عوارض سقط جنین از کارافتادگی ارگان‌ها تا مرگ

به گزارش سلامت نیوز به نقل از همشهری، موضوع سقط جنین در ایران، به تعبیر کارشناسان و مسئولان مختلف، یک فاجعه تلقی می‌شود. سقط‌جنین پروسه ساده و بی‌خطری نیست و عوارض جسمی و روانی متعددی دارد؛ از نازایی مادر گرفته تا شوک عفونتی، ازکارافتادن ارگان‌های حیاتی بدن و حتی مرگ مادر. همین چند روز پیش بود که پرونده مرگ یک زن 39ساله که برای سقط جنین به مطب متخصص زنان و زایمان مراجعه کرده بود، دوباره باز شد. این در حالی است که بعضی از زنان برای سقط جنین و رهاشدن از بارداری ناخواسته سراغ روش زیرزمینی هم نمی‌روند و با خوردن قرص این کار را انجام می‌دهند؛ موضوعی که گاه منجر به سقط نمی‌شود و بارداری ادامه می‌یابد و می‌تواند باعث شود نوزاد با ناهنجاری‌های مختلف متولد شود. بهار امسال بود که در مجلس‌شورای اسلامی اعلام شد ۸۵درصد از سقط‌های جنین در داخل خانه‌ و با استفاده از داروهای غیرمجاز اتفاق می‌افتد.

عوارض سقط در این ماه‌ها بیشتر است

پزشکان معتقدند حتی سقط ناخواسته و غیرعمدی می‌تواند با عوارض کوتاه‌مدتی برای زن باردار همراه باشد، چه برسد به سقط‌هایی که با چاقوی جراحی یا با دارو انجام می‌شوند. دکتر اعظم‌سادات موسوی، جراح و متخصص زنان و زایمان و فوق‌تخصص انکولوژی زنان می‌گوید: سقط‌جنین یک پروسه خطرزاست و صددرصد ایمن نیست و حتی اگر در شرایط بسیار مطلوب هم انجام شود، باز می‌تواند خطرات و عوارض جدی برای سلامت و حیات مادر داشته باشد؛ برای همین در همه‌جای دنیا و طبق پروتکل‌های سازمان جهانی بهداشت بهترین راه پیشگیری از آن این است که از حاملگی‌های ناخواسته به بهترین وجه جلوگیری شود که منجر به سقط جنین حتی در شرایط مطلوب نشود؛ چراکه سقط هم ممکن است باعث افزایش میزان مرگ‌ومیر مادران به‌طور بالقوه شود و هم می‌تواند عوارض متعددی برای سلامت مادر داشته باشد.

خونریزی مرگبار

عوارض ناشی از سقط جنین به 2دسته تقسیم می‌شوند؛ عوارض حاد و زودرس و عوارض دیررس. این را دکتر موسوی می‌گوید و ادامه می‌دهد: از مهم‌ترین عوارض حاد و زودرس، خونریزی است. این خونریزی می‌تواند به‌دلیل تروما و پارگی در کانال زایمانی به‌علت استفاده از وسایل جراحی در سقط جنین رخ دهد یا به‌دلیل عوارض داروهای سقط اتفاق بیفتد. اگر خونریزی زیاد باشد، منجر به اختلالات انعقادی می‌شود که خود این پروسه می‌تواند به افزایش خونریزی در مادر بینجامد. خونریزی زیاد هم اگر کنترل نشود، طبیعتا می‌تواند منجر به مرگ مادرشود.

از عفونت تا شوک عفونتی

موسوی در ادامه گفت: عفونت یکی دیگر از عوارض سقط عمدی است که اگر سقط در شرایط ناایمن و نامطلوب اتفاق بیفتد، رخ می‌دهد. اگر دستگاه تناسلی دچار عفونت شود، به‌دلیل اینکه عفونت‌ها ترکیبی از میکروب‌های هوازی و غیرهوازی‌اند، می‌تواند عفونت‌های بسیار شدید و خطرناکی ایجاد کند و باعث شوک ناشی از عفونت و اختلالاتِ بعدی شود. شوک عفونتی یکی از عوامل بسیار مهم مرگ‌ومیر در کشور است. هر شوک عفونتی می‌تواند منجر به نارسایی ارگان‌های مختلف شود، سیستم قلبی و عروقی را دچار مشکل کند و با ایجاد اختلالات انعقادی منجر به مرگ مادر شود.

عوارض بیشتر در سنین بالاتر

این متخصص زنان و زایمان می‌گوید: هر  قدر سن بارداری بالاتر باشد، عوارض ناشی از سقط‌جنین هم جدی‌تر و مهم‌تر می‌شود. البته عوارض سقط در ماه‌های آخر بارداری بسیار بیشتر و جدی‌تر است. سقط‌های دیررس یعنی بعد از هفته هشتم بارداری بسیار بسیار خطرناک هستند و زوج‌ها حتما باید این را بدانند. البته سقط حتی در ماه‌های اول بارداری هم ایمن نیست.

