مکمل‌های ورزشی یا جام زهر

به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایران، چند سالی است واردات مکمل‌های دارویی ممنوع شده، اما همیشه شاهد ورود غیرقانونی این مکمل‎ها بویژه در حوزه ورزش هستیم. قربانیان اصلی این مکمل‎ها جوانانی هستند که عوارضش را به جان می‎خرند تا اندامی زیبا و عضله‎ای داشته باشند. برای رسیدن به سیکس‎پک یا شکم شش تکه، داروهایی را می‎خورند که هیچ اطلاعی از ماهیتش ندارند، لیوان لیوان پودر و مکمل را سر می‎کشند بدون اینکه بدن‎شان به آنها نیازی داشته باشد. کورتون می‎خورند بدون آنکه بدانند سیستم ایمنی بدنشان را سرکوب می‎کنند. به گفته متخصصان، قاچاقی وارد شدن مکمل‎ها معضلی چندبرابری در این حوزه است، چراکه این مکمل‌ها مورد ارزیابی قرار نمی‎گیرند و معلوم نیست چه ترکیباتی دارند. به گفته مهدی پیرصالحی رئیس سازمان غذا و دارو، یکی از معضلات ما در این حوزه، مکمل‌های ورزشی است که متأسفانه به رغم تولیدات داخلی باکیفیت، همچنان شاهد مکمل‌های تقلبی و قاچاق هستیم. در حالی که با عارضه‌های بسیار خطرناکی برای مصرف‌کنندگان این قبیل مکمل‌های قاچاق مواجه هستیم.

دکتر محمدرضا فاضلی استاد میکروب‌شناسی گروه کنترل دارو و غذا دانشکده داروسازی دانشگاه تهران در مورد عوارض مصرف مکمل‎ها بدون مشورت با پزشک می‎گوید: «چندسالی است که در کشور مکمل‌ها به رسمیت شناخته شده‌اند و اکنون شرکت‎های مختلف دارویی در کشور به تولید آن‌ها روی آورده‎اند و محصولات قابل قبولی هم تولید می‎شود، چون این مکمل‌ها زیر نظر سازمان غذا و دارو است. باوجود تولید داخل، واردات این محصولات را به شکل قانونی نداریم، همچنین مکمل‎هایی که به اصطلاح خارجی هستند هم از مبادی قاچاق وارد می‎شوند. اما بحث امروز مکمل‎های ورزشی است که معمولاً بین 40 تا 60 درصد ورزشکاران استفاده می‎کنند. دلایل مختلفی هم وجود دارد، برخی برای بهبودی زخم‎هایی که در تمرین‎ها و مسابقات برداشتند، بعضی برای عضله‎سازی و… نکته خیلی مهم در این موضوع این است که متأسفانه مکمل‎های ورزشی زیر نظر متخصص مصرف نمی‎شوند.»

استفاده از مکمل‎ها
برای تحقق رویای زیبایی اندام

مکمل‌های بدنسازی می‎توانند باعث حمله قلبی، سکته مغزی، لخته شدن خون، آسیب به کلیه و کبد شوند. دکترفاضلی با اشاره به اینکه معمولاً ورزشکاران مکمل‎ها را به توصیه مربی‎هایشان استفاده می‎کنند، توضیح می‎دهد: «مربی فردی نیست که اطلاعات دارویی داشته باشد و صلاحیت تجویز مکمل‎های دارویی ندارد. استفاده نابه‎جا از مکمل‎ها می‎تواند آسیب‎های جبران ناپذیری را به جوانان وارد کند. مربی‎ها صرفاً براساس تجربه، تجویز برای شاگردان دیگر یا دیدن یک دستور مصرف در اینترنت از فلان ورزشکار خارجی برای مراجعه‎کنندگانشان نسخه می‎پیچند. این تجویزهای تک مدله می‎تواند به بدن آسیب برساند، چرا که فیزیولوژی بدن افراد با هم فرق دارد.»

مهمترین مشکل مصرف‎کنندگان این‌گونه مکمل‎ها، سمی شدن کبد و از بین رفتن این عضو خیلی مهم و حیاتی بدن است، بعضی داروها که به منظور افزایش سریع حجم بدن مصرف می‎شوند، مثل کورتون‎ها، هورمون‎ها و استروئیدهای آنابولیک عوارض خطرناکی دارند. همچنین داروهای کورتونی باعث کاهش کلسیم و پوکی شدید استخوان می‌شوند.

این استاد میکروب‌شناسی با اشاره به اینکه تولید این مکمل‌ها برای استفاده در طب و درمان بیماری است، بیان می‎کند: «مدت‌هاست در دنیای ورزش افرادی که رویای هیکلی زیبا و عضله‎ای در سر دارند با سوء‌استفاده از این مکمل‎های دارویی دچار مشکلات متعددی می‎شوند. مثلاً محرک هورمون رشد برای افرادی که فقر این هورمون را دارند، تجویز می‌شود، اما متأسفانه در برخی از باشگاه‎ها از این محرک‎های هورمونی استفاده‎های نابه‎جا می‎شود. مکمل‎ها کمک کننده هستند اما اگر درست مصرف نشوند، عارضه ایجاد می‎کنند به همین دلیل توصیه می‎کنیم حتماً زیر نظر پزشک مصرف شوند.»

سودجویی از سلامت جوانان با تبلیغات فریبنده

این متخصص در مورد واردات غیررسمی مکمل‎های ورزشی می‎گوید: «قاچاق این محصولات یکی ‎دیگر از معضلات این حوزه است. مکمل‎هایی که به شکل قاچاق وارد می‎شوند، مورد ارزیابی قرار نمی‎گیرند و معلوم نیست چه ترکیباتی دارند. این محصولات اغلب با بسته‌بندی‎های شیک و فریبنده به مشتری فروخته می‎شوند، غافل از اینکه ممکن است  ترکیباتی فراتر از آنچه که در برچسب‌شان نوشته شده، در مکمل‎ها وجود داشته باشد. قیمت این محصولات هم موضوعی دیگر است که جذابیتش را برای مصرف کننده بیشتر می‎کند. معضل بعدی تبلیغات ماهواره‌ای، باشگاه‎های بدنسازی و حتی شبکه‎های مجازی است که برای فروش مکمل بدنسازی و جذب مشتری بیشتر همیشه روی بدون عوارض بودن آن تأکید می‎کنند که باعث شده راه این مکمل‎ها به زندگی جوانان ورزشکار باز شود. قاچاق این نوع محصولات، بازار قابل توجهی دارد و سودجویان برای جلوگیری از کاهش مصرف دست به هر نوع تبلیغاتی در این حوزه می‎زنند.»

برخی از این مکمل‎های تغذیه‎ای مانند کراتین به حدی زیاد مصرف می‎شود که در کلیه رسوب کرده و کلیه را از بین می‎برد. دکتر فاضلی در مورد مصرف مکمل‎ها در باشگاه‎های بدن‎سازی می‎گوید: «بیشتر عوارض در افرادی دیده می‎شود که به دنبال بدنسازی هستند و برای ایجاد حجم در عضله، داروهایی هورمونی استفاده می‎کنند. مصرف این داروها در کوتاه مدت شاید مشکلی ایجاد نکند، اما در درازمدت قطعاً سبب آسیب به اندام‎های حیاتی بدن می‎شود. افرادی که مصرف‌کننده این‌گونه مکمل‎های ورزشی هستند، باید مدام آزمایش بدهند تا اگر آنزیم‎های بدنشان بدون اینکه به آن نیازی داشته باشند، بالا برود سریع جلوی ادامه مصرف را بگیرند.»

منبع خبر