نشت داروهای میلیاردی به بازار سیاه؛ چطور می‌توان مانع این بحران شد؟

به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا،طبق قوانین کشور، دارو تنها باید از طریق داروخانه‌ها یا بیمارستان‌ها عرضه شود و هر دارویی که وارد بازار می‌شود باید شناسنامه اصالت و کد رهگیری داشته باشد که از طریق سامانه تیتک سازمان غذا و دارو قابل پیگیری باشد. این سامانه از مرحله تولید تا مصرف دارو، اطلاعات دقیق را در اختیار قرار می‌دهد و به شناسایی نقاط ضعف در زنجیره تأمین کمک می‌کند.

با وجود این سیستم‌های نظارتی، برخی داروها، به‌ویژه داروهای گران‌قیمت که برای درمان بیماری‌های خاص استفاده می‌شوند، در برخی مقاطع از این زنجیره خارج شده و به بازار سیاه می‌رسند. در برخی موارد، این داروها تحت تأثیر نقص‌های نظارتی و سوء استفاده‌های موجود به‌طور غیرقانونی به دست دلال‌ها و فروشندگان غیرمجاز می‌افتند.

یکی از عوامل اصلی نشت داروهای گران‌قیمت، سوءاستفاده از سیستم نسخه‌نویسی الکترونیک است. برخی افراد با استفاده از یوزرپسورد پزشکان، بدون اطلاع آنها داروهایی نظیر داروهای شیمی‌درمانی و پیوند را از داروخانه‌ها دریافت کرده و در بازار آزاد به فروش می‌رسانند. این موضوع نه‌تنها منجر به مشکلات جدی برای بیماران می‌شود، بلکه پزشکان را نیز در معرض مشکلات قضایی و حقوقی قرار می‌دهد.

دکتر مهدی پیرصالحی، رئیس سازمان غذا و دارو، در اظهارنظری اشاره کرد که عمده مشکل نشت داروها به استفاده از نسخ جعلی و تقلبی برمی‌گردد و راه‌حل این مشکل، در قدم اول، باید اجرای رسمی امضای دیجیتال پزشکان باشد.

کارشناسان بر این باورند که یکی از راه‌های مؤثر برای پیشگیری از نشت دارو به بازار سیاه، متمرکز کردن توزیع داروهایی است که سوبسیدهای سنگینی دریافت می‌کنند. به‌ویژه داروهایی که برای درمان بیماران خاص تجویز می‌شوند، باید از طریق مراکز درمانی خاص و تحت نظارت دقیق توزیع شوند. به این ترتیب، دارو مستقیماً در اختیار بیمار قرار نمی‌گیرد و نظارت بر آن در سطح بیمارستان‌ها و مراکز درمانی به مراتب دقیق‌تر خواهد بود.

دکتر عبداللهی‌اصل، مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو، نیز به لزوم اجرای خرید راهبردی دارو توسط بیمه‌ها و متمرکز کردن توزیع داروهای گران‌قیمت اشاره کرده است. این روش می‌تواند به شدت از نشت دارو به بازار آزاد جلوگیری کند.

در کنار اقدامات نظارتی و تقنینی، نیاز است که دستگاه‌های قضائی و امنیتی نیز وارد عمل شوند و با متخلفانی که در بازار سیاه فعالیت دارند، برخورد جدی‌تری انجام دهند. با توجه به تفاوت چشمگیر قیمت داروها در بازار رسمی و بازار آزاد، ایجاد انگیزه‌های مالی برای دلال‌ها و سوداگران، زمینه‌ساز بروز این بحران‌ها شده است.

در نهایت، برای مقابله با این معضل، بهبود سیستم‌های نظارتی، اجرای قوانین سختگیرانه‌تر، تسریع در اجرای امضای دیجیتال پزشکان و تقویت نظارت بر توزیع داروهای گران‌قیمت می‌تواند به کاهش نشت دارو به بازار سیاه کمک کند و بیماران را از سرگردانی در دسترسی به داروهای ضروری نجات دهد.

منبع خبر