حجامت درمانی عملی است که به طور مختصر با استفاده از فنجان های گرد معکوس در قسمت های خاصی از بدن با استفاده از اثر خلاء انجام می شود. برخی از طرفداران پیشنهاد می کنند که کشیدن پوست درون فنجان باعث افزایش جریان خون می شود.
حجامت که مدت طولانی در طب چینی و سایر سیستم های درمانی باستانی، مورد استفاده قرار می گرفت، در سال های اخیر در بین ورزشکاران محبوبیت قابل توجهی کسب کرده است.
در چه مواقعی از حجامت استفاده کنیم؟
حجامت اغلب به عنوان یک درمان مکمل برای شرایط زیر توصیه می شود:
- کمر درد
- سر درد یا میگرن
- زانو درد
- درد های عضلانی
- درد گردن و شانه
- آسیب های ورزشی و عملکرد
- احتقان برونش به دلیل سرماخوردگی یا آسم
در طب سنتی چینی، حجامت بدین معناست که جریان انرژی حیاتی و خون تحریک می شود و به اصطلاح به هر گونه عدم تعادل ناشی از بیماری یا صدمه کمک می کند. در درمان های دیگر گفته می شود که باعث تقویت جریان انرژی می شود و گاهی اوقات با طب سوزنی و تورینا ترکیب می شود.
حجامت چگونه انجام می شود؟
برای ایجاد مکش در داخل فنجان، پزشک با قرار دادن یک ماده قابل اشتعال (مانند گیاهان، الکل و یا کاغذ) درون هر فنجان خلاء ایجاد می کند و سپس آن ماده را مشتعل می کند. در مرحله بعد، پزشک فنجان را روی بدن قرار می دهد. در یک جلسه حجامت، بین سه تا هفت فنجان روی بدن قرار می گیرد.
امروزه بسیاری از پزشکان برای ایجاد خلاء از پمپ دستی یا برقی استفاده می کنند و یا از مجموعه های حجامت خود مکش استفاده می کنند. بعد از قرار گرفتن فنجان ها، معمولاً پس از پنج تا ده دقیقه برداشته می شوند.
برخی از متخصصان روغن ماساژ یا کرم را اعمال می کنند و سپس فنجان های سیلیکون را به هم می چسبانند، برای این که اثر ماساژ مانند داشته باشد، آن ها را به صورت ریتمیک در اطراف بدن می چرخانند.
در روشی که به عنوان “حجامت تر یا مرطوب” معروف است، پوست قبل از درمان سوراخ می شود. این باعث می شود که خون در هنگام حجامت از سوراخ ها خارج شود که تصور می شود سموم را از بدن پاک می کند.
مزایای حجامت
حجامت کمک به پاکسازی خون و بدن از مواد زائدی می کند که در زمستان در بدن جمع شده است. همچنین حجامت برای پیشگیری از بیماری هایی مانند: آلرژی، جوش و دمل ها، کسالت و سنگینی می تواند موثر واقع شود.
عوارض جانبی حجامت
حجامت ممکن است باعث درد، تورم، سوختگی، سرگیجه، غش، تعریق، رنگ دانه های پوستی و یا حالت تهوع شود. این علائم بعد از چند روز از بین می روند اما ممکن هم هست دو تا سه هفته بمانند. جای زخم و سوختگی پس از حجامت دیده می شود.
حجامت نباید در مناطقی که پوست شکسته، تحریک شده یا ملتهب است، یا بر روی شریان ها، رگ ها، غدد لنفاوی، چشم ها، حفره ها یا هرگونه شکستگی انجام شود. زنان باردار، کودکان، بزرگسالان مسن و افرادی که شرایط سلامتی خاصی دارند (مانند سرطان، نارسایی اندام، هموفیلی، ادم، اختلالات خونی و برخی از انواع بیماری های قلبی) از جمله افرادی هستند که نباید حجامت داشته باشند. افرادی که دارو های رقیق کننده خون مصرف می کنند، نباید حجامت را امتحان کنند.
در مواردی خیلی نادر، سایر عوارض جانبی گزارش شده شامل تاول، هموفیلی اکتسابی، ترومبوسیتوپنی، کم خونی ناشی از فقر آهن، کلوئید ها، پاننیکولیت و رنگ دانه های پوستی است. عفونت، زخم و ریزش خون با حجامت مرطوب ممکن است رخ دهد.
