شخصیت افراد چقدر در ابتلا به مشکلات روانی نقش دارد؟

به گزارش سلامت نیوز به نقل از neurosciencenews، نتایج یک مطالعه‌ گسترده با بیش از ۱۶ هزار شرکت‌کننده نشان می‌دهد که ویژگی‌های شخصیتی حدود ۲۵ درصد از ریسک کلی ابتلا به مشکلات روانی از جمله افسردگی، اضطراب و فوبیاها را توضیح می‌دهند.

نقش شخصیت در سلامت روان

در این مطالعه، پژوهشگران دانشگاه ادینبرو و دانشگاه تارتو در استونی داده‌های شرکت‌کنندگان “بیوبانک استونی” را بررسی کردند؛ این بیوبانک مجموعه‌ای از اطلاعات بهداشتی داوطلبان از سراسر کشور است.

آن‌ها ویژگی‌های شخصیتی افراد را بر اساس پنج بُعد اصلی شخصیت – برون‌گرایی، روان‌رنجوری (نوروتیسیزم)، وظیفه‌شناسی (کانشسنس)، انعطاف‌پذیری (گشودگی به تجربه) و موافقت‌پذیری (اگریبلیتی) – ارزیابی کردند. همچنین ویژگی‌های جزئی‌تری مانند تمایل به احساس شرم، نیاز به اطمینان و وابستگی به دیگران نیز بررسی شد.

نتایج کلیدی:

۲۵٪ از ریسک سلامت روان به شخصیت مربوط می‌شود: یعنی یک‌چهارم تفاوت‌های افراد در تجربه مشکلات روانی به تفاوت در ویژگی‌های شخصیتی بازمی‌گردد.

نوروتیسیزم بالا، وظیفه‌شناسی پایین و موافقت‌پذیری بالا با خطر بیشتر مشکلات روانی عمومی در ارتباط بودند.

برخی مشکلات خاص مانند بی‌خوابی، ارتباط زیادی با شخصیت نداشتند.

علاوه بر ریسک کلی، ویژگی‌های شخصیتی حدود یک‌چهارم از خطر ابتلا به مشکلات خاص روانی مانند ترس، خستگی، بی‌توجهی و بیش‌فعالی را نیز توضیح می‌دادند.

دقت بالای ارزیابی‌ها با داده‌های چندمنبعی

برای اطمینان از صحت اطلاعات، هر فرد علاوه بر ارزیابی شخصی، توسط فردی که او را به‌خوبی می‌شناخت نیز مورد ارزیابی قرار گرفت. این روش به پژوهشگران اجازه داد تا خطاهای معمول در خوداظهاری‌ها مانند سوگیری یا پاسخ‌های غیرواقعی را کاهش دهند.

پروفسور “رنه موتوس” از دانشگاه ادینبرو می‌گوید:«با استفاده از داده‌های دو منبع مختلف، توانستیم بر مشکلات رایج در ارزیابی شخصیت مانند سوگیری پاسخ و خطاهای اندازه‌گیری غلبه کنیم و روابط میان شخصیت و سلامت روان را با دقت بیشتری برآورد کنیم.»

شخصیت، تنها یکی از عوامل مؤثر است

با وجود این ارتباط قوی، پژوهشگران تأکید می‌کنند که شخصیت تنها یکی از عوامل متعدد تأثیرگذار بر سلامت روان است.

دکتر “هلو لییس سودلا”، نویسنده‌ اصلی مقاله از دانشگاه تارتو، می‌گوید:«افرادی وجود دارند که با وجود داشتن ویژگی‌های شخصیتی مرتبط با ریسک بالا، از سلامت روانی خوبی برخوردارند. در مقابل، برخی افراد که ویژگی‌های شخصیتی نگران‌کننده‌ای ندارند، در مقاطعی از زندگی با مشکلات روانی روبرو می‌شوند.»

او اضافه کرد:«عوامل مختلفی مانند ژنتیک، تجربیات استرس‌زای دوران کودکی و حتی شانس می‌توانند در سلامت روان نقش داشته باشند. هیچ عاملی به‌تنهایی تعیین‌کننده‌ نیست.»

چرا این یافته‌ها اهمیت دارد؟

هرچه دانش ما درباره‌ تأثیر ویژگی‌های شخصیتی بر سلامت روان بیشتر شود، احتمال طراحی مداخلات هدفمند برای کاهش این ریسک نیز افزایش می‌یابد.

محققان می‌گویند بررسی دقیق‌تر و چندمنبعی شخصیت و اختلالات روانی، نسبت به مطالعات مبتنی بر خوداظهاری، همبستگی قوی‌تری میان این دو حوزه نشان می‌دهد – هرچند که شخصیت به تنهایی معادل اختلال روانی نیست.

منبع خبر