جمعیت ایران در آستانه «صفر» تا ۱۴۲۰ / قوانین عقب‌مانده، درمان ناباروری را زمین‌گیر کرده‌اند

به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا،دکتر شهرزاد زاده‌مدرس، رئیس بیمارستان مهدیه تهران، با هشدار نسبت به کاهش شدید نرخ رشد جمعیت در کشور گفت: اگر روند فعلی ازدواج و فرزندآوری ادامه یابد، تا سال ۱۴۲۰ ایران به نرخ رشد جمعیت صفر خواهد رسید. او تأکید کرد که افزایش جمعیت بدون توجه به سلامت مادران و نوزادان، صرفاً فشار مالی و اجتماعی بیشتری به کشور و نظام سلامت تحمیل خواهد کرد.

درمان ناباروری در بن‌بست قانونی

زاده‌مدرس با اشاره به خلأهای قانونی در حوزه‌های درمان ناباروری، همچون اهدای تخمک، جنین و رحم جایگزین، از نبود قوانین شفاف در این حوزه انتقاد کرد و گفت: در حال حاضر مسائل اخلاقی، حقوقی و فقهی این موضوعات همچنان بلاتکلیف هستند و می‌توانند بحران‌آفرین باشند.

او افزود: در موضوع رحم جایگزین، قوانین تا حدودی مشخص است اما در زمینه‌هایی مانند اهدا یا دریافت تخمک و جنین، هنوز چارچوب قانونی دقیق نداریم. به گفته او، این بلاتکلیفی می‌تواند در آینده با چالش‌های مربوط به ارث، ابوت، سرپرستی و اختلالات روحی و حقوقی برای فرزندان مواجه شود.

بحران مالی بیمارستان‌های تخصصی

رئیس بیمارستان مهدیه با بیان اینکه بیمارستان‌های تک‌تخصصی نسبت به مراکز عمومی درآمد کمتری دارند، گفت: نیمی از درآمد بیمارستان صرف پرداخت حقوق پرسنل می‌شود و بیمه‌ها نیز با تأخیر ۵ تا ۶ ماهه، مطالبات را پرداخت می‌کنند. همین موضوع باعث شده تا پیش‌بینی شود تراز مالی این مرکز تا پایان سال حداقل ۱۵ درصد منفی باشد.

او تأکید کرد که درآمد محدود بیمارستان، در کنار هزینه‌های بالای دارو، تجهیزات، پرسنل و خدمات برون‌سپاری‌شده، کار را برای اداره این مراکز بسیار دشوار کرده است.

خدمات و چالش‌های درمانی بیمارستان مهدیه

بیمارستان مهدیه به عنوان یک مرکز تخصصی زنان، خدمات متنوعی از جمله مراقبت‌های بارداری، درمان سرطان پستان، درمان ناباروری، لاپاراسکوپی، جراحی‌های زیبایی و… ارائه می‌دهد. با این حال تنها ۱۳۳ تخت فعال از مجموع ۳۰۰ تخت مصوب دارد.

ساختمان اصلی بیمارستان که در دهه ۶۰ ساخته شده، نیازمند بازسازی اساسی است و حتی هنوز فازهای تکمیلی سیستم آتش‌نشانی آن اجرا نشده‌اند.

زایمان طبیعی؛ هدفی با موانع متعدد

به گفته زاده‌مدرس، بیمارستان مهدیه در مسیر ترویج زایمان طبیعی گام برمی‌دارد اما با چالش‌های زیادی روبروست؛ چراکه بسیاری از مراجعه‌کنندگان بارداری پرخطر دارند و ناگزیر به زایمان سزارین هستند. با وجود این، ماهانه حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ زایمان در بیمارستان انجام می‌شود که نزدیک به نیمی از آن‌ها طبیعی است.

افزایش بارداری‌های پرخطر

افزایش سن ازدواج و بارداری، استفاده از روش‌های کمک‌باروری و حاملگی‌های چندقلویی، از جمله عوامل افزایش بارداری‌های پرخطر هستند. رئیس بیمارستان مهدیه تأکید کرد که سلامت مادران باید در مرکز سیاست‌گذاری‌های جمعیتی قرار گیرد و احداث مرکز تخصصی برای مادران پرخطر را به وزارت بهداشت پیشنهاد داده‌اند.

توصیه‌های جدی برای سیاست‌های جمعیتی

زاده‌مدرس با اشاره به تسهیلاتی نظیر مرخصی زایمان و پاداش مالی گفت: این اقدامات مفیدند اما کافی نیستند. باید علل واقعی عدم تمایل به ازدواج و فرزندآوری شناسایی شوند. همچنین باید سیاست‌های گذشته مانند عقیم‌سازی‌های گسترده به‌درستی بررسی و از تکرار آن‌ها پرهیز شود.

او افزایش مرخصی زایمان تا دو سال، حمایت‌های شغلی بهتر از پدران و فرهنگ‌سازی جدی را از دیگر ضرورت‌های مهم برای بهبود وضعیت جمعیت دانست.

درمان ناباروری در سنین بالا؛ هزینه‌بر و بی‌ثمر

رئیس بیمارستان مهدیه هشدار داد که مراجعه زوج‌های بالای ۴۰ و ۵۰ سال برای درمان ناباروری، اغلب نتیجه‌ای ندارد و تنها منجر به اتلاف منابع و افزایش فشار روانی می‌شود. او گفت: در این شرایط حتی در صورت بارداری، احتمال اختلالات کروموزومی بسیار بالاست، از جمله سندرم داون که هزینه‌های مالی و روانی زیادی برای خانواده‌ها و سیستم بهداشتی کشور دارد.

ثبت اطلاعات در حوزه رحم اجاره‌ای و اهدای تخمک؛ یک ضرورت فراموش‌شده

زاده‌مدرس با انتقاد از نبود سامانه ثبت اطلاعات در حوزه درمان ناباروری، خواستار دخالت قانونی سازمان‌ها برای ثبت دقیق تعداد دفعات اهدا یا اجاره رحم شد. او گفت: این بی‌نظمی می‌تواند تبعات جبران‌ناپذیری داشته باشد، و فقط از طریق قانون‌گذاری می‌توان آن را مدیریت کرد.

حفظ باروری پس از درمان سرطان

او در پایان از اقدام بیمارستان مهدیه برای فریز تخمک یا جنین بیماران سرطانی پیش از شروع درمان خبر داد و گفت: با کاهش سن ابتلا به سرطان در زنان، حفظ باروری در این بیماران باید در دستور کار جدی وزارت بهداشت قرار گیرد.

در شرایطی که خطر صفر شدن نرخ رشد جمعیت تا سال ۱۴۲۰ جدی‌تر از همیشه به گوش می‌رسد، نبود قوانین شفاف در درمان ناباروری، مشکلات زیرساختی مراکز درمانی و بی‌توجهی به سلامت مادران، چالش‌های بزرگی پیش‌روی کشور قرار داده است. اگرچه سیاست‌هایی برای افزایش جمعیت اتخاذ شده، اما بدون اصلاح ریشه‌ای در ساختار قانونی، فرهنگی و اقتصادی، این سیاست‌ها به نتیجه نخواهند رسید.

منبع خبر