اولویتهای سازمان نظام پزشکی چیست؟

به گزارش سلامت نیوز به نقل از جام جم، نهمین دوره انتخابات سازمان نظام پزشکی، جمعه ۲۵ مهرماه ۱۴۰۴ درحالی برگزار شد که بیش از ۷۶ هزار نفر از اعضای جامعه پزشکی پای صندوق‌های رأی رفتند تا درباره آینده نهادی تصمیم بگیرند که سال‌هاست در کانون چالش میان سیاست، سلامت و اعتماد عمومی قرار دارد. انتخاباتی آرام اما پرمعنا که نتیجه آن نه‌فقط ترکیب تازه‌ای از چهره‌های صنفی، بلکه آزمونی برای سنجش میزان امید جامعه پزشکی به اصلاح درونی این سازمان است.

اکنون که ترکیب جدید هیات‌مدیره‌ها مشخص شده، پرسش اصلی این است که  آیا نظام پزشکی در دوره جدید می‌تواند ‌در کنار این‌که صدای واقعی پزشکان و حافظ اخلاق حرفه‌ای باشد، نقش مؤثری هم در سیاست‌گذاری حوزه سلامت ایفا کند؟

در سال‌های اخیر جامعه پزشکی و مردم با مشکلات جدی و عمیقی روبه‌رو بوده‌اند. از یک سو، کمبود پزشک متخصص به دلایل مختلف از جمله مهاجرت و عدم تمایل ۳۰ هزار پزشک به طبابت نظام سلامت را با چالش مواجه کرده و از طرفی دیگر توزیع نامناسب پزشکان نیز دسترسی مردم به خدمات درمانی را ناعادلانه و دشوار کرده است اما چالش‌ها فقط در دسترسی به پزشک نیست‌؛ سال‌هاست تعرفه‌های غیرواقعی و تاخیر سازمان‌های بیمه‌گر در پرداخت‌ هزینه‌های درمانی هم کادر درمان را با چالش‌های معیشتی روبه‌رو کرده و هم پرداخت از جیب مردم را به بیش از ۵۰ درصد رسانده است! مشکلاتی که چرخه‌ای تکراری از نارضایتی را میان دو گروه مردم و پزشکان شکل داده و گرچه مسئولان هرازگاهی برای آن مسکنی تجویز می‌کنند اما اصل ماجرا همچنان به قوت خود باقی است.

با اعلام نتایج نهمین دوره انتخابات سازمان نظام پزشکی، نگاه‌ها به کارنامه دوره هشتم دوخته شده است‌؛ دوره‌ای که با وجود تلاش‌های فراوان برای ارتقای جایگاه صنفی و ساماندهی امور حرفه‌ای جامعه پزشکی، با چالش‌های ساختاری و مدیریتی قابل توجهی روبه‌رو بود؛ درحالی که این سازمان نقشی کلیدی در پیوند میان جامعه پزشکی و نهادهای تصمیم‌گیر حوزه سلامت دارد، عملکرد آن در سال‌های اخیر بارها محل نقد بوده؛ از کندی در اجرای اصلاحات گرفته تا اختلاف نظر در نحوه تعامل با دستگاه‌های اجرایی. موضوعی که محمد رئیس‌زاده، رئیس سازمان نظام پزشکی کشور نیز  نسبت به آن اذعان می‌کند و می‌گوید: در دوره قبل وجود ناهماهنگی میان برخی ارکان سازمان یکی از اصلی‌ترین چالش‌های ما بود؛ مساله‌ای که در مواردی دست او را برای پیگیری امور اجرایی و اصلاحات اساسی بسته بود. به باور رئیس‌زاده، بخشی از مشکلات به ساختار حقوقی و اجرایی سازمان باز می‌گردد که در دوره جدید باید باز تعریف شود تا تصمیم‌گیری مؤثرتر امکان‌پذیر باشد. در کنار چالش‌های درون‌سازمانی، یکی از دغدغه‌های جدی، عدم تمکین برخی دستگاه‌ها و نهادها به قانون در قبال حقوق جامعه پزشکی است. 

   
بحران کیفیت در آموزش پزشکی

چندسالی است که بی‌رغبتی داوطلبان نسبت به برخی رشته‌های پزشکی مثل بیهوشی، اطفال، طب اورژانس و… به تهدیدی جدی برای آینده نظام سلامت تبدیل شده است. در این میان افزایش ظرفیت پذیرش دانشجویان پزشکی به امید جبران کمبودها، بدون زیرساخت‌های لازم و به‌تازگی نیز پذیرش مستقیم دستیاران در رشته‌های حیاتی نه‌تنها مشکلی را حل نکرده بلکه بر آتش نگرانی‌ها هم افزوده است. از نگاه رئیس‌زاده، یکی از مهم‌ترین آسیب‌های نظام سلامت در سال‌های اخیر، افت کیفیت آموزش پزشکان است.

