عید ایرانی‌ها عزای عمومی شد / ۲٬۲۳۶ نفر جان باختند!

به گزارش اقتصادآنلاین، در روز ۲ مهر ۱۳۹۴، برابر با ۱۰ ذی‌الحجه ۱۴۳۶ قمری و مصادف با عید قربان، یکی از تلخ‌ترین و مرگبارترین رویدادهای تاریخ حج در منطقهٔ «منا» شهر مکه رقم خورد. حادثه‌ای که در جریان مراسم «رمی جمرات» و در تقاطع خیابان‌های ۲۰۴ و ۲۲۳ رخ داد و به فاجعه‌ای جهانی بدل شد.

 ازدحام بی‌سابقه زائران در آن روز، منجر به جان‌باختن دست‌کم ۲٬۲۳۶ نفر شد؛ آماری که در برخی منابع تا ۲٬۴۳۱ نفر نیز گزارش شده است. ایران با از دست دادن ۴۶۴ زائر، یکی از داغ‌دارترین کشورها در این حادثه بود. به دنبال این فاجعه، رهبر جمهوری اسلامی ایران سه روز عزای عمومی اعلام کرد و روابط دیپلماتیک حج میان ایران و عربستان برای مدتی دچار وقفه شد، به‌طوری‌که سفر حج برای زائران ایرانی در سال ۱۳۹۵ به‌طور کامل لغو گردید.

اما این واقعه تنها فاجعه‌ بزرگ در مسیر رمی جمرات نبود؛ پیش از آن نیز در سال ۱۹۹۰، ازدحام جمعیت در همین مسیر منجر به مرگ ۱٬۴۲۶ نفر شده بود. این تکرار فجایع، لزوم بازنگری جدی در مدیریت جمعیت و بهداشت مراسم حج را یادآور شد؛ مسئله‌ای که به‌مرور، با اصلاحات ساختاری و پیشرفت در هماهنگی‌های بین‌المللی، بهبود نسبی یافت.

آمار جانباختگان حج در سال ۱۴۰۴

اکنون، در سال ۱۴۰۴ هجری شمسی و یک دهه پس از آن فاجعه‌ی غم‌انگیز، کاروان‌های حج ایران بار دیگر با سازماندهی دقیق‌تر، تجهیزات درمانی کامل‌تر و نظارت جدی‌تر به سرزمین وحی اعزام شده‌اند.

طبق اطلاعیه‌ی رسمی ستاد عملیات بهداشت و درمان جمعیت هلال‌احمر در حج تمتع امسال، از ابتدای اعزام‌ها تا روز سه‌شنبه ۲۰ خرداد ۱۴۰۴، در مجموع ۱۷۶٬۱۷۷ خدمت درمانی به زائران ایرانی ارائه شده و در حال حاضر، بیماری‌های تنفسی شایع‌ترین مشکل بهداشتی در میان حجاج گزارش شده است.

تا همان روز، ۱۸ زائر ایرانی جان باخته‌اند و بیش از ۱۶۲ هزار ویزیت پزشکی تنها در شهر مکه انجام شده است. این ارقام، هرچند نگران‌کننده به‌نظر می‌رسند، اما در مقایسه با فجایع گذشته، نشان از کنترل بهتر و مدیریت مؤثرتر در حوزه سلامت دارند. به‌ویژه آنکه مرکز پزشکی حج و زیارت ایران، از سوی وزارت بهداشت عربستان، به‌عنوان مرکز برتر خدمات درمانی شناخته شده و موفق به دریافت لوح تقدیر عالی شده است.

از امروز، کاروان‌های بازگشت به کشور آغاز شده‌اند و در این مرحله نیز، تدابیر پیشگیرانه‌ای برای جلوگیری از شیوع بیماری‌های تنفسی اندیشیده شده است؛ از جمله توصیه به پرهیز از روبوسی و دست‌دادن، استفاده از ماسک و مراجعه سریع به پزشک در صورت بروز علائم مانند تب یا سرفه.

روایتی که با فاجعه‌ای تلخ آغاز شد، امروز به الگویی از پیشرفت، مدیریت و مراقبت در اعزام زائران ایرانی تبدیل شده است. اگرچه سایه‌ی منا همچنان بر حافظه تاریخی حج سنگینی می‌کند، اما درس‌هایی که از آن گرفته شد، امروز خود را در آمادگی و سازمان‌یافتگی بهتر کاروان‌های ایرانی نشان می‌دهد؛ تا شاید راهی باشد برای تضمین سلامت و آرامش هرچه بیشتر زائران در مناسک آینده.

منبع خبر