علائم بیش‌فعالی از ۲ سالگی بروز می‌کند / درمان دارویی اعتیادآور نیست

به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا، دکتر امین ماهورام مشهدی، فوق‌تخصص روان‌پزشکی کودک و نوجوان و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان، اظهار کرد: نشانه‌های اولیه اختلال بیش‌فعالی ممکن است از حدود دو سالگی در کودکان ظاهر شود و معمولاً در سنین دو تا چهار سالگی شدت بیشتری پیدا می‌کند. با این حال، برخی از این علائم در حدود 10 سالگی کاهش می‌یابند، ولی تمرکز پایین در نوجوانی بیشتر به چشم می‌خورد و در برخی افراد، این اختلال تا بزرگسالی ادامه پیدا می‌کند.

او با بیان اینکه علت دقیق بیش‌فعالی هنوز به‌طور کامل مشخص نشده، گفت: بر اساس تحقیقات علمی، مهم‌ترین عامل بروز این اختلال، ژنتیکی است. البته عوامل محیطی نیز می‌توانند در بروز یا شدت علائم نقش داشته باشند، ولی هنوز تأثیر آن‌ها به طور قطعی تأیید نشده است.

دکتر ماهورام تصریح کرد: اگرچه شیوع این اختلال نسبت به گذشته افزایش نیافته، اما آمار تشخیص بالا رفته است. این موضوع ناشی از تغییر سبک زندگی خانواده‌ها، داشتن فرزندان کمتر و همچنین افزایش آگاهی والدین درباره علائم رفتاری کودکان است.

وی افزود: تکنولوژی و رسانه‌ها نقش مهمی در اطلاع‌رسانی و افزایش حساسیت والدین نسبت به این موضوع ایفا کرده‌اند، تا جایی که خانواده‌ها با مشاهده کوچک‌ترین علامت، برای بررسی وضعیت فرزندشان به متخصص مراجعه می‌کنند.

او در توضیح علت‌های زیربنایی این بیماری گفت: اختلال بیش‌فعالی معمولاً ناشی از کمبود یا عملکرد نادرست برخی مواد شیمیایی در مغز است و درمان اصلی آن با استفاده از داروهایی انجام می‌شود که این کمبودها را جبران می‌کنند.

با این حال، دکتر ماهورام تأکید کرد که رفتار والدین و محیط تربیتی کودک نقش کلیدی در موفقیت درمان دارند. به گفته او، آموزش اصول درست فرزندپروری و نحوه برخورد صحیح با کودک می‌تواند حتی از دارو نیز مؤثرتر عمل کند.

او صبر و بردباری را از مهم‌ترین ویژگی‌هایی دانست که والدین دارای کودک بیش‌فعال باید داشته باشند. واکنش‌هایی نظیر خشونت یا پرخاشگری نه‌تنها کمکی به درمان نمی‌کند، بلکه می‌تواند وضعیت را بدتر کند.

در رابطه با تغذیه، این روان‌پزشک کودک گفت: اگرچه تغذیه نقش مستقیمی در بروز یا درمان بیش‌فعالی ندارد، اما مصرف زیاد قند و چربی به‌خصوص برای کودکان بیش‌فعال مضر است و باید کنترل شود.

وی درباره علائم تشخیص این اختلال بیان کرد: برای تشخیص بیش‌فعالی، کودک باید حداقل یکی از دو نشانه‌ی پرتحرکی/بی‌قراری یا نقص تمرکز را داشته باشد. در بسیاری از موارد، هر دو علامت به‌صورت هم‌زمان مشاهده می‌شوند. علائمی مانند پرحرفی، رفتارهای ناگهانی، قطع صحبت دیگران و بی‌نظمی در نوبت‌گیری نیز معمول است.

او افزود: برخی کودکان تنها مشکل تمرکز دارند و بیش‌فعال نیستند و بالعکس. این کودکان معمولاً وسایلشان را گم می‌کنند، کارها را ناتمام می‌گذارند، مسئولیت‌هایشان را فراموش می‌کنند و تمرکز در کارهای درسی برایشان دشوار است.

این فوق‌تخصص خاطرنشان کرد: طبق آمار، حدود ۵ تا ۷ درصد از کودکان به این اختلال مبتلا هستند و در حدود ۶۰ درصد موارد، نشانه‌های آن تا بزرگسالی ادامه پیدا می‌کند.

او در پایان هشدار داد: والدین در صورت مشاهده علائم باید هرچه سریع‌تر به روان‌پزشک متخصص کودک مراجعه کنند. درمان دیرهنگام می‌تواند منجر به مشکلات رفتاری، تحصیلی و اجتماعی جدی شود. همچنین، داروهای تجویزشده برای این اختلال در صورتی که زیر نظر پزشک مصرف شوند، نه‌تنها اعتیادآور نیستند، بلکه می‌توانند احتمال گرایش کودک به اعتیاد در آینده را کاهش دهند.

منبع خبر