ترکش‌های عصر دیجیتال به سلامت جسم و جان

به گزارش سلامت نیوز به نقل از اطلاعات، به‌دلیل رشد روزافزون تکنولوژی‌های نوین ارتباطی و تغییرات سریع در سبک زندگی مردم، مشکلات پاسچری (ناهنجاری‌های قامتی مثل حالت قوز کردن) به‌عنوان یکی از چالش‌های جدی سلامت جسمانی در جوامع معاصر به‌شدت افزایش یافته است. ساعات طولانی نشستن در مقابل صفحه‌نمایش‌ها و بی‌تحرکی ناشی از وابستگی به این تکنولوژی‌ها نه‌تنها باعث بروز دردهای مزمن در نواحی مختلف بدن می‌شود، بلکه روی کیفیت زندگی افراد نیز تأثیرات منفی می‌گذارد. در این شرایط، انجام حرکات اصلاحی به یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر تبدیل شده است؛ چرا که این تمرینات می‌توانند به بهبود فرم بدن و تقویت عضلات و کاهش عوارض ناشی از وضعیت‌های نادرست نشستن کمک کنند. درواقع افزایش رویکرد به حرکات اصلاحی، راهی مؤثر برای مقابله با تبعات منفی سبک زندگی مدرن و بهبود سلامت عمومی جامعه محسوب می‌شود.

مقابله با یکجانشینی

زهرا آزاد، کارشناس ارشد فیزیولوژی ورزشی در پاسخ به این پرسش که حرکات اصلاحی در زندگی آمیخته به یکجانشینی ما چه اهمیتی دارد می‌گوید: پیش از صحبت درباره ضرورت توجه به انجام این حرکات، اجازه دهید ابتدا با یک تعریف جامع، مخاطبان شما را با این مبحث آشنا کنم. حرکات اصلاحی، به مجموعه‌ای از تمرینات و حرکات بدنی گفته می‌شود که هدف اصلی آن، بهبود وضعیت پاسچر (قرارگیری بدن)، تقویت عضلات ضعیف، افزایش انعطاف‌پذیری و جلوگیری از آسیب‌ها و دردهای جسمی است. 

در بسیاری از تمرینات، الگوی تنفسی هم موردتوجه قرار می‌گیرد که به بهبود عملکرد دستگاه‌های تنفسی و کاهش فشارهای روانی کمک می‌کند.

می‌پرسید ضرورت انجام این حرکات در زندگی روزمره کنونی چیست؟ حرکات اصلاحی، پاسخ شفافی است برای مقابله با زندگی یکجانشینی. لختی در سبک زندگی انسان‌ها اندیشه کنید: نشستن‌های طولانی‌مدت پشت میز کار و رایانه و خودرو، استفاده از میز و صندلی‌های غیراستاندارد، استفاده بیش از حد از تلفن همراه و تبلت، خم کردن سر در مدت‌زمان طولانی، بدنشستن‌ها و گاهی ایستادن‌های طولانی در شغل‌هایی مثل آرایشگری، همگی باعث ایجاد ناهنجاری در بدن می‌شود. این ناهنجاری‌ها درد را در نواحی مختلف بدن مثل گردن، کتف، کمر، زانوها، لگن و سر پخش می‌کنند و درصورت تداوم ناهنجاری، ممکن است فرد به بیماری‌هایی مانند آرتروز و دیسک ستون فقرات گرفتار شود.

نکته مهم و قابل‌توجه این است که در آغاز گرفتار شدن به مشکلات پاسچری، می‌توان با انجام حرکات اصلاحی، هم درد را کاهش داد و هم مشکلات را برطرف کرد، اما افزایش ناهنجاری‌ها ممکن است به محدودیت در انجام حرکات ورزشی بینجامد، ازاین‌رو فرد مجبور می‌شود سال‌ها با درد، دست‌وپنجه نرم کند یا به راه‌های درمانی دشوارتر پناه ببرد.

به گفته آزاد، دو ناهنجاری «سربه‌جلو» و «شانه‌گرد» در میان اختلالات پاسچری، بسیار شایع است. وی می‌گوید: مورد اول که در آن سر به سمت جلو متمایل می‌شود، در میان کودکان نیز همه‌گیر شده است. این معضل باعث کاهش دامنه حرکتی و خستگی زودرس می‌شود، همچنین ابتلا به گردن‌درد، شانه‌درد و سردرد از دیگر عوارض آن محسوب می‌شود. خوشبختانه این وضعیت، پروتکل درمانی دارد و با انجام حرکات اصلاحی می‌توان از پیشرفت بیماری و بروز عوارض جدی‌تر مثل آرتروز گردن، فتق دیسک و سایر مشکلات ستون فقرات جلوگیری کرد.

این کارشناس فیزیولوژی ورزشی، مورد دوم را شانه‌گرد و افتادگی شانه معرفی می‌کند و می‌گوید: در این وضعیت، شانه‌ها از حالت ایده‌آل بدن خارج شده و به سمت جلو حرکت کرده‌اند. کاهش فعالیت‌های بدنی، انجام کارهایی مثل تایپ کردن و کار طولانی‌مدت با تبلت و گوشی همراه و رانندگی کردن در ساعات طولانی و هر فعالیتی که باعث شود بدن برای زمان زیادی به پایین و جلو متمایل شود، می‌تواند این پاسچر نادرست را ایجاد کند. حرکات کششی و ورزشی ممکن است به رفع یا جلوگیری از گرد شدن شانه‌ها کمک کند.