چه کسانی نباید حجامت کنند؟
- در نظر گرفتن سن بیمار مهم است انجام حجامت زیر دو سال و بالای ۶۰ سال به جز در موارد ضروری ممنوع است. در نظر گرفتن توان فرد، مزاج کلی و عضوی بیمار هم نکات قابل تاملی است که در توصیه به حجامت باید در نظر گرفته شود.
- به افرادی که کم خونی دارند و در مجموع ضعیف هستند به دلیل اینکه خون زیادی از بدن خارج می شود، حجامت توصیه نمی شود.
- اگر بیمار، هموفیلی است یا به تازگی پیوند عضو داشته یا دچار غش شدید و صرع است یا اخیراً سکته قلبی کرده یا دچار شوک های شدید عاطفی شده، باید از حجامت او پرهیز کرد.
- اگر بیماری هپاتیت B یا C یا ایدز(HIV) دارد، برای حجامت باید از توان بدنی او اطمینان داشت و مراقب بود تا بیماری او به دیگران منتقل نشود.
- رواج بسیار زیاد حجامت در جامعه باعث شده است که در ذهن مردم این باور غلط شکل بگیرد که این روش درمانی کاملا بی خطر و همواره سودمند است. در حالی که این طور نیست و همان طور که می توان با دقت نظر از آن سود جست، می تواند برای برخی افراد نیز مضر هم باشد.
قبل از حجامت باید چه کار هایی را انجام دهیم؟
- حتی الامکان از یک فرد مجرب بخواهیم ما را حجامت کند.
- در زمان حجامت عینک روی چشم نداشته باشیم.
- از 12 ساعت قبل از حجامت سیگار نکشید.
- با شکم گرسنه حجامت نکنیم.اگر هم روزه بودیم بگذاریم برای بعد از افطار حجامت انجام شود.
- از 12 ساعت قبل، از خوردن غذا هایی با طبیعت سرد خودداری کنید. (به ویژه ماست با پلو، ماهی، مرغ، سالاد الویه و…) تخم مرغ هم نخورید .
- از چند روز قبل از حجامت از خوردن خوراکی های سودا زا که خون را غلیظ و کثیف می‌کند، پرهیز کنید مانند: بادمجان، گوشت گاو و گوساله، کله پاچه، عدس، سرخ کردنی و غذا های پر چرب حاوی روغن نباتی و روغن صنعتی، سوسیس، کالباس، کنسرو ها و…
- سعی کنیم قبل از حجامت سیب شیرین یا انار شیرین یا سرکه انگبین (سکنجبین) بخوریم.
بعد از حجامت باید چه کار هایی را انجام دهیم؟
- اگر دچار سردرد شدیم باید بعد از حجامت درمانی چند ساعت رانندگی نکنیم.
- برای پانسمان محل حجامت، عجله نکنیم و خود را تحت فشار نگذاریم زیرا تا جایی که خون از بدن فرد سرازیر می شود، به خون گیری ادامه می دهند؛ باید از خود مراقبت کنیم.
- روی زخم حجامت را با عسلی که آن را به گاز استریل یا پارچه نرم و لطیف آغشته می کنیم، بپوشانیم.
- بهتر است در وعده های غذایی بعد از حجامت، پرخوری نکنیم اما یک غذای مقوی مانند: آبگوشت، فسنجان، حلیم، شوربا و یا غذا های زود هضم و … بخوریم.
- بعد از حجامت درمانی تا 12 ساعت همچنان از خوردن خوردنی هایی با طبیعت سرد و یا یبوست زا پرهیز کنیم.
- تا 12 ساعت از رابطه زناشویی پرهیز کنیم. اگر هم خیلی کم بنیه و ضعیف هستیم تا 24 ساعت این پرهیز را ادامه دهیم.
- تا 24 ساعت پس از حجامت، ورزش و مسابقه ورزشی سنگین مانند: شنا و سونا، کوهنوردی، فوتبال جدی، کشتی و… را کنار بگذاریم. البته اگر توان جسمی کافی داریم می توانیم ورزش سبک، مانند: یک پیاده روی یا کوهنوردی ملایم داشته باشیم.
