کبد چرب به عنوان استاتوز کبدی نیز شناخته می شود و دلیل آن تجمع چربی در کبد است. داشتن مقادیر کمی چربی در کبد شما طبیعی است، اما اگر خیلی زیاد شود می تواند به یک مشکل برای سلامتی تبدیل شود.
کبد شما دومین عضو بزرگ بدن است، این ماده به فرآوری مواد مغذی از مواد غذایی و نوشیدنی ها کمک می کند و مواد مضر از خون شما را فیلتر می کند.
چربی زیاد در کبد شما می تواند باعث التهاب کبد شود که می تواند به کبد شما آسیب برساند و جای زخم ایجاد کند. در موارد شدید، این زخم می تواند منجر به نارسایی کبد شود.
هنگامی که کبد چرب در شخصی که الکل زیادی می نوشد ایجاد می شود، به عنوان بیماری کبد چرب الکلی (AFLD) شناخته می شود.
در کسی که الکل زیادی نمی نوشد، به عنوان بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) شناخته می شود.
علائم کبد چرب
در بسیاری موارد، کبد چرب علائم قابل توجهی را ایجاد نمی کند، اما ممکن است احساس خستگی کرده و یا احساس ناراحتی یا درد در سمت راست بالای شکم داشته باشید.
در برخی از مبتلایان به بیماری کبد چرب عوارضی از جمله زخم کبد ایجاد می کنند. جای زخم کبد به عنوان فیبروز کبد شناخته شده است که به سیروز معروف است.
سیروز ممکن است علائمی مانند زیر داشته باشد:
- بی اشتهایی
- کاهش وزن
- ضعف
- خستگی
- خون دماغ
- خارش پوست
- زردی چشم و پوست
- درد شکم
- تورم شکم
- تورم پاها
- بزرگ شدن پستان در مردان
- گیجی
- رگ های خونی تار مانند در زیر پوست
سیروز یک بیماری بالقوه خطرناک است، اطلاعات لازم را برای تشخیص و مدیریت آن بدست آورید.
دلایل کبد چرب
کبد چرب هنگامی ایجاد می شود که بدن شما چربی زیادی تولید کند یا چربی را به اندازه کافی متابولیزه نکند. چربی اضافی در سلول های کبدی، جایی که تجمع یافته و باعث بیماری کبد چرب می شود، ذخیره می شود.
این تولید چربی می تواند ناشی از دلایل مختلفی باشد.
به عنوان مثال، نوشیدن زیاد الکل می تواند باعث بیماری کبد چرب الکلی شود، این اولین مرحله از بیماری کبد مرتبط با الکل است.
در افرادی که الکل زیادی نمی نوشند، علت بیماری کبد چرب کمتر مشخص است.
ممکن است یک یا چند عامل زیر نقش داشته باشند:
- چاقی
- قند خون بالا
- مقاومت به انسولین
- وجود مقادیر زیادی چربی به ویژه تری گلیسیرید در خون
علل کمتر شایع عبارتند از:
- بارداری
- کاهش وزن سریع
- برخی از انواع عفونت ها، مانند هپاتیت C
- عوارض جانبی برخی از داروها مانند متوترکسات (Trexall)، تاموکسیفن (Nolvadex)، آمیودورون (Pacerone) و والپروئیک اسید (Depakote)
- قرار گرفتن در معرض سموم خاص
- برخی از ژن ها همچنین ممکن است خطر ابتلا به کبد چرب را افزایش دهند.
تشخیص کبد چرب
برای تشخیص کبد چرب، ابتدا پزشک معالج سابقه پزشکی شما را بررسی می کند، سپس یک معاینه فیزیکی انجام می دهد و یک یا چند آزمایش برای شما خواهد نوشت.
سابقه پزشکی
اگر پزشک شما مشکوک شود که ممکن است شما کبد چربی داشته باشید، احتمالاً از شما سؤالاتی خواهد کرد:
- سابقه پزشکی خانواده شما، به ویژه سابقه بیماری کبد
- مصرف الکل و سایر عادات و سبک زندگی
- هر وضعیت پزشکی که ممکن است داشته باشید
- هر دارویی که ممکن است مصرف کنید
- تغییرات اخیر در سلامتی شما
اگر شما دچار خستگی، کاهش اشتها یا سایر علائم غیر قابل توضیح هستید، به پزشک اطلاع دهید.
معاینه فیزیکی
برای بررسی التهاب کبد، ممکن است پزشک معالجه شما را لمس کرده یا بر روی شکم شما فشار وارد کند. اگر کبد شما بزرگ شده باشد، ممکن است این را احساس کنند.
با این حال، ممکن است بدون بزرگ شدن کبد شما ملتهب شود. پزشک ممکن است نتواند با لمس تشخیص دهد که آیا کبد شما ملتهب شده است یا خیر.
آزمایش خون
در بسیاری از موارد، بیماری کبد چرب پس از آزمایش خون نشان داده می شود که آنزیم های کبدی زیاد نشان داده شود.
به عنوان مثال، پزشک شما ممکن است آزمایش آلانین آمینوترانسفراز (ALT) و تست آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) را برای بررسی آنزیم های کبدی شما بنویسد.
در صورت بروز علائم بیماری کبدی، ممکن است این آزمایشات توصیه شود، یا ممکن است به عنوان بخشی از کارهای معمول خون انجام شود.
آنزیم های کبدی بالا نشانه التهاب کبد است، بیماری کبد چرب یکی از دلایل اصلی التهاب کبد است، اما تنها مختص این بیماری نیست.
در صورت مثبت بودن آنزیم های کبدی، پزشک معالج آزمایش های اضافی را برای شناسایی علت التهاب انجام می دهد.
تصویر برداری
در چنین مواردی پزشک ممکن است از یک یا چند آزمایش تصویربرداری زیر برای بررسی چربی اضافی یا سایر مشکلات مربوط به کبد شما استفاده کند:
- سونوگرافی
- سی تی اسکن
- ام ار آی(MRI)
آن ها همچنین ممکن است آزمایشی به نام (VCTE, FibroScan) نیز بنویسند.
در این آزمایش از امواج صوتی با فرکانس پایین برای اندازه گیری سفتی کبد استفاده می شود، این می تواند به بررسی جای زخم کمک کند.
بیوپسی کبد
بیوپسی کبد بهترین راه برای تعیین شدت بیماری کبد در نظر گرفته می شود.
در بیوپسی کبد، پزشک سوزنی را در کبد شما وارد کرده و یک قطعه از بافت را برای معاینه خارج می کند. آن ها به شما بی حس کننده موضعی تزریق می کنند تا درد راحس نکنید.
این آزمایش می تواند به تعیین اینکه آیا شما بیماری کبد چرب و همچنین زخم کبدی دارید کمک می کند.
