درباره اتفاقات تولید یک فیلم عامه‌پسند؛ «فریاد زیر آب» چطور ساخته شد؟ | ماجرای کنار آمدن الوند با حاشیه‌های «داریوش» و تحمیل «شهره»

«فریاد زیر آب» جزو اولین ساخته‌های سیروس الوند، منتقد، فیلم‌نامه‌نویس و کارگردان قدیمی سینمای ایران است. الوند کار نوشتن را…
درباره اتفاقات تولید یک فیلم عامه‌پسند؛ «فریاد زیر آب» چطور ساخته شد؟ | ماجرای کنار آمدن الوند با حاشیه‌های «داریوش» و تحمیل «شهره»

«فریاد زیر آب» جزو اولین ساخته‌های سیروس الوند، منتقد، فیلم‌نامه‌نویس و کارگردان قدیمی سینمای ایران است. الوند کار نوشتن را ازدهه 40 شروع کرد و در اواسط دهه 50 به کارگردانی روی آورد. او توانست با ساخت «فریاد زیر آب» به عنوان یک کارگردان جوان و نوظهور، نظرها را به خود جلب کند. این فیلم فروش خوبی داشت. اما ماجراهای پشت صحنه ساخت آن قصه‌ای شنیدنی‌تر دارد، به خصوص حضور توامان دو خواننده مطرح آن سال‌ها یعنی داریوش اقبالی و شهره صولتی به عنوان بازیگران اصلی فیلم.

 به گزارش فیلم‌نیوز، مافیای سینما و شرایط حاکم بر نوع مدیریت ساخت و تهیه فیلم‌های در پیش از انقلاب خود ماجرای مفصلی است. اما در اواخر دهه 40 و اوایل دهه 50 و اقبال و فروش بالای سینما تجاری، پای برخی از افراد سرمایه‌دار را به سینمای ایران باز کرد. این موضوع و قدرت پول، شرایط را متفاوت کرده بود. در این میان تکیه بر شهرت افراد در حوزه‌های دیگر مانند نویسندگی و خوانندگی و استفاده از آنها در آثار سینمایی هم باب شده بود. ساخت «فریاد زیر آب» در چنین شرایطی به سیروس الوند پیشنهاد شد و تبدیل به یکی از فیلم‌های پرفروش و قابل توجه آن دوران شد. از طرفی موسیقی متن این فیلم و ترانه آن هم بسیار بر سر زبان‌ها افتاد و هنوز هم شنیدنی است. اما مسیری که این فیلم تا ساخته شدن طی کرد مسیر همواری نبود. در ادامه با نگاهی به نوشته محمد میرشاهی در مجله «فیلم امروز» مروری داشتیم بر اتفاقاتی که منجر به ساخت فیلم پرفروش «فریاد زیر آب» شد.

داریوش اقبالی و رضا بانکی در پشت سحنه فیلم «فریاد زیر آب»

استفاده از خواننده‌ای در اوج | داریوش اقبالی که از اوایل دهه 40 وارد حوزه خوانندگی شده بود، با آثار سیاسی که می‌خواند، خشم حکومت را برانگیته بود و در سال 1353 به بهانه اعتیاد دستگیر و مدتی را در زندان ساواک بود. در آن دوران عکس او را با یک منقل در روزنامه‌ها منتشر کردند تا بداند که دیگر نمی‌تواند آثار مانند «بوی گندم» و «جنگل» را بخواند. او محبوب بود و بعد از بیرون آمدن از زندان محبوب‌تر هم شد. این محبوبیت غیرقابل انکار بود و بسیاری سعی داشتند بر روی این محبوبیت سرمایه‌گذاری کنند. در این میان فردی به نام محمود قربانی کاباره بزرگ و مشهوری در تهران داشت به نام کاباری میامی و از قضا همسر سابقش یعنی فائقه آتشین هم از خوانندگان بسیار محبوب. اما بعد از جدایی قربانی و آتشین، این کاباره دار در پی رقابت با همسر سابق خود برآمد. او تصمیم گرفت با سرمایه‌ای که دارد شانسش را در سینما هم امتحان کند. بنابراین به ایرج قادری پیشنهاد ساخت فیلمی با حضور داریوش را داد. فیلمی به نام «بادام‌های تلخ»

