یاتاقان یا بلبرینگ کاربرد زیادی در صنایع دارند بطوریکه بین دو قطعه ای بطور دورانی می چرخند و با وجود روغن روی سطح با کمترین اصطکاک بچرخد. طراحی آن ها بطوری است که حرکت خطی آزاد حول محور متحرک یا چرخش آزاد حول یک محور ثابت را فراهم می کند.
یاتاقان یکی از اصطلاحات مکانیکی است که هنگام آسیب دیدن آن، به اصطلاح می گویند خودرو یاتاقان زده است. یاتاقان ها بالشتک هایی هستند علاوه بر نگهداری میل لنگ روی بدنه محل اتصال شاتون به میل لنگ می باشد.
10 نکته مهم هنگام رانندگی در باران
یاتاقان زدن به چه معناست؟
تا اینجا متوجه شدیم که یاتاقان، اصلی ترین عامل در چرخش اجزاء موتور است و ظیفه آن این است که با حرکت بر روی روغن کمک به برقراری تماس میان شاتون و میل لنگ شود.
اما در صورتی که روغن از بین برود و دو فلز مستقیماً با هم در تماس باشند، با توجه به اصطکاک موجود حرارتی شدید ایجاد می شود که لایه های یاتاقان را از بین می برد که به اصطلاح می گوییم موتور یاتاقان زده است(می دانیم که درون موتور های احتراق داخلی گرمای قابل توجهی تولید می کند که اگر با گرما ناشی از برخورد دو فلز جمع گردد سبب آسیب به اجزاء موتور می شود).
عبارت “حرکت سنگین موتور” زمانی رخ می دهد که میل لنگ به یاتاقان می چسبد و پیشران ماشین را از کار می اندازد.
شنیدن صدای تلق تلق یا وقتی صدایی مثل برخورد 2 فلز از موتور ماشین به گوش می رسد، رانندگان باید سعی کنند سریعاً خودرو را متوقف کنند و جویا مشکل شوند. اگر مطمئن شدید مشکل صدا از درون موتور است خودرو را خاموش کرده، زیرا سبب کج شدن میل لنگ می شود.
علت یاتاقان زدن چیست؟
1. در تعویض روغن سعی کنید از روغن مرغوب و اصل استفاده کنید و همچنین به تعویض به موقع روغن، برای عدم بروز جمع شدن لجن روی روغن دقت کنید.
عدم رعایت مورد ذکر شده، ابتدا روی قطعات موتور جرم و رسوب به وجود می آورد، که در طولانی مدت باعث مشکل در عملیات روغن کاری می شود. این روند تا جایی پیش می رود که در مسیر انتقال روغن یعنی پمپ ها هم رسوب جمع می شود تا یاتاقان درست روغن کاری نشود.
2. هنگامی که به واسطه وجود براده، پلیسه و رسوبات در توری فیلتر جمع می شود، زنجیر تایم، تسمه سفت کن هیدرولیکی و سیستم CVVT جرم زیادی به خود می گیرد. با بازکردن موتور خواهید دید بابیت (سطح داخلی یاتاقان) از بین رفته است.
3. کهنه شدن یا فرسودگی یاتاقان ها که باعث عمل نکردن یا شکستن آن ها شده است.
4. رانندگی با سرعت بالا و محدوده قرمز دور موتور
5. وجود عیب در فرآیند روغن کاری به سبب خراب بودن پمپ روغن احتمال آسیب بیش از حد به یاتاقان را بالا می برد.
6. رانندگی در صورت تمام شدن آب موتور و داغ شدن بیش از حد موتور مانند خرابی واتر پمپ
در صورت یاتاقان زدن باید میل لنگ را برای تعمیر به تراشکاری برده و با توجه به استاندارد های منتسب تعمیر کنید. در صورتی که در گذشته میل لنگ تراشکاری شده باشد قابلیت تعمیر مجدد وجود ندارد.
هزینه تعمیر موتور(یاتاقان آن دیگر قابلیت تعمیر را ندارد) پراید حدود 4.5 میلیون تومان، سمند حدود 6 میلیون تومان و پژو 206 SD قیمتی بین 7 تا 7.5 میلیون تومان دارد. پس سعی کنید با رعایت برخی از موارد ذکر شده و همچنین چکاپ سالانه یا 6 ماهه از آسیب دیدن قطعات یا هزینه های هنگفت تعمیرات در امان باشید.
