دهم دی ماه سالروز اکران یکی از ماندگارترین آثار تاریخ سینمای ایران و مسعود کیمیایی بود | قیصر 55 ساله شد

دوشنبه دهم دی‌ماه ، پنجاه‌وپنجمین سال‌روز اکران فیلم سینمایی «قیصر» به کارگردانی مسعود کیمیایی بود؛ فیلمی که همراه با فیلم «گاو» آغازگر موج نو در سینمای ایران به حساب می‌آید و در تمام این سال‌ها هیچ‌گاه از اهمیت آن کاسته نشده است. موضوع فیلم، قهرمان‌های آن، بازیگران و دیالوگ‌ها هنوز هم طرفداران بسیار زیادی دارند. خیلی از فیلم‌ها و سریال‌های مهم سینما با الگوی این فیلم ساخته شده‌اند. درست است که کیمیایی بعد از «قیصر» فیلم‌های مهم زیادی کارگردانی کرد و بسیاری از آنها هم جزو آثار مهم سینمای ایران شناخته شدند اما «قیصر» کماکان جذاب است.

به گزارش فیلم‌نیوز، به بهانه پنجاهمین سالگرد اکران فیلم «قیصر» نگاهی داریم به ابعاد مختلف آن.

اهمیت فیلم | «قیصر» سال 1348 ساخته شده و آغازگر موج‌نو در سینمای ایران به حساب می‌آید. مسعود کیمیایی در این فیلم علاوه بر اینکه داستانی ساده و مخاطب‌پسند روایت می‌کرد، اوضاع اجتماعی کشور را هم در آن دوره به نقد می‌کشید. پیش از «قیصر» هم به مسله تعرض به زنان پرداخته شده بود، اما در این فیلم تبعات آن را از منظری دیگر نشان می‌داد.

مسعود کیمیایی در حال صحبت با جمشید مشایخی پشت صحنه فیلم «قیصر»

الگوی قیصر | از دهه چهل تا به حال بارها و بارها فیلم‌هایی با الگوپذیری از قیصر ساخته شده‌اند. فیلم‌هایی که قهرمانانشان بدون اتکا به نیروی پلیس، شخصا وارد میدان می‌شوند تا انتقام خون عزیزانشان را بگیرند. در همین یک دهه اخیر با فیلم‌ها و سریال‌های مختلفی از همین الگو مواجهیم. در «فروشنده» اصغر فرهادی، یک معلم ادبیات برای انتقام از متجاوز همسرش به او چک می‌زند و باعث مرگش می‌شود. در «لاتاری»، پسر جوانی برای انتقام خون نامزدش با کمک مربی‌اش به دبی می‌رود و نهایتا موفق می‌شود. در «شنای پروانه» تصویر زنی به اسم پروانه در استخر منتشر شده و همسرش به دلیل بی‌آبرویی او را می‌کشد و به زندان می‌افتد. حجت برادر قاتل، می‌خواهد هرطور شده عامل انتشار عکس را پیدا کند تا انتقام بگیرد. در «پوست شیر» شخصیت نعیم برای پیدا کردن متجاوز دخترش به میدان می‌رود و …

شمایا قهرمان در سینمای ایران بعد از فیلم «قیصر» تغییر کرد.

جذابیت قهرمان | بخشی از موفقیت فیلم «قیصر» به نگاه متفاوت کیمیایی به قهرمان مرتبط است. قیصر بی‌توجه به قانون و پلیس، خودش به میدان می‌آید خود چاقو دست می‌گیرد و آدم می‌کشد و دل مخاطبانش را خنک می‌کند. شیوه این قهرمان و قدرتی که دارد او را به نماد غیرت تبدیل می‌کند. قیصر با بازی بهروز وثوقی به قدری در دل‌ها می‌نشیند که مدل موها، شیوه راه رفتن و پاشنه خواباندن و پاشنه ورکشیدن و لحن صحبت کردنش به یک خرده فرهنگ تبدیل می‌شود.

بهروز وثوقی با ایفای نقش «قیصر» به یک سوپر استار تبدیل شد.

بازی‌ها | بهروز وثوقی پیش از «قیصر»، 24 فیلم بازی کرده بود اما هیچ‌کدام نتوانسته بودند جایگاهی نظیر قیصر برایش داشته باشند. او در این فیلم با نمایش یک جوان عاصی و عملگرا به شهرت زیادی رسید و همین مسئله باعث شد بعد از آن با کارگردان‌های مطرح زیادی مثل علی حاتمی، ناصر تقوایی، فریدون گله، امیر نادری و … به دست بیاورد. وثوقی بعد از «قیصر» در فیلم‌های دیگر کیمیایی مثل «رضا موتوری»، «داش آکل» و «گوزنها» هم بازی کرد که اکثرشان تبدیل به آثار شاخص کارنامه‌اش شدند. کیمیایی برای نقش فرمان که برادر بزرگتر بود ناصر ملک مطیعی را انتخاب کرد. ملک‌مطیعی تصویر کاملی از یک برادر لوطی و با غیرت در طبقه پایین جامعه به نمایش گذاشت. همراهی این دو بازیگر کنار هم بسیار در ذهن‌ها ماند. پوری بنایی هم در «قیصر» نقش نامزد این شخصیت را ایفا کرد. زنی که میل به زندگی را در قیصر بیدار می‌کند اما نهایتا نمی‌تواند جلوی تصمیم او را برای انتقام خواهرش بگیرد.

کیمیایی در فیلم «قیصر» تمام قواعد داستان‌گویی سینمای فارسی را شکست.

داستان فیلم | قیصر برای کار به جنوب رفته و در غیاب او یکی از برادران آب‌منگل به خواهرش تجاوز می‌کند. خواهرش از ترس بی‌آبرویی خودکشی می‌کند و برادرش فرمان به خون‌خواهی او برمی‌خیزد اما او هم به قتل می‌رسد و اینجاست که قیصر به خبر از همه جا به خانه برمی‌گردد و متوجه بلایی که سر خانواده‌اش آمده می‌شود. قیصر با علم به اینکه گیر می‌افتد و دیگر نمی‌تواند به زندگی عادی‌اش ادامه دهد بی‌پروا وارد میدان می‌شود. او در سه مرحله به میدان می‌رود و برادران آبمنگل را یکی یکی قتل می‌رساند. نکته مهم اینجاست که با وجود عشقی که به نامزدش دارد او را رها می‌کند تا انتقام خون خواهر و برادرش را بگیرد.

فروش «قیصر» در سال 48 فروش خیره‌کننده‌ای بود.

اکران و فروش فیلم | مسعود کیمیایی پس از فیلم «بیگانه بیا»، اردیبهشت 1348 ضبط فیلم سینمایی «قیصر» را کلید زد. این فیلم برای اولین‌بار در روز چهارشنبه 10 دی 1348 یعنی 55 سال پیش در چنین روزی اکران شد. سینماهای گروه سینمایی مولن‌روژ شامل سینما مولن روژ، دیانا، مهتاب، رکس، لیدو، شهوند، نپتون، همای، اسکار، ارانوس، پاسارگاد، شرق و رنگین‌کمان آن را نمایش می‌دادند. این فیلم با میانگین قیمت بلیت یک تومانی، در آن سال یک میلیون و 800 هزار تومان فروخت و عنوان پرمخاطب‌ترین فیلم سال ۱۳۴۸ را به دست آورد.

فیلم «قیصر» بعد از فیلم «بیگانه بیا» دومین ساخته سینمایی مسعود کیمیایی است که در سن 28 سالگی آن را جلوی دوربین برد.

منبع خبر