نمایی از پشت صحنه فیلم «فریاد زیر آب»

یک پروژه شکست‌خورده | فیلم «بادام‌های تلخ» در بهار سال 1354 در نوشهر کلید خورد. قربانی برای رقابت با فائقه آتشین خواننده جدیدی را به دنیای هنر معرفی کرده بود به نام شهره صولتی. قربانی به ایرج قادری اصرار کرد که حتما باید صولتی هم در کنار داریوش در این فیلم حضور داشته باشد. قادری در آن سال‌ها کارگردان پرکاری بود و ذائقه مخاطب فیلمفارسی را خوب می‌شناخت. فیلم کلید خورد و بازیگران جلوی دوربین رفتند. اما پس از مدتی به دلیل بدقولی‌های داریوش و هزینه فیلم که روز به روز بالاتر می‌رفت پروژه متوقف شد. ایرج قادری هم بلافاصله سر ساخت فیلم دیگری رفت.

«داریوش اقبالی» با حواشی‌اش و «شهره صولتی» به دلیل تحمیل شدنش به پروژه از بازیگران پر حرف و حدیث «فریاد زیر آب» هستند.

موفقیت کارگردان پس از دو ناکامی | بهروز به‌نژاد یکی از بازیگران مشهور آن دوران واسطه‌ای می‌شود تا پس از چند ماه تعطیلی پروژه «بادام‌های تلخ» محمود قربانی با کارگردانی تازه‌کار به نام سیروس الوند وارد مذاکره شود. الوند منتقد و فیلم‌نامه نویس بود و دو فیلم اولش توقیف شده بود. اولین فیلم او با نام «سنجر» هیچ‌گاه به نمایش در نیامد. فیلم دومش هم با نام «چاقو در زخم» به دلیل آنچه خشونت زیاد و ترویج چاقوکشی عنوان شده بود، اجازه اکران پیدا نکرد. قربانی می‌پذیرد اینبار با فیلم‌نامه‌ای از خود سیروس الوند، همان بازیگران «بادام‌های تلخ» جلوی دوربین بروند. اما به توصیه به‌نژاد، شهره صولتی برای نقش اصلی زن این پروژه انتخاب نمی‌شود و فرزانه تاییدی را برای بازی در نقش مقابل داریوش می‌آورند. الوند که شوق ساخت این فیلم را داشت با همه سختی‌های کار با قربانی و اقبالی کنار می‌آید و بالاخره «فریاد زیر آب» ساخته می‌شود. اما انگار بعد از تمام شدن تولید، تهیه‌کننده دیگری کپی‌رایت فیلم را از قربانی می‌خرد و نام رضا نورسته‌فر به عنوان تهیه‌کننده فیلم در همه‌جا اعلام می‌شود. فیلم به فروش خوبی می‌رسد اما دو اتفاق مهم بعد از آن میفتد. اول اینکه داریوش اقبالی دیگر هیچ‌گاه فیلم بازی نمی‌کند و دو اینکه وزرات فرهنگ با شرط تغییر نام و حذف برخی صحنه‌های خشن به فیلم قبلی سیروس الوند هم اجازه اکران می‌دهد و «چاقو در زخم» به اسم «شب آفتابی» راهی پرده سینماها می‌شود.

عنوان «فریاد زیر آب» برگرفته از نام ترانه‌ای از ایرج جنتی عطایی است که این ترانه در همین فیلم با صدای «داریوش اقبالی» اجرا می‌شود. این ساخته سیروس الوند در سال 1356 در سینماهای کشور به اکران عمومی درآمد و با اقبال خوبی از سوی مخاطبان مواجه شد.

منبع خبر