او ریشه این بحران را در تصمیم‌های غیرکارشناسی می‌داند که موجب تضعیف زیرساخت‌های آموزشی و افت سطح علمی دانشجویان شده است. 
وی هشدار می‌دهد که صدور مجوز برای دانشگاه‌های علوم پزشکی غیردولتی و افزایش بی‌رویه ظرفیت پذیرش، به‌ویژه در قالب انتقال دانشجویان ایرانی خارج از کشور، نه‌تنها مشکلی را حل نمی‌کند بلکه وضعیت را بحرانی‌تر می‌سازد. به‌نظر رئیس‌زاده، پذیرش مستقیم در برخی رشته‌های حیاتی بدون توجه به زیرساخت‌های لازم به منزله «حراج کیفیت آموزشی» است و صرفا نقش یک مسکن موقت دارد. آن‌طور که رئیس سازمان نظام پزشکی توضیح می‌دهد، پرنشدن ظرفیت رشته‌هایی مانند بیهوشی و اطفال در دو سال اخیر نشانه‌ای آشکار از نارسایی سیاست‌های فعلی است و راه‌حل آن در ایجاد انگیزه و بهبود شرایط تحصیلی و معیشتی دستیاران نهفته است، نه در کاهش معیارهای آموزشی!

   
۲ محور اصلی در فصل نهم نظام پزشکی

اصلی‌ترین برنامه رئیس سازمان نظام پزشکی در دوره جدید، واقعی‌سازی تعرفه‌های خدمات پزشکی است. رئیس‌زاده معتقد است که اجرای صحیح این سیاست، هم به نفع پزشکان و هم به نفع مردم خواهد بود.

او توضیح می‌دهد که زمانی می‌توان پرداخت از جیب مردم را کاهش داد که بیمه‌ها سهم واقعی خود را در تامین هزینه‌های سلامت ایفا کنند. درواقع، تعرفه واقعی یعنی پرداخت واقعی بیمه‌ها و کاهش مستقیم هزینه‌های مردم. 
رئیس سازمان نظام پزشکی دولت و شورای عالی بیمه خواسته است تا با اجرای دقیق قانون، به اصلاح این نظام کمک کنند. او همچنین یکی از چالش‌های مهم نظام سلامت را فعالیت مداخله‌گران غیرمجاز می‌داند؛ افرادی که به‌گفته او «هم قاتل جان مردم‌اند و هم سارق اقتصاد سلامت کشور.» رئیس‌زاده تاکید می‌کند که سازمان نظام پزشکی در چهار سال گذشته مبارزه جدی با این پدیده را آغاز کرده و در دوره جدید نیز با قدرت بیشتری آن را دنبال خواهد کرد تا دست این افراد به‌طور کامل از حوزه سلامت کوتاه شود. 
   

حمایت از پزشکان جوان‌

در سال‌های اخیر، پزشکان جوان با مشکلات متعددی مواجه بوده‌اند؛ از دشواری‌های معیشتی و شرایط سخت کاری گرفته تا محدودیت‌های آموزشی و کمبود انگیزه برای ورود به رشته‌های حیاتی مانند اطفال و بیهوشی. در این شرایط، حفظ‌شأن و کرامت حرفه پزشکی و ایجاد فضای مناسب برای فعالیت نسل جدید پزشکان در کنار مسائل اقتصادی اهمیت ویژه‌ای یافته است. در همین راستا، رئیس سازمان نظام پزشکی می‌گوید که از دیگر اولویت‌های دوره جدید سازمان، دفاع از ‌شأن و کرامت جامعه پزشکی و تسهیل فضای فعالیت برای پزشکان جوان است.به گفته او، درحال حاضر مذاکراتی با وزارت بهداشت و نمایندگان مجلس در جریان است تا مشکلات معیشتی و آموزشی دستیاران، به‌ویژه در رشته‌هایی چون اطفال و بیهوشی، برطرف شود و انگیزه برای ورود پزشکان عمومی به این رشته‌ها افزایش یابد. 

نظام ارجاع باید از مسئولان آغاز شود

در سال‌های اخیر یکی از موضوعات مورد بحث، اجرای مؤثر نظام ارجاع و پزشکی خانواده بوده است. کارشناسان معتقدند تفاوت‌های قیمتی و ساختاری میان بخش دولتی و خصوصی باعث شده بسیاری از مردم مسیر سریع‌تر و ساده‌تر در بخش خصوصی را انتخاب کنند و در نتیجه، نظام ارجاع نتواند به شکل کامل عمل کند. در این راستا، رئیس سازمان نظام پزشکی بر واقعی‌سازی تعرفه‌ها در هر دو بخش تاکید می‌کند و معتقد است کاهش یا صفر کردن پرداخت مستقیم مردم در بخش دولتی، می‌تواند انگیزه مردم برای استفاده از نظام ارجاع را افزایش دهد. آن‌طور که رئیس‌زاده توضیح می‌دهد، اجرای موفق نظام ارجاع باید از مدیران و مسئولان کشور آغاز شود؛ زیرا وقتی مسئولان خود را ملزم به رعایت این نظام بدانند، اعتماد عمومی و پذیرش مردم نیز افزایش خواهد یافت.

منبع خبر