سندروم متابولیک چیست و چه علائمی دارد؟

سندروم متابولیک یک وضعیت سلامتی است که همه در مورد آن صحبت می کنند.

اگرچه چندی پیش (1998) اولین تعریف رسمی از سندرم متابولیک وارد کتاب های درسی پزشکی شده است، اما به اندازه جوش ها و سرماخوردگی بسیار گسترده است. طبق انجمن قلب آمریکا، 47 میلیون آمریکایی به آن مبتلا هستند. این تقریبا از هر شش نفر یک نفر به آن مبتلا است. این سندرم در خانواده ها دیده می شود و بیشتر در میان آفریقایی-آمریکایی ها، اسپانیایی تبار ها، آسیایی ها و بومیان آمریکا دیده می شود. خطرات ایجاد سندرم متابولیک با افزایش سن افزایش می یابد.

در واقع به نظر می رسد سندرم متابولیک بیماری است که بسیاری از افراد دارند، اما هیچ کس اطلاعات زیادی در مورد آن ندارد. این نیز توسط متخصصان مورد بحث قرار گرفته است – همه پزشکان موافق نیستند که این سندرم باید به عنوان یک بیماری متمایز دیده شود.

بنابراین این سندرم مرموز – که با نام ترسناک سندرم X نیز نامیده می شود – چیست و آیا باید نگران آن باشید؟

درک سندروم متابولیک

سندرم متابولیک به خودی خود بیماری نیست. در عوض، این یک گروه از عوامل خطر است – فشار خون بالا، قند خون بالا، سطح کلسترول ناسالم و چربی شکم.

بدیهی است که داشتن هر یک از این عوامل خطر خوب نیست. اما وقتی آن ها با هم ترکیب می شوند، زمینه را برای مشکلات جدی فراهم می کنند. این عوامل خطر رگ های خونی و بیماری های قلبی را دو برابر می کند که می تواند منجر به حملات قلبی و مغزی شود. آن ها خطر ابتلا به دیابت را پنج برابر افزایش می دهند.

خبر خوب این است که سندرم متابولیک تا حد زیادی با تغییر در سبک زندگی شما قابل کنترل است.

عوامل خطر برای سندروم متابولیک

طبق انجمن قلب آمریکا و موسسه ملی قلب، ریه و خون، پنج عامل خطر وجود دارد که این سندرم را تشکیل می دهد.

اندازه کمر	برای آقایان: 40 اینچ یا بزرگتر برای خانم ها: 35 اینچ یا بزرگتر
کلسترول: تری گلیسیرید بالا	150 میلی گرم در دسی لیتر یا بالاتر یا استفاده از داروی کلسترول
کلسترول: کلسترول خوب کم (HDL)	برای مردان: کمتر از 40 میلی گرم در دسی لیتر برای زنان: کمتر از 50 میلی گرم در دسی لیتر یا استفاده از داروی کلسترول
فشار خون بالا	داشتن فشار خون 130/85 میلی متر جیوه یا بیشتر یا استفاده از داروی فشار خون بالا
قند خون: سطح گلوکز ناشتا	100 میلی گرم در دسی لیتر یا بالاتر

برای تشخیص سندرم، حداقل سه مورد از این عوامل خطر را باید داشته باشید.

چه عواملی باعث سندروم متابولیک می شود؟

کارشناسان مطمئن نیستند که چرا این سندرم ایجاد می شود. مجموعه ای از عوامل خطر است، نه یک بیماری واحد. بنابراین احتمالاً دلایل مختلفی دارد. برخی از عوامل خطر عبارتند از:

• مقاومت به انسولین: انسولین هورمونی است که به بدن شما کمک می کند از گلوکز – یک قند ساده ساخته شده از غذایی که می خورید – به عنوان انرژی استفاده کند. در افرادی که مقاومت به انسولین دارند، انسولین به درستی کار نمی کند، بنابراین بدن شما برای مقابله با افزایش سطح گلوکز، مقدار بیشتری از آن را تولید می کند. در نهایت، این می تواند منجر به دیابت شود. مقاومت به انسولین ارتباط نزدیکی با اضافه وزن در شکم دارد.
• چاقی – خصوصاً چاقی شکمی: متخصصان می گویند سندرم متابولیک به دلیل افزایش میزان چاقی در حال شیوع بیشتر است. بعلاوه، به نظر می رسد داشتن چربی اضافی در شکم – برخلاف سایر نقاط بدن – خطر شما را افزایش می دهد.
• سبک زندگی ناسالم: داشتن رژیم غذایی حاوی غذاهای فرآوری شده ناسالم و عدم تحرک کافی بدنی می تواند در این امر نقش داشته باشد.
• عدم تعادل هورمونی: هورمون ها ممکن است نقش داشته باشند. به عنوان مثال، سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) – وضعیتی که روی باروری تأثیر می گذارد – مربوط به عدم تعادل هورمونی و سندرم متابولیک است.
• سیگار کشیدن.

اگر به تازگی مبتلا به سندرم متابولیک شده اید، ممکن است مضطرب باشید. اما به آن به عنوان زنگ بیداری فکر کنید. وقت آن است که در مورد بهبود سلامت خود جدی بگیرید. اکنون با ایجاد تغییرات ساده در عادات خود می توانید از بیماری های جدی در آینده پیشگیری کنید.

چگونگی درمان سندرم متابولیک

اگر تغییر در سبک زندگی برای کاهش خطرات شما کافی نباشد، ممکن است برای کمک به سندرم متابولیک به دارو نیاز داشته باشید. برخی از داروهایی که ممکن است استفاده کنید عبارتند از:

• داروهای فشار خون بالا که شامل مهار کننده های ACE (مانند Capoten و Vasotec)، مسدود کننده های گیرنده آنژیوتانسین II (مانند Cozaar و Diovan)، داروهای ادرار آور، بتا بلاکرها و سایر داروها
• داروهای کلسترول که شامل استاتین ها (مانند کرستور، لسکول، لیپیتور، میاکور، پرواچول و زوکور)، نیاسین (مانند نیاکور، نیاسپان و نیکولار)، رزین های اسید صفراوی (مانند Colestid و Questran)، زتیا و سایر داروها هستند.
• داروهای دیابت که در صورت عدم تحمل گلوکز ممکن است لازم باشد. دارو ها شامل متفورمین (گلوکوفاژ)، پیوگلیتازون (اکتوس) و روزیگلیتازون (آواندیا) هستند.
• آسپرین با دوز کم که می تواند خطرات حملات قلبی و مغزی را کاهش دهد. ممکن است برای افرادی که “پروترومبوتیک” هستند و یا مستعد لخته شدن خون هستند، از اهمیت ویژه ای برخوردار باشد.

به خاطر داشته باشید که همه داروها می توانند عوارض جانبی و خطری داشته باشند. با پزشک خود در مورد جوانب مثبت و منفی صحبت کنید.

منبع: webmd