همدلی داوطلبانه در جنگ – سلامت نیوز

به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایران، مهربانی با کار داوطلبانه تکثیر می‌شود. ذره ذره در عمق وجود جامعه می‌نشیند و به امور اجتماعی سر و سامان می‌دهد. براساس مطالعات انجام شده هر چه میزان مشارکت افراد در فعالیت‌های داوطلبانه بیشتر باشد، از میزان مرگ و میر و بیماری‌های قلبی افراد کاسته می‌شود. داوطلب شدن و انجام کارهای داوطلبانه به غیر از تأثیرات مثبتی که در سلامت جسم و روان افراد دارد، یکی از مهم‌ترین نشانه‌ها در ایجاد همبستگی و انسجام در میان افراد جامعه است.

در کشورهای توسعه‌یافته و صنعتی، کار داوطلبانه زمینه ورود جوانان به بازار کار را فراهم می‌کند. همچنین در بسیاری از کشورهای پیشرفته کار داوطلبانه بعد از دانشگاه یا حین تحصیل یا در زمان کارآموزی به صورت یک شأن و احترام درآمده است. طبق آمار در سال 2018، 109 میلیون نفر از افراد در سراسر جهان، در سازمان‌ها و گروه‌های رسمی یا در همکاری‌ها و فعالیت‌های میان‌فردی سرگرم کار داوطلبانه بوده‌اند. اما نکته قابل توجه این است که اهمیت فعالیت‌های داوطلبانه در بحران‌ها بیشتر به چشم می‌خورد. در روزهای اول تهاجم رژیم صهیونیستی به کشورمان حضور نیروهای خودجوش در کنار سازمان‌های خدماتی یکی از نقاط قوت بود. برای همین سازمان بهزیستی کشور برای ساماندهی کارهای داوطلبانه پویشی به نام «برای ایران همدل» راه‌اندازی کرده است. پویشی که به گفته رئیس مرکز مشارکت‌های مردمی و توسعه ظرفیت‌های اجتماعی سازمان فقط سه روز بعد از راه‌اندازی موفق به جذب هفت هزار نیروی داوطلب شده است.

سید محمد جواد حسینی رئیس مرکز مشارکت‌های مردمی و توسعه ظرفیت‌های اجتماعی سازمان با اشاره به درس‌های جنگ ۱۲ روزه، می‌گوید: «با اینکه سازمان‌ها و نهادهای اداری، کارشناسان و… در همه دستگاه‌های کشور به بهترین وجه عمل کردند و تمام توان خود را گذاشتند، اما تجربه این جنگ به ما نشان داد در حوزه حمایت‌های اجتماعی و…ظرفیت‌های مغفول وجود دارد که آمادگی به کارگیری آنها را نداشته‌ایم و در تمامی عرصه‌ها به جذب نیروی داوطلب نیاز داریم.»

سازمان بهزیستی به عنوان یک سازمان حمایتی امدادی و اورژانسی، بخشی عمده‌ای از فعالیت‌های خود را از طریق داوطلبان و بخش غیردولتی انجام می‌دهد، حسینی با بیان این مطلب توضیح می‌دهد: «در سابقه 40 ساله سازمان بهزیستی بخشی از خدمات توسط گروه‌های غیر دولتی انجام می‌شود. همزمان با شروع جنگ تحمیلی، اقداماتی برای جامعه هدف سازمان که شامل مراکز نگهداری ایتام و فرزندان بی‌سرپرست و شیرخوارگاه‌ها بود، انجام شد. ما به نیروهای داوطلبی نیاز داشتیم که در این ایام به دلیل مشکلاتی که برای این افراد ایجاد می‌شود بتوانند به صورت داوطلبانه به این گروه کمک کنند. همین موضوع باعث شد تا سازمان به این سمت برود و برای جذب داوطلبان در حوزه‌های تخصصی و عمومی فراخوانی را طراحی کند.»

حسینی در مورد محورهای جذب داوطلب می‌گوید: «چند محور طراحی شد. اولین محور خدمات تخصصی مشاوره و حوزه روانشناختی بود. با توجه به اینکه سلامت روان از حوزه‌های مورد توجه سازمان است در حوزه روانشناسی مثل خدماتی که در دوره جنگ و بحران به خانواده‌ها ارائه کرد از داوطلبان فعال در این حوزه دعوت کردیم. خدمات معیشتی، خدمات حمایتی، خدمات پرستاری و مراقبت را هم در نظر گرفتیم. بنابراین پویش ایران همدل راه‌اندازی شد. در چند روزی که از انتشار فراخوان این پویش گذشته استقبال خوبی را هم شاهد بودیم. البته با توجه به شرایط خاصی که وجود داشت چندان اطلاع‌رسانی زیادی هم انجام نشده بود، اما مردم از این پویش خیلی خوب استقبال کردند.»