از یکجانشینی تا بیماری

یکجانشینی، افزون بر پدید آمدن ایجاد پاسچر نامناسب، احتمال ابتلا به بیماری‌های مختلف را افزایش می‌دهد.

به گفته زهرا آزاد، مربی ورزشی، عادت به یکجانشینی، پیامدهایی چون انقباض یا سفتی مفاصل، کاهش حجم عضلانی و افزایش توده چربی را به دنبال خواهد داشت.

افراد برای عضله‌سازی باید تنش مکانیکی در خود ایجاد کنند که این اقدام با نشستن‌های طولانی‌مدت میسر نخواهد بود. یکجانشینی باعث خستگی موضعی عضلانی هم می‌شود. این خستگی می‌تواند به آسیب ربات و تاندون‌های بدن منجر شود. 

این موضوع احتمالا فرد را دچار چاقی می‌کند و او را به سمت امراضی همچون بیماری‌های قلبی ـ عروقی و ریوی سوق می‌دهد. عدم تحرک همچنین باعث افزایش ریسک ابتلا به پوکی استخوان می‌شود.

وی با استناد به تحقیقی که روی ۱۴۴ دانشجوی پزشکی و دندان‌پزشکی در ارتباط با دردهای عضلانی انجام شده است می‌گوید: در این بررسی، صد نفر بیش از دو ساعت روی صندلی نشسته بودند و ۴۴ نفر کمتر از دو ساعت. نتیجه نشان داد اکثریت گروه اول، دچار درد و ناراحتی در شانه‌ها، پشت، کمر و لگن شده‌اند و شایع‌ترین شکایت آنان از درد در ناحیه کمر بوده است. این تحقیق در سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۲ میلادی انجام شد.

پلی به سوی آرامش درون

زهرا آزاد، مربی ورزش، انجام حرکات اصلاحی را پلی به سوی آرامش درون می‌داند و می‌گوید: فردی که دچار گوژپشتی، خمودگی یا سربه‌جلو است، از نظر ظاهری هم نقص پیدا می‌کند و این موضوع مستقیما موجب کاهش اعتمادبه‌نفس و عزت نفس وی می‌شود. درواقع بین ناهنجاری‌های ظاهری و عدم احساس رضایت از خود، رابطه مستقیمی وجود دارد، اما خبر خوب آن‌که ما می‌توانیم این مفاصل و عضلات نافرم را با انجام حرکات اصلاحی به حالت طبیعی خود بازگردانیم؛ البته مدت‌زمان و شدت تمرینات با توجه به مشکل فرد باید توسط مربی متخصص درنظر گرفته شود.

این مربی حرکات اصلاحی و بدن‌سازی می‌گوید: همه آنان که ورزش را بخشی از کنش هر روزه زندگیشان قرار داده‌اند، حس شادمانی بعد از کلاس‌های ورزشی را بارها و بارها تجربه کرده‌اند. بعد از انجام فعالیت‌های ورزشی، هورمون‌هایی مثل سروتونین و آندروفین در بدن ترشح می‌شود که شادی را برای فرد به ارمغان می‌آورند.

 ورزش از افسردگی جلوگیری می‌کند و حتی روان‌شناسان به افرادی که دچار اختلالات روحی مثل نگرانی‌های پیوسته و فشارهای روانی هستند، توصیه می‌کنند در کنار درمان‌های دیگر، ورزش را هم تجربه کنند. افرادی که دچار اضافه وزن هستند، با انجام حرکات ورزشی در کنار رژیم، خیلی زودتر به نتیجه می‌رسند و حس بهتری به دست می‌آورند.

وی به کسانی که قصد انجام حرکات اصلاحی را دارند، توصیه می‌کند حتما در ابتدا زیر نظر مربی این حرفه، کار را آغاز کنند؛ چون انجام خودسرانه و اشتباه حرکات، آسیب‌ها را افزایش خواهد داد و حتی ممکن است مشکلات را بیشتر کند.

آزاد می‌گوید: من شاگردانی داشته‌ام که با ناهنجاری‌هایی مثل گودی کمر یا پشت‌ِ گِرد به باشگاه مراجعه کرده و خوشبختانه توانسته‌اند با تقویت عضلات خود این مشکلات پاسچری را حل کنند. نخست باید دلیل اصلی مشکل، ارزیابی و سپس درمان آغاز شود. در این مسیر، تداوم، کلید حل مسأله است. 

توصیه دیگر آن است که افراد یکجانشین تلاش کنند کارهایی را که قبلا به‌صورت نشسته انجام می‌دادند، در صورت امکان به‌صورت ایستاده یا در حال راه رفتن انجام دهند؛ استفاده از موبایل و کامپیوتر را کاهش دهند یا برای آن زمان در نظر بگیرند و در صورت داشتن وقت آزاد، خریدهای روزانه را خودشان انجام دهند تا کمی تحرک داشته باشند.

منبع خبر