مرگ مادران بر اثر شوک عفونتی

دکتر موسوی در توضیح شوک عفونتی می‌گوید: وقتی آندوتوکسین‌ها یا سمومی که میکروب‌ها ایجاد می‌کنند وارد سیستم جریان خون مادر می‌شوند و بدن نمی‌تواند در مقابل آنها مقاومت کند، فاکتورهایی در سیستم گردش عروقی رخ می‌دهد که باعث انعقاد داخل عروقی می‌شود و درنتیجه فاکتورهای انعقادی را مصرف می‌کند و شخص دچار خونریزی‌های وسیع در ارگان‌های مختلف مثل ریه و کلیه‌ها می‌شود و درنهایت ارگان‌های حیاتی بدن از کار می‌افتند و شخص دچار حالت شوک می‌شود.

سوراخ‌شدن روده؛ مشکل رایج در سقط

تروما و صدمه‌دیدن سایر ارگان‌های بدن یکی دیگر از عوارض سقط جنین است که دکتر موسوی درباره آن توضیح می‌دهد و می‌گوید: یکی از این ارگان‌ها که در موارد متعددی دچار آسیب ناشی از سقط می‌شوند، روده‌ها هستند. به‌دلیل استفاده از وسایل سقط ممکن است رحم زن سوراخ ‌شود و روده هم که پشت رحم قرار دارد، دچار سوراخ‌شدگی بشود و بیمار با عفونت داخل شکمی که عارضه بسیار سنگینی است، به پزشک مراجعه کند.

یک عارضه دیگر

به‌گفته این متخصص زنان و زایمان، آمبولی و اختلالات ناشی از آن که در سیستم قلبی و عروقی فرد اتفاق می‌افتد، هم یکی دیگر از عوارض زودرس در سقط جنین است. البته صددرصد سقط‌ها با عوارض شدید همراه نیستند.

عوارض سقط در 3ماه دوم

به‌گفته این متخصص زنان و زایمان، عوارض جسمی سقط در 3‌ماه دوم بارداری به‌مراتب بیشتر و شدیدتر و گاهی جبران‌ناپذیر است؛ عوارضی شامل صدمه‌دیدن دستگاه تناسلی زن، خونریزی زیاد، پاره‌شدن رحم، عفونت لوله‌های رحمی، عفونت دستگاه تناسلی و عفونت لگن که گاهی منجر به انسداد لوله‌ها و چسبندگی‌های لگنی می‌شود و می‌تواند منجر به ناباروری همیشگی زن شود.

مراقب بارداری ناخواسته باشید

متخصصان تأکید می‌کنند که زوجین اگر تبعات و عوارض روانی و جسمی ناشی از سقط جنین را بدانند، هرگز دست به این کار نمی‌زنند یا لااقل مراقب خواهند بود که گرفتار بارداری ناخواسته نشوند. مسئله این است که بسیاری از زنان و مردان درباره عواقب سقط آگاهی کافی ندارند و تصورشان این است که تنها یک موجود را دور می‌اندازند و تمام می‌شود.

توصیه‌های نهایی

دکتر موسوی دراین‌باره به موضوع مهمی اشاره می‌کند و می‌گوید: مهم این است که بارداری‌ها با برنامه انجام شود و شخص به حاملگی تمایل داشته باشد. اگر این اتفاق رخ دهد، بارداری و فرزندآوری قطعا می‌تواند یکی از بهترین و خوشایندترین پدیده‌های زندگی باشد. اگر هم با حاملگی ناخواسته مواجه شدید، باید خیلی خوب بسنجید که مزایا و معایب سقط بیشتر است یا فرزندآوری؟

از افسردگی تا ناباروری دائمی

به‌گفته این متخصص زنان و زایمان، سقط جنین یک‌سری عوارض دیررس هم دارد که مهم‌ترین آنها اختلالات روحی و روانی به‌خصوص افسردگی‌ها و همچنین احتمال صدمه‌دیدن سیستم باروری زن و نازایی دائمی است.

احساسی تصمیم نگیرید

این متخصص زنان و زایمان می‌گوید: بهتر است برای سقط خیلی احساسی برنامه‌ریزی نکنیم. در خیلی از موارد، همه شرایط برای بارداری مناسب و مطلوب نیست؛ اما باید ببینیم بارداری ناخواسته بدتر است یا سقط جنین که عوارض جسمی و روحی متعددی برای زن دارد؟ عوارضی که می‌تواند به قیمت جان او تمام شود. 

60درصد سقط‌ها در منازل انجام می‌شود؛ البته چندی پیش یکی از نمایندگان مجلس از آمار 85درصدی سخن گفته بود

30 درصد از سقط‌ها در مراکز درمانی قانونی و غیرقانونی انجام می‌شود

95 درصد سقط‌جنین‌ها در ایران غیرقانونی و زیرزمینی است
 

منبع خبر