آینده‌ داغ، امروز رسید! – سلامت نیوز

به گزارش سلامت نیوز به نقل از تسنیم، آنچه دانشمندان برای پایان قرن پیش‌بینی کرده بودند، امروز مقابل چشمان ما رخ می‌دهد. گرمایش جهانی شتاب گرفته و هدف‌گذاری‌های بین‌المللی برای مهار آن، یکی‌یکی از دست می‌روند.

پروفسور بهلول علیجانی، بنیان‌گذار آب‌وهواشناسی سینوپتیک ایران، با اشاره به اجلاس پاریس گفت: در سال ۲۰۱۵، هدف‌گذاری شد که افزایش دمای زمین تا سال ۲۱۰۰ بیشتر از ۱.۵ درجه نشود. اما وقتی دیدند این هدف قابل تحقق نیست، سقف آن را به ۲ درجه افزایش دادند. اکنون، تنها در میانه دهه ۲۰۲۰، دما از مرز ۱.۵ درجه هم فراتر رفته است.

این گرمایش بی‌سابقه نه‌فقط ایران بلکه جهان را درگیر کرده است. تابستان ۲۰۲۵ اروپا شاهد موج گرمای کم‌سابقه‌ای بود که در مدت ده روز، جان بیش از ۲۳۰۰ نفر را در ۱۲ شهر بزرگ گرفت. پژوهشگران دانشگاه امپریال لندن برآورد کرده‌اند که دست‌کم ۶۵ درصد از این تلفات مستقیماً ناشی از تغییرات اقلیمی بوده‌اند.

اما بحران آب، معضلی است که بیش از همه کشورهایی مانند ایران را تهدید می‌کند. کاهش بارندگی، افزایش دما و سوءمدیریت منابع آبی، ایران را درگیر خشکسالی‌های پیاپی کرده است. به گفته علیجانی، کم‌آبی امروز کشور، فقط نتیجه تغییر اقلیم نیست، بلکه حاصل ضعف در مدیریت منابع نیز هست.

یکی از نمونه‌های بارز اثر گرمایش جهانی در کشور، دریاچه ارومیه است. سالانه حدود یک متر از ارتفاع سطح آب این دریاچه تنها به‌دلیل تبخیر از دست می‌رود. با توجه به وسعت دریاچه، برای جبران این تبخیر به حدود ۳ میلیارد مترمکعب آب نیاز است. اگر این مقدار تأمین نشود، افت سالانه سطح دریاچه کاملاً طبیعی است.

علیجانی تأکید کرد: نمی‌توان سطح دریاچه را پوشاند، اما در منابع آبی کوچک‌تر می‌توان با پوشش‌هایی روی سطح آب، جذب گرما را کاهش داد. همچنین افزایش پوشش گیاهی می‌تواند به کاهش تبخیر کمک کند، چون گیاهان مانع تبدیل مستقیم رطوبت به بخار می‌شوند.

او در ادامه به اهمیت برنامه‌ریزی بلندمدت اشاره کرد و گفت: نباید منتظر ماند تا بحران از راه برسد. راه‌حل‌های موقتی، مثل «پل اضطراری»، چاره‌ساز بلندمدت نیستند. تنها راه، مدیریت دما، مدیریت مصرف و تغییر الگوی توسعه است.

پروفسور علیجانی همچنین درباره بی‌اثر بودن بسیاری از کنوانسیون‌های جهانی آب‌وهوایی گفت: مصوبات خوبی در نشست‌هایی مانند اجلاس پاریس تصویب شد، اما بسیاری از کشورها آن را اجرا نمی‌کنند. دلیل اصلی هم آن است که توسعه صنعتی آن‌ها هنوز وابسته به سوخت‌های فسیلی است.

او افزود: رسیدن به اهداف اقلیمی ممکن نیست، مگر اینکه کشورها جدی به‌سوی انرژی‌های پاک حرکت کنند. و البته، نقش مردم را هم نباید نادیده گرفت.

از نظر این استاد پیشکسوت، تنها راه نجات، کنار اقدامات مدیریتی و تکنولوژیک، تقویت اخلاق زیست‌محیطی است. او تأکید کرد: مردم باید به اندازه قانون‌گذاران به محیط‌زیست متعهد باشند، چون بدون فرهنگ و اخلاق، حتی بهترین قوانین هم بی‌اثر خواهند بود.

منبع خبر