیدی دارد، در حالی که ماده سفید بافتی عمیق‌تر است که امکان ارتباط میان بخش‌های مختلف مغز را فراهم می‌سازد.

یافته‌ها نشان داد که ماده سفید و خاکستری مغز افرادی که در دوران همه‌گیری زندگی کرده‌اند، به‌طور متوسط در هر سال 3.5 روز پیرتر از گروه کنترل بوده است. این اثر در کسانی که به ویروس مبتلا شده بودند، شدیدتر بوده و پیری مغز آن‌ها در هر سال حدود 6 روز بیشتر از کسانی بوده که در دوره‌ی همه‌گیری نبودند.

محققان دانشگاه ناتینگهام در این مقاله نوشتند: «دریافتیم که همه‌گیری کووید-19 به سلامت مغز آسیب رسانده و موجب تسریع روند پیری مغز شده است… فارغ از ابتلا به ویروس SARS-CoV-2.»

دکتر علیرضا محمدی‌نژاد، سرپرست این مطالعه، گفت: «چیزی که بیشتر از همه من را شگفت‌زده کرد این بود که حتی کسانی که به کووید مبتلا نشده بودند نیز افزایش چشمگیری در نرخ پیری مغزشان داشتند. این واقعاً نشان می‌دهد که خود تجربه‌ی همه‌گیری -از انزوا گرفته تا بی‌ثباتی- تا چه حد می‌تواند سلامت مغز ما را تحت تأثیر قرار دهد.»

تیم تحقیقاتی همچنین بررسی کرد که آیا ابتلا به کووید توان شناختی فرد را تحت تأثیر قرار داده است یا خیر. آن‌ها نتایج آزمون‌هایی را که در زمان اسکن مغز انجام شده بود تحلیل کردند و دریافتند که افراد مبتلا به ویروس در ارزیابی‌های پس از همه‌گیری عملکرد شناختی پایین‌تری داشته‌اند.

پروفسور دوروتی آور، متخصص تصویربرداری عصبی و نویسنده‌ی ارشد این مطالعه، گفت: «این تحقیق به ما یادآوری می‌کند که سلامت مغز فقط با بیماری شکل نمی‌گیرد، بلکه محیط روزمره‌ی ما نیز نقش دارد. همه‌گیری فشار زیادی بر زندگی انسان‌ها وارد کرد، به‌ویژه بر کسانی که پیش‌تر با محرومیت مواجه بودند.»

او افزود: «هنوز نمی‌توانیم بررسی کنیم که آیا تغییراتی که مشاهده کرده‌ایم قابل برگشت هستند یا نه. اما قطعاً این امکان وجود دارد و این نکته امیدوارکننده‌ای است.»

این مطالعه در نشریه Nature Communications منتشر شده است.

منبع خبر