براساس اطلاعات به دست آمده، نیمی از این افراد در بخش دولتی شاغل هستند و نیمی دیگر مشاغل آزاد دارند. به گفته رئیس مرکز مشارکت‌های مردمی سازمان بهزیستی حوزه مشاوره و روانشناختی و حوزه خدمات عمومی بیشترین تعداد داوطلب و حوزه تأمین دارو و لوازم بهداشتی، کمترین داوطلب را به خود اختصاص داده است. همچنین بیشترین متقاضیان داوطلب از استان‌های کرمانشاه، اصفهان، مازندران، گیلان و خراسان رضوی هستند.

زنان در رده اول لیست داوطلبان

جذب نیروهای داوطلب برای امور اجتماعی شاید چندان کار سختی نباشد، نکته مهم استفاده از ظرفیت این نیروها و سنجیدن توانمندی آنها در ارائه خدمات است و اینکه داوطلبان چه قدر در کاری که برای آن داوطلب شده‌اند تخصص و تجربه دارند. حسینی درباره چگونگی راستی آزمایی داوطلبان می‌گوید: «سه مرحله برای داوطلبان طراحی شده است. مرحله اول جذب، مرحله دوم ساماندهی و مرحله سوم بهره مندی. پویش در حال حاضر در همین مرحله اولیه جذب قرار دارد. در مرحله ساماندهی کارگروه‌هایی در سطح ملی استانی و شهرستانی طراحی شده است که توانمندی داوطلبان را ارزیابی می‌کنند و تخصص داوطلب توسط کارگروه‌های تخصصی مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. بعد در مرحله بهره‌مندی، راهبری در مورد فضاهایی که نیاز به خدمت داریم انجام می‌شود. بخشی از بهره‌مندی در مرحله بعد از ساماندهی است، چون به تفکیک شهرستان خدمت این افراد مشخص می‌شود که در چه حوزه‌هایی می‌توانند به ارائه خدمات بپردازند.»

رئیس مرکز مشارکت‌های مردمی در مورد نقش سازمان‌های مردم نهاد در این پویش می‌گوید: «هم در زمان جنگ 12 روزه و هم در روزهای بعد از آن راه‌اندازی پویش داوطلبان به دلیل تقاضای بخش غیر دولتی و تشکل‌های مردم نهاد بوده است. البته فاز دوم این پویش هم قرار است از طریق خود این مؤسسات شکل بگیرد. یعنی جذب و ساماندهی از طریق همین مؤسسات انجام خواهد شد، چون همین مؤسسات غیردولتی بخشی از وظایف سازمان را در ارائه خدمات به عهده دارند.» بخشی از وظایف سازمان بهزیستی نگهداری و مراقبت از افراد آسیب پذیر مانند نوزادان و سالمندان است در روزهای اول جنگ ۱۲ روزه هم خبری جعلی مبنی بر واگذاری نوزادان شیرخوارگاه به مردم منتشر شد، حسینی در پاسخ به این سؤال که آیا از ظرفیت داوطلبین در زمان بحران برای این گروه‌ها برنامه‌ریزی‌هایی انجام شده یا نه؟ می‌گوید: «یکی از مهم‌ترین وظایف داوطلبان مراقبت و پرستاری است. یعنی ممکن است دچار کمبودهایی در بحث نگهداری شیرخوارگان و افراد دارای معلولیت یا سالمندان شویم. به همین دلیل یک بخشی از فعالیت داوطلبان به این موضوع اختصاص دارد. بیشترین داوطلبان هم در این حوزه زنان هستند. البته یک بخش مهمی که در آن با مشکلاتی مواجه هستیم بخش نگهداری مقیمان ما در مراکز نگهداری است. بخش زیادی از مقیمان مراکز شرایط نگهداری در خانه را ندارند و این اجتناب ناپذیر است. مثل بیماران اعصاب و روان یا فرزندان بی‌سرپرست که فقط باید در مراکز نگهداری شوند، بنابراین قطعاً از ظرفیت نیروهای داوطلب در این بخش‌ها استفاده خواهد شد.» اما مردم چگونه می‌توانند برای ارائه خدمات به جامعه هدف سازمان بهزیستی داوطلب شوند؟ رئیس مرکز مشارکت‌های مردمی سازمان می‌گوید: «دسترسی از طریق پرتابلی که در سایت سازمان بهزیستی کشور اطلاع‌رسانی شده، امکان‌پذیر است. کد دستوری ستاره 123 مربع هم برای جذب داوطلبان در نظر گرفته شده است.»

منبع خبر